display result search
- 188
- 1000
- 1000
- 1000
نصایح امام محمدباقر علیه السلام به جابر بن یزید جعفی، جلسه دوازدهم
سخنرانی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با موضوع «نصایح امام محمدباقر علیه السلام به جابر بن یزید جعفی»، جلسه دوازدهم، سال 1390
وَتَخَلَّصْ إِلَى رَاحَةِ النَّفْسِ بِصِحَّةِ التَّفْوِیضِ؛
برای توضیح این عبارت از حدیث شریف امام باقر علیه‌السلام دو مقدمه عرض می‌کنم.
خدای متعال در این عالم نظامی برقرار فرموده که پدیده‌های این عالم به وسیله اسباب و عللی به وجود می‌آیند، به گونه‌ای که در هر لحظه در هر فضای محدود پدیده‌های فراوانی تحقق می‌یابد که ما از برشمردن آن‌ها عاجزیم. خداوند این اسباب را در اختیار انسان قرار داده است تا با آن‌ها نیازهای خود را برطرف کند و بتواند ادامه حیات دهد. بنابراین می‌توان گفت: نظام دنیوی دو هدف دارد، یک هدف متوسط و یک هدف نهایی. خداوند متعال برای ارتباط انسان با این اسباب و مسببات دو برنامه قرار داده است؛ به عبارت دیگر خداوند این ارتباط را در دو سیستم طراحی کرده است؛ 1. سیستم تکوینی؛ 2. سیستم تشریعی. مثلا انسان با تهیه غذا شکم خود را سیر می‌کند. در این‌جا او با بهره‌گیری از نعمت‌های خدا به حیات خود ادامه می‌دهد. یک روی مسأله این است که انسان باید غذا بخورد تا سیر شود؛ معمولا ما در این محدوده به طور طبیعی به دنبال ارضای غرایز خود هستیم و ابتدائا به حسب این نظام به فکر تکلیف نیستیم. این یک برنامه است که خداوند قرار داده است و هر کس تلاش کند می‌تواند از این اسباب استفاده کند. شرط استفاده از این برنامه ایمان نیست و کفر هم مانع آن نمی‌شود؛ کُلاًّ نُّمِدُّ هَـؤُلاء وَهَـؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّکَ وَمَا کَانَ عَطَاء رَبِّکَ مَحْظُورًا؛ گاه اسم این اعطای الهی را رحمت رحمانیِ الهی می‌گذارند. همه موجودات از این رحمت استفاده می‌کنند. ولی این هدف نهایی نیست. خداوند برای استفاده از این نظام جهت نیل به اهداف بالاتر (تکامل انسان) برنامه دیگری هم قرار داده است و آن تکالیفی است که برای موجودات دارای اختیار و شعور قرار داده تا با انجام آن تکالیف لیاقت رحمت ویژه‌ای را پیدا کنند. این تکالیف (نظام تشریعی) نظامی است که بر روی نظام اسباب و مسببات سوار است. مثلا به کشاورز می‌گوید: اگر بذر را در دل خاک بکاری و از آن مراقبت کنی جوانه می‌زند و رشد می‌کند و نهایتا غذای تو را تأمین می‌کند. اما در ضمن بر او تکلیف می‌کند که باید بذر از خودت باشد، زمین نباید غصبی باشد و ... . ما نباید حساب نظام تکوین را با حساب نظام تشریع اشتباه بگیریم.
وَتَخَلَّصْ إِلَى رَاحَةِ النَّفْسِ بِصِحَّةِ التَّفْوِیضِ؛
برای توضیح این عبارت از حدیث شریف امام باقر علیه‌السلام دو مقدمه عرض می‌کنم.
خدای متعال در این عالم نظامی برقرار فرموده که پدیده‌های این عالم به وسیله اسباب و عللی به وجود می‌آیند، به گونه‌ای که در هر لحظه در هر فضای محدود پدیده‌های فراوانی تحقق می‌یابد که ما از برشمردن آن‌ها عاجزیم. خداوند این اسباب را در اختیار انسان قرار داده است تا با آن‌ها نیازهای خود را برطرف کند و بتواند ادامه حیات دهد. بنابراین می‌توان گفت: نظام دنیوی دو هدف دارد، یک هدف متوسط و یک هدف نهایی. خداوند متعال برای ارتباط انسان با این اسباب و مسببات دو برنامه قرار داده است؛ به عبارت دیگر خداوند این ارتباط را در دو سیستم طراحی کرده است؛ 1. سیستم تکوینی؛ 2. سیستم تشریعی. مثلا انسان با تهیه غذا شکم خود را سیر می‌کند. در این‌جا او با بهره‌گیری از نعمت‌های خدا به حیات خود ادامه می‌دهد. یک روی مسأله این است که انسان باید غذا بخورد تا سیر شود؛ معمولا ما در این محدوده به طور طبیعی به دنبال ارضای غرایز خود هستیم و ابتدائا به حسب این نظام به فکر تکلیف نیستیم. این یک برنامه است که خداوند قرار داده است و هر کس تلاش کند می‌تواند از این اسباب استفاده کند. شرط استفاده از این برنامه ایمان نیست و کفر هم مانع آن نمی‌شود؛ کُلاًّ نُّمِدُّ هَـؤُلاء وَهَـؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّکَ وَمَا کَانَ عَطَاء رَبِّکَ مَحْظُورًا؛ گاه اسم این اعطای الهی را رحمت رحمانیِ الهی می‌گذارند. همه موجودات از این رحمت استفاده می‌کنند. ولی این هدف نهایی نیست. خداوند برای استفاده از این نظام جهت نیل به اهداف بالاتر (تکامل انسان) برنامه دیگری هم قرار داده است و آن تکالیفی است که برای موجودات دارای اختیار و شعور قرار داده تا با انجام آن تکالیف لیاقت رحمت ویژه‌ای را پیدا کنند. این تکالیف (نظام تشریعی) نظامی است که بر روی نظام اسباب و مسببات سوار است. مثلا به کشاورز می‌گوید: اگر بذر را در دل خاک بکاری و از آن مراقبت کنی جوانه می‌زند و رشد می‌کند و نهایتا غذای تو را تأمین می‌کند. اما در ضمن بر او تکلیف می‌کند که باید بذر از خودت باشد، زمین نباید غصبی باشد و ... . ما نباید حساب نظام تکوین را با حساب نظام تشریع اشتباه بگیریم.
تاکنون نظری ثبت نشده است