- 355
- 1000
- 1000
- 1000
لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)، جلسه پنجاهم
سخنرانی آیت الله محمد تقی مصباح یزدی با موضوع «لذت مناجات»، جلسه پنجاهم، سال 1386
بعضی از برادران اهل سنت، و حتی از گروههای شیعه، میگویند: دربارهی خدا حق نداریم چیزی بگوییم! فقط حق داریم آنچه در خود قرآن آمده بیان کنیم، آن هم از آن جهت که در قرآن آمده است. حق نداریم بگوییم خدا دارای فلان صفت است یا من خدا را این گونه میشناسم؛ ما نمیتوانیم دربارهی خدا چیزی بفهمیم! در مقابل، گروه دیگری میگویند: چیزهایی که در قرآن آمده معنایش همان چیزهایی است که ما در مکالمات خودمان میفهمیم و هیچ معنای دیگری ندارد. حتی «یدالله»؛ یعنی واقعاً - العیاذ بالله- خدا دست دارد! وَ لِتُصْنَعَ عَلی عَیْنِی،؛ نشان میدهد که واقعاً خدا چشم دارد! حالا این دست و چشم چهجور و چه اندازه است؛ نمیدانیم. ابن تیمیه در مسجد دمشق روی منبر روایتی نقل میکرد که خدای متعال شبهای جمعه از آسمان نازل میشود و میآید به بندگانش برکت میدهد. میگفت: خدا همینطور که من از پلههای منبر پایین میآیم، [از پلهها آمد پایین و گفت] خدا هم همین طور پایین میآید! به اینها میگویند: مجسَّمه، مشبِّهه و اسمهایی از این قبیل. امروزه عمدهی وهابیون تابع ابنتیمیه هستند و از او الهام گرفتهاند. کسانی؛ که در فکر و فهمشان ضعف و قصور دارند خدا را به گونهای تصور میکنند که واقعیت ندارد؛ البته غیر از این هم نمیتوانند بفهمند. این داستان آموزندهی مثنوی را همه شنیدهایم، (البته من در روایات ندیدهام): «دید موسی یک شبانی را به راه»؛ وقتی شبان میخواست با خدا گفتگو کند میگفت: «تو کجایی تا شوم من چاکرت، چارقت دوزم زنم شانه سرت»، همینها را بلد بود. وقتی هم موسی(ع) گفت اینها درست نیست و کفر است، شبان دیگر حرف نزد. تا به موسی وحی آمد که چرا بندهی ما را از ما جدا کردی؟! معنایش این است که بیش از این نمیتوانست بفهمد. مضمونی در کلام امیرالمؤمنین(ع) هست که مورچه خیال میکند خدا هم دو تا شاخک دارد؛ برای اینکه میبیند اگر خودش این شاخکها را نداشته باشد عاجز است و نمیتواند راه برود و کار کند. به هر حال انسانهایی هستند که در اثر قصور فهم، اعتقادات نادرستی در باره خدا دارند و بیش از این هم نمیتوانند بفهمند. اما آیا ما هم باید همین گونه باشیم؟!
بعضی از برادران اهل سنت، و حتی از گروههای شیعه، میگویند: دربارهی خدا حق نداریم چیزی بگوییم! فقط حق داریم آنچه در خود قرآن آمده بیان کنیم، آن هم از آن جهت که در قرآن آمده است. حق نداریم بگوییم خدا دارای فلان صفت است یا من خدا را این گونه میشناسم؛ ما نمیتوانیم دربارهی خدا چیزی بفهمیم! در مقابل، گروه دیگری میگویند: چیزهایی که در قرآن آمده معنایش همان چیزهایی است که ما در مکالمات خودمان میفهمیم و هیچ معنای دیگری ندارد. حتی «یدالله»؛ یعنی واقعاً - العیاذ بالله- خدا دست دارد! وَ لِتُصْنَعَ عَلی عَیْنِی،؛ نشان میدهد که واقعاً خدا چشم دارد! حالا این دست و چشم چهجور و چه اندازه است؛ نمیدانیم. ابن تیمیه در مسجد دمشق روی منبر روایتی نقل میکرد که خدای متعال شبهای جمعه از آسمان نازل میشود و میآید به بندگانش برکت میدهد. میگفت: خدا همینطور که من از پلههای منبر پایین میآیم، [از پلهها آمد پایین و گفت] خدا هم همین طور پایین میآید! به اینها میگویند: مجسَّمه، مشبِّهه و اسمهایی از این قبیل. امروزه عمدهی وهابیون تابع ابنتیمیه هستند و از او الهام گرفتهاند. کسانی؛ که در فکر و فهمشان ضعف و قصور دارند خدا را به گونهای تصور میکنند که واقعیت ندارد؛ البته غیر از این هم نمیتوانند بفهمند. این داستان آموزندهی مثنوی را همه شنیدهایم، (البته من در روایات ندیدهام): «دید موسی یک شبانی را به راه»؛ وقتی شبان میخواست با خدا گفتگو کند میگفت: «تو کجایی تا شوم من چاکرت، چارقت دوزم زنم شانه سرت»، همینها را بلد بود. وقتی هم موسی(ع) گفت اینها درست نیست و کفر است، شبان دیگر حرف نزد. تا به موسی وحی آمد که چرا بندهی ما را از ما جدا کردی؟! معنایش این است که بیش از این نمیتوانست بفهمد. مضمونی در کلام امیرالمؤمنین(ع) هست که مورچه خیال میکند خدا هم دو تا شاخک دارد؛ برای اینکه میبیند اگر خودش این شاخکها را نداشته باشد عاجز است و نمیتواند راه برود و کار کند. به هر حال انسانهایی هستند که در اثر قصور فهم، اعتقادات نادرستی در باره خدا دارند و بیش از این هم نمیتوانند بفهمند. اما آیا ما هم باید همین گونه باشیم؟!
تاکنون نظری ثبت نشده است