display result search
- 233
- 1000
- 1000
- 1000
لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)، جلسه سی و پنجم
سخنرانی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با موضوع «لذت مناجات»، جلسه سی و پنجم، سال 1386
در ادامة شرح و بررسی مناجات خمس عشر، مجال پرداختن به مناجات محبین فرارسیده است. محور بیانات نورانی امام سجاد علیه السلام در این مناجات شریف، محبت به خداوند است که طی مباحث گذشته بارها بدان پرداخته شده است. در این مناجات چهار واژه به‌معنای محبت ذکر شده که عبارت‌اند از: «محبت»، «ود»، «اراده»،و «هیام». افزون بر آن چهار واژه، واژگانی نیز ذکر شده‌اند که بیانگر مبادی، لوازم یا نتایج محبت‌اند.
چنان‌که در برخی از گفتارهای پیشین گذشت، در زبان فارسی تقریباً واژه‌های «خواستن» و «دوست داشتن»به مفهوم محبت به کار رفته‌اند؛ واژة اول حاکی از مرتبة نازل محبت، و واژة دوم حاکی از مرتبة شدیدتر محبت است و واژگانی چون «دلدادگی»، «شیفتگی»، «دل‌بستگی» و «شیدایی».برای آثار محبت وضع شده‌اند. اما در زبان عربی، حدود بیست واژه برای محبت و لوازم و نتایج آن به کار رفته‌اند و از آن شمار، حدود هفت واژه حاکی از مفهوم و مراتب محبت هستند. به نظر می‌رسد واژة «هوی».که به‌معنای میل و تمایل به محبوب است، برای اولین مرتبة محبت وضع شده است و «هوای نفس» که به‌معنای دلخواه می‌باشد، از همان ماده گرفته شده است. شاید واژة «اراده» حاکی از دومین مرتبة محبت باشد. البته این اراده به‌معنای روان‌شناختی‌اش نیست که به‌معنای تصمیم و عزم است و رفتار به‌شمار می‌آید، بلکه حالتی نفسانی و به‌معنای خواستن و دوست داشتن است و رفتار شمرده نمی‌شود. در قرآن نیز مشتقات اراده در معنای حالت نفسانی دوست داشتن به کار رفته‌اند؛ برای نمونه خداوند می‌فرماید: تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیَا وَاللَّهُ یُرِیدُ الآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیم؛ شما کالای این جهان را می‌خواهید و خدا [برای شما پاداش و نعمت جاویدِ] آن جهان را می‌خواهد؛ و خداوند توانای بی‌همتا و دانای باحکمت است».
در آیه‌ای دیگر می‌فرماید:
وَلَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الأمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاکُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیَا وَمِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الآخِرَةَ...؛ همانا خدا وعدة خود را با شما راست گردانید، هنگامی که [در جنگ بدر و در آغاز جنگ احد] به فرمان او دشمنان را می‌کشتید، تا آنکه سست شدید و در کار [جنگ و بر سر تقسیم غنایم] با یکدیگر به نزاع پرداختید و پس از آنکه آنچه را دوست داشتید [یعنی غنایم را]، به شما نشان داد، نافرمانی کردید؛ برخی از شما خواهان این جهان و برخی خواستار آن جهانید...».
در ادامة شرح و بررسی مناجات خمس عشر، مجال پرداختن به مناجات محبین فرارسیده است. محور بیانات نورانی امام سجاد علیه السلام در این مناجات شریف، محبت به خداوند است که طی مباحث گذشته بارها بدان پرداخته شده است. در این مناجات چهار واژه به‌معنای محبت ذکر شده که عبارت‌اند از: «محبت»، «ود»، «اراده»،و «هیام». افزون بر آن چهار واژه، واژگانی نیز ذکر شده‌اند که بیانگر مبادی، لوازم یا نتایج محبت‌اند.
چنان‌که در برخی از گفتارهای پیشین گذشت، در زبان فارسی تقریباً واژه‌های «خواستن» و «دوست داشتن»به مفهوم محبت به کار رفته‌اند؛ واژة اول حاکی از مرتبة نازل محبت، و واژة دوم حاکی از مرتبة شدیدتر محبت است و واژگانی چون «دلدادگی»، «شیفتگی»، «دل‌بستگی» و «شیدایی».برای آثار محبت وضع شده‌اند. اما در زبان عربی، حدود بیست واژه برای محبت و لوازم و نتایج آن به کار رفته‌اند و از آن شمار، حدود هفت واژه حاکی از مفهوم و مراتب محبت هستند. به نظر می‌رسد واژة «هوی».که به‌معنای میل و تمایل به محبوب است، برای اولین مرتبة محبت وضع شده است و «هوای نفس» که به‌معنای دلخواه می‌باشد، از همان ماده گرفته شده است. شاید واژة «اراده» حاکی از دومین مرتبة محبت باشد. البته این اراده به‌معنای روان‌شناختی‌اش نیست که به‌معنای تصمیم و عزم است و رفتار به‌شمار می‌آید، بلکه حالتی نفسانی و به‌معنای خواستن و دوست داشتن است و رفتار شمرده نمی‌شود. در قرآن نیز مشتقات اراده در معنای حالت نفسانی دوست داشتن به کار رفته‌اند؛ برای نمونه خداوند می‌فرماید: تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیَا وَاللَّهُ یُرِیدُ الآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیم؛ شما کالای این جهان را می‌خواهید و خدا [برای شما پاداش و نعمت جاویدِ] آن جهان را می‌خواهد؛ و خداوند توانای بی‌همتا و دانای باحکمت است».
در آیه‌ای دیگر می‌فرماید:
وَلَقَدْ صَدَقَکُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِی الأمْرِ وَعَصَیْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاکُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الدُّنْیَا وَمِنْکُمْ مَنْ یُرِیدُ الآخِرَةَ...؛ همانا خدا وعدة خود را با شما راست گردانید، هنگامی که [در جنگ بدر و در آغاز جنگ احد] به فرمان او دشمنان را می‌کشتید، تا آنکه سست شدید و در کار [جنگ و بر سر تقسیم غنایم] با یکدیگر به نزاع پرداختید و پس از آنکه آنچه را دوست داشتید [یعنی غنایم را]، به شما نشان داد، نافرمانی کردید؛ برخی از شما خواهان این جهان و برخی خواستار آن جهانید...».
تاکنون نظری ثبت نشده است