لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)، جلسه پانزدهم

1 تعداد قطعات
48 دقیقه مدت قطعه
27 دریافت شده

پخش

نام سریالی : لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)

مناسبت مذهبی : ماه رمضان

منو

توضیحات
قطعات
مشخصات
تصاویر

سخنرانی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با موضوع «لذت مناجات»، جلسه پانزدهم، سال 1386

گفتیم «خوف»؛ تقریباً دو معنا دارد. یکی آن حالت نگرانی و ترسی است که برای انسان از وقوع یک امرِ ناگواری پیش می‌‏آید و یکی هم جایی که صحبت از این که ضرری به انسان برسد نیست، بلکه یک حالت انفعالی است که در مقابل درک یک عظمت برای انسان حاصل می‌‏شود. احساس کوچکی و خود باختگی در مقابل یک عظمت. خشیت هم همین دو معنا را دارد و موارد خوف و خشیت که در قرآن و غیر آن وجود دارد تفاوتی نمی‏‌کند.
لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ»؛ اگر این قرآن را بر کوه نازل می‌‏کردیم، از خشیت الهی از هم می‏‌پاشید. کلمه‏‌ی خشیت در اینجا به کوه نسبت داده شده است. با اینکه کوه نمی‌‏ترسد خدا عذابش کند. این نظیر همان آیه‌‏ی شریفه‏‌ای است که «فَلَمَّا تَجَلَّی رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَکّاً»؛ اگر کوه عظمت ربوبی را درک کند از هم می‌‏پاشد. درباره‌‏ی ملائکه می‌‏فرماید: «وَ یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلائِکَةُ مِنْ خِیفَتِهِ»؛ اینجا «خوف»؛ را به شکل: «خِیفَتِهِ» به کار برده؛ فرشتگان از خوف الهی تسبیح می‏‌گویند. این که فرشتگان چه طور خوف الهی را درک می‌‏کنند نمی‌‏دانیم. ولی اجمالاً می‏‌دانیم فرشتگان مثل ما نیستند که تکلیف به امری داشته باشند تا اگر تخلف کردند عذاب بشوند. احساس شکستگی، حقارت، ضعف و ناچیزی در مقابل یک عظمتِ بی نهایتی است که درک می‏‌کنند. این غیر از آن است که، «یَخافُونَ یَوْماً تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ»؛ یا «فَقِنا عَذابَ النَّارِ»، که مربوط به ترس از عذاب و ترس از خطری است که متوجه انسان است.
در این جا متعلق خوف ضرر خود انسان است. کسی که معتقد است اختیار عالم دست خداست، آن وقت می‏‌ترسد که خدا به او عذابی نازل کند. مریض یا فقیرش کند. چنین خوفی طبیعی است. اگر اعتقاد به خدا داشته باشد، اگر چه به قیامت اعتقاد پیدا نکرده است، از خطرهای دنیوی می‌‏ترسد. قرآن نسبت به چنین خطرهایی می‏‌گوید: شما باید از مشکلات آینده که در همین دنیا برایتان پیش می‌‏آید از خدا بترسید: «إِنْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِماءٍ مَعِینٍ»؛ اگر آب‌های شما خشک شود و فرو برود چه کسی به شما آب گوارا می‏‌دهد؟ قبلاً چشمه‏‌های آب بوده ولی حالا با موتور آب بیرون می‏‌آورند. می‏‌گویند در آینده جنگ بر سر آب است! قرآن از همین راه مردم را می‌‏ترساند و انذار می‏‌کند. یا گاهی می‏‌فرماید: این باغ‌‏های میوه و درختان سبزی که دارید اگر خدا آتشی بفرستد و اینها را بسوزاند، چه خواهید کرد؟! می‏‌بینیم گاهی در یک گوشه‏‌ی دنیا، صدها و هزارها هکتار جنگل می‏‌سوزد و خاکستر می‏‌شود. در سطح جامعه و کشوری که حیاتش به جنگل است، اگر جنگل بسوزد و خاکستر شود بلای عظیمی است. پس آنهایی که حتی اعتقاد به قیامت ندارند اگر فکر و توجهی داشته باشند باز هم به خاطر عذاب‌‏های دنیوی باید از خدا بترسند.