display result search
سخنرانی از حجت الاسلام سید علیرضا تراشیون با موضوع «عطر خوش زندگی»، جلسه هشتم، سال 1402
در تربیت دو شکل تربیت داریم. شیوه ی عُرفی و مرسوم که پدر و مادرها بر اساس آن تربیت می کنند. شیوه دیگر، تربیت مطلوب است. این نوع تربیت راندمان بالاتری دارد. تربیت مرسوم یا آن تربیت عرفی در مواردی یا جواب نمی دهد یا بهره وری آن خیلی پایین است. یعنی در عین اینکه باید خیلی زحمت کشید، نتیجه ای هم نمی گیریم.
می خواهیم ویژگی های تربیت مرسوم را بشماریم، بعد خود شما متوجه می شوید که در خیلی موارد اینها جواب نمی دهد. یک تعبیری در فرمایشات مقام معظم رهبریحفظه الله هست که می فرمایند اصول باید همیشه ثابت باشد. ما اصول را تغییر نمی دهیم، مثلا بچه ها باید متعبد باشند ، مؤدب باشند ، با اخلاق باشند ، اهلبیتی باشند ، قرآنی باشند . اینها اصول است. اما روش؛ در یک زمانی بود بچه را با کتک هم می شد قرآنی کرد! می گفتند چوب معلم گل است! بچه ها را باید کتک می زدیم درس می خواندند! در آن برهه به گونه ای بود که یک روش ولو به اشتباه، جواب می داد، اما آیا الان نیز چنین است؟! لذا بر آن شدیم که در مرحله اول، ویژگی های تربیت مرسوم یعنی بهره وری پایین و اثرگذاری نامطلوب را بگوییم.
1- بکسل کردن فرزندان: کشاندن یا به عبارتی هل دادن بچه ها جواب نمی دهد و خسته کننده است. گاهی یک تکلیف می خواهد بنویسد، گویا می خواهد آزمایش هسته ای انجام دهد! تلویزیون را خاموش می کنیم، آهسته برو، بیا! یک مشق می خواهد بنویسد همه را گرفتار می کند. برای امتحان بچه ها همه ی کارهایمان تعطیل می شود. اینها تربیت های آزاردهنده است.
2- رام کردن فرزندان: گاهی برای تربیت گویا می خواهیم فرزندان را رام کنیم. حالا رام کردن ابزار مختلف دارد. مثل اسبی که می خواهند رام کنند، به او هویج نشان می دهند، خوراکی نشان می دهند و ... . این روش نیز جواب نمی دهد. تربیت غیر از رام کردن است. تربیت نهادینه می شود در فرد. نتیجه رام کردن این است که بچه تا در خانه است به زور و ضرب چادر سرش می کنیم، می رود دانشگاه چادر از سر بر می دارد. این روش تربیتی درست نیست. مثلا می بینید بچه داخل مسجد مکبر بوده، الان رفته دبیرستان یا دانشگاه نماز هم نمی خواند. چون تربیتش نکردید.
3- عادت دادن: در تربیت عادت چیز خوبی نیست. شهید مطهری در کتاب نظام تربیتی می گویند : ما در امور عبادی نباید فرد را عادت بدهیم، بلکه باید بینش بدهیم . مثلا فرد خواب به موقع را باید بفهمد خوب است. ولی یک موقع ما عادتش می دهیم سر شب بخوابد. یک فیلم و سریال جذابی تلویزیون می گذارد، عادتش فسخ می شود، ترک عادت می شود. ترجیح می دهد آن سریال را ببیند لذا خوابش دیر می شود. چون بینش ندارد. علی رغم اینکه برخی می گویند ممکن است عادت ها را دیر بشود جا به جا کرد، با پیدایش بینش، فرد عادت را مادامی که امر جذابی کنار آن قرار نگیرد خیلی راحت کنار می گذارد. در تربیت برخی امور را عادت دادن خوب است، ولی اموری که نیاز به یک درک و فهم و بینشی دارد که این جا به جا نشود و آسیب نبیند، باید آن درک و فهم را به او بدهیم، نه لزوما او را عادت بدهیم. بدی عادت این است که ترک آن موجب مرض است، معلوم است خوب نیست که با ترک آن یک آسیبی می بینی!
در تربیت دو شکل تربیت داریم. شیوه ی عُرفی و مرسوم که پدر و مادرها بر اساس آن تربیت می کنند. شیوه دیگر، تربیت مطلوب است. این نوع تربیت راندمان بالاتری دارد. تربیت مرسوم یا آن تربیت عرفی در مواردی یا جواب نمی دهد یا بهره وری آن خیلی پایین است. یعنی در عین اینکه باید خیلی زحمت کشید، نتیجه ای هم نمی گیریم.
می خواهیم ویژگی های تربیت مرسوم را بشماریم، بعد خود شما متوجه می شوید که در خیلی موارد اینها جواب نمی دهد. یک تعبیری در فرمایشات مقام معظم رهبریحفظه الله هست که می فرمایند اصول باید همیشه ثابت باشد. ما اصول را تغییر نمی دهیم، مثلا بچه ها باید متعبد باشند ، مؤدب باشند ، با اخلاق باشند ، اهلبیتی باشند ، قرآنی باشند . اینها اصول است. اما روش؛ در یک زمانی بود بچه را با کتک هم می شد قرآنی کرد! می گفتند چوب معلم گل است! بچه ها را باید کتک می زدیم درس می خواندند! در آن برهه به گونه ای بود که یک روش ولو به اشتباه، جواب می داد، اما آیا الان نیز چنین است؟! لذا بر آن شدیم که در مرحله اول، ویژگی های تربیت مرسوم یعنی بهره وری پایین و اثرگذاری نامطلوب را بگوییم.
1- بکسل کردن فرزندان: کشاندن یا به عبارتی هل دادن بچه ها جواب نمی دهد و خسته کننده است. گاهی یک تکلیف می خواهد بنویسد، گویا می خواهد آزمایش هسته ای انجام دهد! تلویزیون را خاموش می کنیم، آهسته برو، بیا! یک مشق می خواهد بنویسد همه را گرفتار می کند. برای امتحان بچه ها همه ی کارهایمان تعطیل می شود. اینها تربیت های آزاردهنده است.
2- رام کردن فرزندان: گاهی برای تربیت گویا می خواهیم فرزندان را رام کنیم. حالا رام کردن ابزار مختلف دارد. مثل اسبی که می خواهند رام کنند، به او هویج نشان می دهند، خوراکی نشان می دهند و ... . این روش نیز جواب نمی دهد. تربیت غیر از رام کردن است. تربیت نهادینه می شود در فرد. نتیجه رام کردن این است که بچه تا در خانه است به زور و ضرب چادر سرش می کنیم، می رود دانشگاه چادر از سر بر می دارد. این روش تربیتی درست نیست. مثلا می بینید بچه داخل مسجد مکبر بوده، الان رفته دبیرستان یا دانشگاه نماز هم نمی خواند. چون تربیتش نکردید.
3- عادت دادن: در تربیت عادت چیز خوبی نیست. شهید مطهری در کتاب نظام تربیتی می گویند : ما در امور عبادی نباید فرد را عادت بدهیم، بلکه باید بینش بدهیم . مثلا فرد خواب به موقع را باید بفهمد خوب است. ولی یک موقع ما عادتش می دهیم سر شب بخوابد. یک فیلم و سریال جذابی تلویزیون می گذارد، عادتش فسخ می شود، ترک عادت می شود. ترجیح می دهد آن سریال را ببیند لذا خوابش دیر می شود. چون بینش ندارد. علی رغم اینکه برخی می گویند ممکن است عادت ها را دیر بشود جا به جا کرد، با پیدایش بینش، فرد عادت را مادامی که امر جذابی کنار آن قرار نگیرد خیلی راحت کنار می گذارد. در تربیت برخی امور را عادت دادن خوب است، ولی اموری که نیاز به یک درک و فهم و بینشی دارد که این جا به جا نشود و آسیب نبیند، باید آن درک و فهم را به او بدهیم، نه لزوما او را عادت بدهیم. بدی عادت این است که ترک آن موجب مرض است، معلوم است خوب نیست که با ترک آن یک آسیبی می بینی!
تاکنون نظری ثبت نشده است