display result search
- 5376
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1 سوره مائده
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره مائده- آیه 1
کلمه «بهیمة» در اینجا به معناى چهارپا و اعم از «اَنعام» است، «اَنعام» را به گاو و شتر و گوسفند مى گویند و «بهیمة الانعام» که سه بار در قرآن آمده به معناى حلال بودن گوشت این چهارپایان است. امام صادق (ع) فرمودند: مراد از «بهیمة الانعام»، جنین حیوان ذبح شده است که تزکیه مادرش، تزکیه او نیز به شمار مى رود. مرحوم فیض در تفسیر صافى مىفرماید: ممکن است این روایت بیان مصداق پنهان آن باشد و یا اینکه از شکم مادر به آنها «بهیمة» گفته مى شود، بنابراین منافاتى با تعمیم ندارد.
پیامبر فرمود: «لادین لمَن لاعهد له» ، کسى که وفا ندارد، دین ندارد. آرى، اگر به پیمانها عمل نشود، اساس جامعه واعتماد عمومى بهم مى ریزد و هرج و مرج پیش مى آید.
قرآن، وفاى به پیمان حتّى با مشرکان را لازم مىداند، «فأتمّوا الیهم عهدهم الى مدّتهم» و طبق حدیثى از امام صادق (ع) وفا به پیمان فاجران هم لازم است. ] بر اساس روایتى دیگر، اگر یک مسلمان حتّى با اشاره، به دشمن کافر امان داد، بر دیگر مسلمانان رعایت این پیمان اشاره اى، الزامى است.
کتب آسمانى، عهد خداوند هستند و باید به آنها وفادار بود، عهد قدیم (تورات)، عهد جدید (انجیل) و عهد اخیر (قرآن). در حدیث مى خوانیم: «القرآن عهداللّه»
مسلمانان باید به همه پیمان ها، (با هر کس و هر گروه،) پایبند باشند، چه قراردادهاى لفظى، چه کتبى و چه عملى ؛ پیمان هاى سیاسى، اقتصادى، اجتماعى ویا خانوادگى ؛ با قوى یا ضیعف، با دوست یا دشمن، با خدا (مثل نذر و عهد) یا مردم، با فرد یا جامعه، با کوچک یا بزرگ، با کشورهاى منطقه یا قراردادهاى بین المللى. کلمه «العقود» داراى الف و لام است که شامل همهى قراردادها مى شود. «أوفوا بالعقود»
2- ایمان، ضامن وفا به عهد و پیمان هاست. «یا ایّها الّذین آمنوا اوفوا بالعقود»
3- آن گونه که پیمان شکنى و ظلم، رمز محرومیّت از نعمت ها و الطاف الهى است، پایبندى به عهد و پیمان، عامل بهره گیرى از آنهاست. «أوفوا بالعقود احلّت لکم» (آرى، خوش قولى، رمز خوش روزى بودن است. در مَثَل است: آدم خوش حساب، شریک مال مردم است.)
4- حال که خداوند انواع نعمت ها را در اختیار ما گذاشته است، پس به پیمان هاى او وفادار باشیم. «أوفوا بالعقود احلّت لکم»
5 - یکى از پیمان هاى الهى، توجّه به احکام حلال وحرام در خوردنىهاست. «اوفوا بالعقود اُحلّت لکم»
6- اسلام، هم به مسائل اجتماعى و هم به مسائل اقتصادى توجّه دارد. (وفاى به عهد، مسئله اجتماعى و بهره گیرى از حیوانات، از مسائل اقتصادى است.) «أوفوا بالعقود اُحِلّت لکم بهیمة الانعام»
7- مصرف گوشت گاو، شتر و گوسفندى که مرده یا خفّه و... شده باشند، حرام است. «الاّ ما یتلى علیکم»
8 - همه چهارپایان حلال نیستند. «الاّ ما یُتلى علیکم» (بنابر اینکه جمله، مربوط به انواع چهارپایان باشد.)
9- براى حفظ حرمت احرام باید کمى هم محرومیّت چشید و از شکار، چشم پوشید. «غیر مُحلّى الصید و انتم حُرُم»
10- عمل به محرّمات احرام، از جمله موارد وفاى به عهد و پیمان با خداست. «أوفوا بالعقود... غیر مُحلّى الصید و انتم حُرُم»
11- احرام، عهد و پیمان با خداوند است. «أوفوا بالعقود... و انتم حُرُم»
12- احرام، حالتى خاص و ویژه و داراى احترام است. «و انتم حُرُم»
سیماى سوره مائده
این سوره یکصد و بیست آیه دارد و چند ماه پیش از رحلت پیامبر اکرم نازل شده و هیچ یک از آیات آن نسخ نگشته است.
این سوره به خاطر دعاى حضرت عیسى (ع) براى نزول مائده آسمانى که در آیه 114 آمده، «مائده» نامیده شده است. البتّه به «عهد» و «عقود» نیز نامگذارى شده و در مجموع آیاتِ این سوره نسبت به یک پیمان شکنى مهم هشدار مى دهد.
بیشترین خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» در این سوره است. مثلاً در سوره بقره یازده مرتبه، ولى در این سوره شانزده مرتبه آمده است.
این سوره شامل مسائلى از قبیل: ولایت و رهبرى، ردّ عقیده تثلیث، وفاى به عهد و پیمان ها، گواهى دادن به عدل، تحریم قتل، احکام خوردنى ها، احکام وضو، غسل و تیمّم، سفارش به عدالت اجتماعى و احکام وصیّت، قصاص، سرقت، زنا و... مى باشد.
چون از آخرین سوره هایى است که نازل شده، با جمله «أوفوا بالعقود» در آغاز سوره، سفارش به انجام همه تعهّدات و پیمان ها دارد.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کلمه «بهیمة» در اینجا به معناى چهارپا و اعم از «اَنعام» است، «اَنعام» را به گاو و شتر و گوسفند مى گویند و «بهیمة الانعام» که سه بار در قرآن آمده به معناى حلال بودن گوشت این چهارپایان است. امام صادق (ع) فرمودند: مراد از «بهیمة الانعام»، جنین حیوان ذبح شده است که تزکیه مادرش، تزکیه او نیز به شمار مى رود. مرحوم فیض در تفسیر صافى مىفرماید: ممکن است این روایت بیان مصداق پنهان آن باشد و یا اینکه از شکم مادر به آنها «بهیمة» گفته مى شود، بنابراین منافاتى با تعمیم ندارد.
پیامبر فرمود: «لادین لمَن لاعهد له» ، کسى که وفا ندارد، دین ندارد. آرى، اگر به پیمانها عمل نشود، اساس جامعه واعتماد عمومى بهم مى ریزد و هرج و مرج پیش مى آید.
قرآن، وفاى به پیمان حتّى با مشرکان را لازم مىداند، «فأتمّوا الیهم عهدهم الى مدّتهم» و طبق حدیثى از امام صادق (ع) وفا به پیمان فاجران هم لازم است. ] بر اساس روایتى دیگر، اگر یک مسلمان حتّى با اشاره، به دشمن کافر امان داد، بر دیگر مسلمانان رعایت این پیمان اشاره اى، الزامى است.
کتب آسمانى، عهد خداوند هستند و باید به آنها وفادار بود، عهد قدیم (تورات)، عهد جدید (انجیل) و عهد اخیر (قرآن). در حدیث مى خوانیم: «القرآن عهداللّه»
مسلمانان باید به همه پیمان ها، (با هر کس و هر گروه،) پایبند باشند، چه قراردادهاى لفظى، چه کتبى و چه عملى ؛ پیمان هاى سیاسى، اقتصادى، اجتماعى ویا خانوادگى ؛ با قوى یا ضیعف، با دوست یا دشمن، با خدا (مثل نذر و عهد) یا مردم، با فرد یا جامعه، با کوچک یا بزرگ، با کشورهاى منطقه یا قراردادهاى بین المللى. کلمه «العقود» داراى الف و لام است که شامل همهى قراردادها مى شود. «أوفوا بالعقود»
2- ایمان، ضامن وفا به عهد و پیمان هاست. «یا ایّها الّذین آمنوا اوفوا بالعقود»
3- آن گونه که پیمان شکنى و ظلم، رمز محرومیّت از نعمت ها و الطاف الهى است، پایبندى به عهد و پیمان، عامل بهره گیرى از آنهاست. «أوفوا بالعقود احلّت لکم» (آرى، خوش قولى، رمز خوش روزى بودن است. در مَثَل است: آدم خوش حساب، شریک مال مردم است.)
4- حال که خداوند انواع نعمت ها را در اختیار ما گذاشته است، پس به پیمان هاى او وفادار باشیم. «أوفوا بالعقود احلّت لکم»
5 - یکى از پیمان هاى الهى، توجّه به احکام حلال وحرام در خوردنىهاست. «اوفوا بالعقود اُحلّت لکم»
6- اسلام، هم به مسائل اجتماعى و هم به مسائل اقتصادى توجّه دارد. (وفاى به عهد، مسئله اجتماعى و بهره گیرى از حیوانات، از مسائل اقتصادى است.) «أوفوا بالعقود اُحِلّت لکم بهیمة الانعام»
7- مصرف گوشت گاو، شتر و گوسفندى که مرده یا خفّه و... شده باشند، حرام است. «الاّ ما یتلى علیکم»
8 - همه چهارپایان حلال نیستند. «الاّ ما یُتلى علیکم» (بنابر اینکه جمله، مربوط به انواع چهارپایان باشد.)
9- براى حفظ حرمت احرام باید کمى هم محرومیّت چشید و از شکار، چشم پوشید. «غیر مُحلّى الصید و انتم حُرُم»
10- عمل به محرّمات احرام، از جمله موارد وفاى به عهد و پیمان با خداست. «أوفوا بالعقود... غیر مُحلّى الصید و انتم حُرُم»
11- احرام، عهد و پیمان با خداوند است. «أوفوا بالعقود... و انتم حُرُم»
12- احرام، حالتى خاص و ویژه و داراى احترام است. «و انتم حُرُم»
سیماى سوره مائده
این سوره یکصد و بیست آیه دارد و چند ماه پیش از رحلت پیامبر اکرم نازل شده و هیچ یک از آیات آن نسخ نگشته است.
این سوره به خاطر دعاى حضرت عیسى (ع) براى نزول مائده آسمانى که در آیه 114 آمده، «مائده» نامیده شده است. البتّه به «عهد» و «عقود» نیز نامگذارى شده و در مجموع آیاتِ این سوره نسبت به یک پیمان شکنى مهم هشدار مى دهد.
بیشترین خطاب «یا ایّها الّذین آمنوا» در این سوره است. مثلاً در سوره بقره یازده مرتبه، ولى در این سوره شانزده مرتبه آمده است.
این سوره شامل مسائلى از قبیل: ولایت و رهبرى، ردّ عقیده تثلیث، وفاى به عهد و پیمان ها، گواهى دادن به عدل، تحریم قتل، احکام خوردنى ها، احکام وضو، غسل و تیمّم، سفارش به عدالت اجتماعى و احکام وصیّت، قصاص، سرقت، زنا و... مى باشد.
چون از آخرین سوره هایى است که نازل شده، با جمله «أوفوا بالعقود» در آغاز سوره، سفارش به انجام همه تعهّدات و پیمان ها دارد.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان