display result search
- 13228
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 11 سوره نساء
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره نساء - آیه 11
یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِى أَوْلَدِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَ حِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ وَ حِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِى بِهَآ أَوْ دَیْنٍ ءَاَبَآؤُکُمْ وَ أَبْنَآؤُکُمْ لَاتَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً فَرِیضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیماً حَکِیماً
ترجمه
خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش مى کند، براى پسر مانند سهم دو دختر است، پس اگر وارثان از جنس زن و بیش از دو نفر باشند، دو سوّم میراث، سهم آنان است و اگر یکى باشد، نصف میراث از آنِ اوست. و براى هر یک از پدر و مادرِ (میّت)، یک ششم میراث است، اگر میّت، فرزندى داشته باشد. امّا اگر فرزندى نداشته و پدر و مادر، تنها وارث او باشند، مادر یکسوّم مى برد (و باقى براى پدر است) و اگر متوفّى برادرانى داشته باشد، مادرش یک ششم مىبرد. (البتّه تقسیم ارث) پس از عمل به وصیّتى است که او (متوفّى) سفارش کرده یا پرداخت بدهى اوست. شما نمى دانید پدران و پسرانتان، کدامیک برایتان سودمندترند. این احکام، از سوى خدا واجب شده است، همانا خداوند دانا و حکیم است.
گرچه دریافتى ارث زن نصف مرد است، ولى بهره گیرى اش دو برابر مرد است. فرض کنید مقدار موجودى 30 باشد که دختر 10 و پسر 20 مى برد، ولى دختر به خاطر آنکه تعهّدى ندارد، سهم خود را پس انداز مى کند و براى مخارج زندگى از سهم پسر که 20 بود بهره مند مى شود. پس نیاز خود را از سهم مرد تأمین کرده و سهم خود را ذخیره دارد. بنابراین دختر در گرفتن نصف مى گیرد، ولى در بهره گیرى کاملاً تأمین است.
در حدیثى از امام جوادعلیه السلام آمده است: هیچگونه هزینه فردى واجتماعى بر عهده زن نیست، علاوه بر آنکه هنگام ازدواج مهریه مى گیرد، ولى مرد هم مهریه مى دهد، هم خرج زن را عهده دار است. زن بى هیچ مسئولیّتى سهم ارث دریافت مى کند و حقّ پس انداز دارد ولى در بهره گیرى، از همان سهم مرد بهره مى گیرد.
احکام ارث، در تورات نیز بیان شده و در انجیل آمده است که مسیح گفت: من نیامده ام تا احکام تورات را تغییر دهم.
عرب جاهلى، زنان و کودکان را از ارث محروم مى کرد، ولى اسلام براى هریک از فرزند و همسر، متناسب با نیازهاى آنان سهم الارث قرار داد.
رسیدن ارث به فرزند، انگیزه ى فعّالیت بیشتر است. اگر انسان بداند که اموالش به فرزندش نمى رسد، چندان تحرّک از خود نشان نمى دهد. در فرانسه، هنگامى که قانون ارث لغو شد، فعّالیت هاى اقتصادى ضعیف شد.
بیشتر بودن سهم فرزندان متوفّى از والدین او، شاید براى آن است که والدین، سال هاى پایانى عمر را مى گذرانند و نیاز کمترى دارند. اگر متوفّى برادر نداشت، سهم مادر یک سوّم، و اگر داشت یک ششم، و باقى براى پدر است. شاید بدان جهت که مخارج برادران متوفّى معمولاً به عهده پدر است، نه مادر.
امام صادق (ع) فرمود: پرداخت بدهى میّت برانجام وصیّت او مقدّم است چنانکه اگر وصیّت او خلاف شرع باشد نباید عملى شود.
شخصى از اینکه زنش دختر زاییده بود، نگران بود. امام صادق (ع) این قسمت از آیه را براى او تلاوت فرمود که: «لاتدرون ایّهم اقرب لکم نفعاً»
پیام ها
1- اسلام، آیین فطرت است. آن گونه که وجود فرزند، تداوم وجود والدین است و خصوصیّات و صفات جسمى و روحى آنان به فرزند منتقل مى شود، اموال هم باید به فرزندان منتقل گردد. «یوصیکماللّه فى اولادکم»
2- وصیّت که حقّ خود انسان است، بر حقوق وارثان مقدّم است. «منبعد وصیّة»
3- حقوق مردم، بر حقوق وارثان و بستگان مقدّم است. «من بعد... دین»
4- در تفاوت سهم ارثِ بستگان، حکمت هایى نهفته است که ما نمى دانیم. سهم ارث، بر اساس مصالح واقعى بشر استوار است، هرچند خود انسان بى توجّه باشد. «لاتدرون ایهم اقرب لکم نفعاً»
5 - علم و حکمت، دو شرط ضرورى براى قانونگذارى است. احکام ارث، بر علم و حکمت الهى استوار است. «فریضة مناللّه ...حکیماً علیما»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِى أَوْلَدِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَکَ وَإِنْ کَانَتْ وَ حِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ وَ حِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَّمْ یَکُنْ لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّةٍ یُوصِى بِهَآ أَوْ دَیْنٍ ءَاَبَآؤُکُمْ وَ أَبْنَآؤُکُمْ لَاتَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً فَرِیضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیماً حَکِیماً
ترجمه
خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش مى کند، براى پسر مانند سهم دو دختر است، پس اگر وارثان از جنس زن و بیش از دو نفر باشند، دو سوّم میراث، سهم آنان است و اگر یکى باشد، نصف میراث از آنِ اوست. و براى هر یک از پدر و مادرِ (میّت)، یک ششم میراث است، اگر میّت، فرزندى داشته باشد. امّا اگر فرزندى نداشته و پدر و مادر، تنها وارث او باشند، مادر یکسوّم مى برد (و باقى براى پدر است) و اگر متوفّى برادرانى داشته باشد، مادرش یک ششم مىبرد. (البتّه تقسیم ارث) پس از عمل به وصیّتى است که او (متوفّى) سفارش کرده یا پرداخت بدهى اوست. شما نمى دانید پدران و پسرانتان، کدامیک برایتان سودمندترند. این احکام، از سوى خدا واجب شده است، همانا خداوند دانا و حکیم است.
گرچه دریافتى ارث زن نصف مرد است، ولى بهره گیرى اش دو برابر مرد است. فرض کنید مقدار موجودى 30 باشد که دختر 10 و پسر 20 مى برد، ولى دختر به خاطر آنکه تعهّدى ندارد، سهم خود را پس انداز مى کند و براى مخارج زندگى از سهم پسر که 20 بود بهره مند مى شود. پس نیاز خود را از سهم مرد تأمین کرده و سهم خود را ذخیره دارد. بنابراین دختر در گرفتن نصف مى گیرد، ولى در بهره گیرى کاملاً تأمین است.
در حدیثى از امام جوادعلیه السلام آمده است: هیچگونه هزینه فردى واجتماعى بر عهده زن نیست، علاوه بر آنکه هنگام ازدواج مهریه مى گیرد، ولى مرد هم مهریه مى دهد، هم خرج زن را عهده دار است. زن بى هیچ مسئولیّتى سهم ارث دریافت مى کند و حقّ پس انداز دارد ولى در بهره گیرى، از همان سهم مرد بهره مى گیرد.
احکام ارث، در تورات نیز بیان شده و در انجیل آمده است که مسیح گفت: من نیامده ام تا احکام تورات را تغییر دهم.
عرب جاهلى، زنان و کودکان را از ارث محروم مى کرد، ولى اسلام براى هریک از فرزند و همسر، متناسب با نیازهاى آنان سهم الارث قرار داد.
رسیدن ارث به فرزند، انگیزه ى فعّالیت بیشتر است. اگر انسان بداند که اموالش به فرزندش نمى رسد، چندان تحرّک از خود نشان نمى دهد. در فرانسه، هنگامى که قانون ارث لغو شد، فعّالیت هاى اقتصادى ضعیف شد.
بیشتر بودن سهم فرزندان متوفّى از والدین او، شاید براى آن است که والدین، سال هاى پایانى عمر را مى گذرانند و نیاز کمترى دارند. اگر متوفّى برادر نداشت، سهم مادر یک سوّم، و اگر داشت یک ششم، و باقى براى پدر است. شاید بدان جهت که مخارج برادران متوفّى معمولاً به عهده پدر است، نه مادر.
امام صادق (ع) فرمود: پرداخت بدهى میّت برانجام وصیّت او مقدّم است چنانکه اگر وصیّت او خلاف شرع باشد نباید عملى شود.
شخصى از اینکه زنش دختر زاییده بود، نگران بود. امام صادق (ع) این قسمت از آیه را براى او تلاوت فرمود که: «لاتدرون ایّهم اقرب لکم نفعاً»
پیام ها
1- اسلام، آیین فطرت است. آن گونه که وجود فرزند، تداوم وجود والدین است و خصوصیّات و صفات جسمى و روحى آنان به فرزند منتقل مى شود، اموال هم باید به فرزندان منتقل گردد. «یوصیکماللّه فى اولادکم»
2- وصیّت که حقّ خود انسان است، بر حقوق وارثان مقدّم است. «منبعد وصیّة»
3- حقوق مردم، بر حقوق وارثان و بستگان مقدّم است. «من بعد... دین»
4- در تفاوت سهم ارثِ بستگان، حکمت هایى نهفته است که ما نمى دانیم. سهم ارث، بر اساس مصالح واقعى بشر استوار است، هرچند خود انسان بى توجّه باشد. «لاتدرون ایهم اقرب لکم نفعاً»
5 - علم و حکمت، دو شرط ضرورى براى قانونگذارى است. احکام ارث، بر علم و حکمت الهى استوار است. «فریضة مناللّه ...حکیماً علیما»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان