- 6677
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 180سوره بقره
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع سوره بقره آیه 180
بعضى ها فکر مى کنند وصیّت کردن، زمینه زود مردن است، در حالى که یک نوع دوراندیشى است و این که مى فرماید: هنگام مرگ وصیّت کنید. چون آن لحظه، آخرین فرصت است وگرنه مى تواند سال ها قبل از فرا رسیدن مرگ، وصیّت کند.
بعضى وصیّت کردن را واجب دانسته اند، امّا از جمله ى «حقّاً على المتّقین» استفاده مى شود که این عمل مستحبّ است وگرنه مى فرمود: «حقّاً على المؤمنین»
در آیه شریفه به جاى کلمه «مال» از کلمه «خیر» استفاده شده تا روشن شود که مال و ثروت، مایه خیر و نیکى است و آنچه در اسلام مورد انتقاد قرار گرفته، مال حرام یا علاقه زیاد به مال یا ترجیح دادن مال بر کمالات فردى و نیازهاى اجتماعى و یا استثمار مردم براى تحصیل آن است.
وصیّت باید بر اساس «معروف» یعنى عقل پسند باشد، نه از روى کینه و انتقام و یا مهرورزى هاى بى جا و بى رویه. چون از ارث، تنها بعضى از بستگان بهره مند مى شوند آن هم به مقدار معیّن، لذا اسلام سفارش مى کند اگر در میان فامیل کسانى هستند که از ارث محرومند و یا سهم ارث آنان اندک است با وصیّت، در مورد توسعه سهمیّه آنان اقدام نماید، ولى اگر کسى در این وصیّت رعایت عدالت نکند و یا ظلمى را روا دارد، گناه کبیره انجام داده است.
در لا به لاى متون روائى آمده است: شخصى با داشتن کودکانى صغیر، تمام اموال خود را در راه خدا بخشید. چون پیامبر متوجّه شدند، پرسیدند با این مرده چه کردید؟ گفتند: او را دفن کردیم. فرمود: اگر قبلاً به من خبر داده بودید، اجازه نمى دادم او را در قبرستان مسلمانان دفن کنید، چرا که او با داشتن این همه فرزند، براى آنان هیچ مالى نگذاشته و همه را در راه خدا داده است.
وصیّت، کار دقیقى است که اگر خداى ناکرده با بى توجّه انجام شود و بعداً عامل فتنه و ناراحتى هایى گردد، تمام کارهاى خیر محو مى شود. از پیامبر روایت شده است که فرمودند: گاهى انسان شصت سال عبادت مى کند، ولى چون وصیّت نامه ى خود را عادلانه تنظیم نمى کند، به دوزخ مى رود.
وصیّت، نشانه آن است که مالکیّت انسان حتّى بعد از مرگ در مورد قسمتى از دارایى هایش ادامه دارد.
مقدار وصیّت، یک سوم مال است و اگر شخصى در مورد بیش از این مقدار وصیّت کند، اجازه وارثان شرط است. براى این که یاد بگیریم چگونه وصیّت کنیم، بهتر است وصیّت نامه هاى اولیاى خدا، شهدا و علما را بخوانیم.
رسول خدا فرمود: هرکس ابتدا به عهده بگیرد که وصیّت شخصى را انجام دهد، ولى سپس بدون عذر آن را رها کند، هیچ عملى از او قبول نمى شود و تمام فرشتگانِ میان آسمان و زمین او را لعنت مى کنند و دائماً در غضب خداوند است و در برابر هر کلمه یا «ربّ» که مى گوید، یک لعنت بر او نثار مى شود و پاداش تمام کارهاى قبلى او به پاى وصیّت کننده ثبت مى گردد.
آثار و برکات وصیّت
1- وصیّت، نشانه دقّت و اهل حساب بودن است.
2- وصیّت، نشانه احترام به حقوق دیگران است.
3- وصیّت، انجام امور خیرى است که از آن غفلت شده و تداوم عمل صالح، پس از مرگ است.
4- وصیّت، راهى براى پرکردن خلأهاى اقتصادى و تعدیل ثروت است.
رسول اکرم (ص) فرموده اند: هرکس با وصیّت از دنیا برود، گویا شهید مرده است
وصیّت براى والدین و بستگان، عامل تجدید محبّت و یک نوع قدرشناسى است. لذا در آغاز آیه وصیّت، والدین مطرح شده اند تا علاوه بر سهم ارث، وصیّت به نوعى تنظیم شود که نفعش به آنان نیز برسد که این خود از مصادیق احسان است.
اقسام وصیّت
1- واجب: مثل وصیّت به حقّ اللّه، حقّ الناس، قضاى نماز و عبادات دیگر، پرداخت حقوق واجبه مانند خمس، زکات، دیون، بدهکارى هاى مردم.
2- مستحبّ: مثل وصیّت به امور خیریّه.
3- مباح: مثل وصیّت فرزندان به نوع شغل، حرفه، لباس، طعام.
4- مکروه: مثل وصیّت به مقبره سازى.
5 - حرام: مثل وصیّت به ایجاد مراکز فساد، انتشار کتب ضالّه.
پیام ها
1- گرچه با مرگ، انسان از دنیا مى رود، امّا پرونده ى عمل او با کارهایى نظیر وصیّت باز مى ماند. «اذا حضر احدکم الموت.... الوصیة»
2- مال و ثروت، اگر در راه درست مصرف شود خیر است. «ان ترک خیر الوصیّة»
3- در وصیّت باید علاوه بر ارث، براى والدین و نزدیکان سهمى قرار داد. «الوصیّة للوالدین و الاقربین»
4- وصیّت باید بر اساس عرف پسندیده جامعه باشد. «الوصیّة... بالمعروف»
5 - ترک وصیّت، نوعى بى تقوایى نسبت به حقوق دیگران است. «الوصیّة... حقّاً على المتّقین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
بعضى ها فکر مى کنند وصیّت کردن، زمینه زود مردن است، در حالى که یک نوع دوراندیشى است و این که مى فرماید: هنگام مرگ وصیّت کنید. چون آن لحظه، آخرین فرصت است وگرنه مى تواند سال ها قبل از فرا رسیدن مرگ، وصیّت کند.
بعضى وصیّت کردن را واجب دانسته اند، امّا از جمله ى «حقّاً على المتّقین» استفاده مى شود که این عمل مستحبّ است وگرنه مى فرمود: «حقّاً على المؤمنین»
در آیه شریفه به جاى کلمه «مال» از کلمه «خیر» استفاده شده تا روشن شود که مال و ثروت، مایه خیر و نیکى است و آنچه در اسلام مورد انتقاد قرار گرفته، مال حرام یا علاقه زیاد به مال یا ترجیح دادن مال بر کمالات فردى و نیازهاى اجتماعى و یا استثمار مردم براى تحصیل آن است.
وصیّت باید بر اساس «معروف» یعنى عقل پسند باشد، نه از روى کینه و انتقام و یا مهرورزى هاى بى جا و بى رویه. چون از ارث، تنها بعضى از بستگان بهره مند مى شوند آن هم به مقدار معیّن، لذا اسلام سفارش مى کند اگر در میان فامیل کسانى هستند که از ارث محرومند و یا سهم ارث آنان اندک است با وصیّت، در مورد توسعه سهمیّه آنان اقدام نماید، ولى اگر کسى در این وصیّت رعایت عدالت نکند و یا ظلمى را روا دارد، گناه کبیره انجام داده است.
در لا به لاى متون روائى آمده است: شخصى با داشتن کودکانى صغیر، تمام اموال خود را در راه خدا بخشید. چون پیامبر متوجّه شدند، پرسیدند با این مرده چه کردید؟ گفتند: او را دفن کردیم. فرمود: اگر قبلاً به من خبر داده بودید، اجازه نمى دادم او را در قبرستان مسلمانان دفن کنید، چرا که او با داشتن این همه فرزند، براى آنان هیچ مالى نگذاشته و همه را در راه خدا داده است.
وصیّت، کار دقیقى است که اگر خداى ناکرده با بى توجّه انجام شود و بعداً عامل فتنه و ناراحتى هایى گردد، تمام کارهاى خیر محو مى شود. از پیامبر روایت شده است که فرمودند: گاهى انسان شصت سال عبادت مى کند، ولى چون وصیّت نامه ى خود را عادلانه تنظیم نمى کند، به دوزخ مى رود.
وصیّت، نشانه آن است که مالکیّت انسان حتّى بعد از مرگ در مورد قسمتى از دارایى هایش ادامه دارد.
مقدار وصیّت، یک سوم مال است و اگر شخصى در مورد بیش از این مقدار وصیّت کند، اجازه وارثان شرط است. براى این که یاد بگیریم چگونه وصیّت کنیم، بهتر است وصیّت نامه هاى اولیاى خدا، شهدا و علما را بخوانیم.
رسول خدا فرمود: هرکس ابتدا به عهده بگیرد که وصیّت شخصى را انجام دهد، ولى سپس بدون عذر آن را رها کند، هیچ عملى از او قبول نمى شود و تمام فرشتگانِ میان آسمان و زمین او را لعنت مى کنند و دائماً در غضب خداوند است و در برابر هر کلمه یا «ربّ» که مى گوید، یک لعنت بر او نثار مى شود و پاداش تمام کارهاى قبلى او به پاى وصیّت کننده ثبت مى گردد.
آثار و برکات وصیّت
1- وصیّت، نشانه دقّت و اهل حساب بودن است.
2- وصیّت، نشانه احترام به حقوق دیگران است.
3- وصیّت، انجام امور خیرى است که از آن غفلت شده و تداوم عمل صالح، پس از مرگ است.
4- وصیّت، راهى براى پرکردن خلأهاى اقتصادى و تعدیل ثروت است.
رسول اکرم (ص) فرموده اند: هرکس با وصیّت از دنیا برود، گویا شهید مرده است
وصیّت براى والدین و بستگان، عامل تجدید محبّت و یک نوع قدرشناسى است. لذا در آغاز آیه وصیّت، والدین مطرح شده اند تا علاوه بر سهم ارث، وصیّت به نوعى تنظیم شود که نفعش به آنان نیز برسد که این خود از مصادیق احسان است.
اقسام وصیّت
1- واجب: مثل وصیّت به حقّ اللّه، حقّ الناس، قضاى نماز و عبادات دیگر، پرداخت حقوق واجبه مانند خمس، زکات، دیون، بدهکارى هاى مردم.
2- مستحبّ: مثل وصیّت به امور خیریّه.
3- مباح: مثل وصیّت فرزندان به نوع شغل، حرفه، لباس، طعام.
4- مکروه: مثل وصیّت به مقبره سازى.
5 - حرام: مثل وصیّت به ایجاد مراکز فساد، انتشار کتب ضالّه.
پیام ها
1- گرچه با مرگ، انسان از دنیا مى رود، امّا پرونده ى عمل او با کارهایى نظیر وصیّت باز مى ماند. «اذا حضر احدکم الموت.... الوصیة»
2- مال و ثروت، اگر در راه درست مصرف شود خیر است. «ان ترک خیر الوصیّة»
3- در وصیّت باید علاوه بر ارث، براى والدین و نزدیکان سهمى قرار داد. «الوصیّة للوالدین و الاقربین»
4- وصیّت باید بر اساس عرف پسندیده جامعه باشد. «الوصیّة... بالمعروف»
5 - ترک وصیّت، نوعى بى تقوایى نسبت به حقوق دیگران است. «الوصیّة... حقّاً على المتّقین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است