- 478
- 1000
- 1000
- 1000
راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی، جلسه دوازدهم
سخنرانی از آیت الله محمد امامی کاشانی با موضوع «راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی»، جلسه دوازدهم، سال 1361
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد. انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست.
لذت در عبادت. انسان در بندگی و حرکت به سوی خدا لذت می برد. لذت هر چیز رسیدن آن چیز است به هدف خودش و عقل وقتی به هدف خود که لایتناهی است رسید به لذیذ رسیده است.
ببینید عشق بازی با لایتناهی کردن چقدر خودش عشق است نه عشق در چیزهای محسوس جزئی کثیف و پایین. امام علی علیه السلام در خطبه 218 نهج البلاغه می فرماید:
اللَّهُمَّ إِنَّکَ انَسُ الانِسِینَ لِأَوْلِیائِکَ، وَ أَحْضَرُهُمْ بِالِکْفایَةِ لِلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ، تُشاهِدُهُمْ فِى سَرائِرِهِمْ، وَ تَطَّلِعُ عَلَیْهِمْ فِى ضَمائِرِهِمْ، وَ تَعْلَمُ مَبْلَغَ بَصائِرِهِمْ، فَأَسْرارُهُمْ لَکَ مَکْشُوفَةٌ، وَ قُلُوبُهُمْ إِلَیْکَ مَلْهُوفَةٌ، إِنْ أَوْ حَشَتْهُمُ الْغُرْبَةُ انَسَهُمْ ذِکْرُکَ، وَ إِنْ صُبَّتْ عَلَیْهِمُ الْمَصائِبُ لَجَأُوا إِلَى الْاِسْتِجارَةِ بِکَ عِلْماً بِأَنَّ أَزِمَّةَ الْأُمُورِ بِیَدِکَ، وَ مَصادِرَها عَنْ قَضائِکَ. اللَّهُمَّ إِنْ فَهِهْتُ عَنْ مَسْأَلَتِى، أَوْ عَمِیتُ عَنْ طَلِبَتِى، فَدُلَّنِى عَلى مَصالِحِى، وَ خُذْ بِقَلْبِى إِلى مَراشِدِى، فَلَیْسَ ذلِکَ بِنُکْرٍ مِنْ هِدایاتِکَ، وَ لا بِبِدْعٍ مِنْ کِفایاتِکَ. اللَّهُمَّ احْمِلْنى عَلى عَفْوِکَ، وَ لا تَحْمِلْنِى عَلى عَدْلِکَ.
بار خدایا تو با دوستانت از همه دوستان بیشتر دوستى، و براى اصلاح کار آنان که بتو توکّل مى نمایند از آنها حاضرترى (چون بهر چیز توانائى، بمحض اراده هر کار را انجام مى دهى) نهانیهاشان را دیده بر اندیشه هاشان آگاهى، و اندازه بینائى و عقولشان را میدانى، پس رازهاشان نزد تو آشکار، و دلهاشان بسوى تو نگران است، اگر تنهائى آنان را به وحشت اندازد ذکر تو آنها را مأنوس مى سازد، و اگر اندوه ها بایشان چیره گردد به پناه جستن از تو توسّل مى جویند، چون مى دانند سر رشته کارها بدست (قدرت و توانائى) تو و منشأ آنها قضاء و قدر تو است. بار خدایا اگر ندانم چه بخواهم و از درخواست خود سرگردان بمانم مرا بآنچه صلاح من
در آنست راهنمائى فرما، و دلم را بآنچه خیر و نیکوئى من در آن است متوجّه گردان که اگر مرا راهنمائى از هدایت و راهنمایی هاى تو ناسزاوار و از حاجت روا ساختنهاى تو غریب و شگفت نیست (زیرا تو راهنما و روا سازنده حاجتها هستى). بار خدایا با من از روى عفو و بخشش خود رفتار کن نه بعدل و دادگریت (زیرا معامله با عدل موجب مواخذه و گرفتارى است).
خداوند در این جهانی که باطل گسترده شده و شرق و غرب عالم را گناه گرفته بنده هایی دارد که با آنها مناجات می کند.
انسان در عقل است که با خدا حرف می زند نه در حس و خیال.
عده ای در این جهان، در برابر کسانی که جهان را به گونه ای دیگر مثل حیوانات تعریف کرده اند، جهان را اینگونه فهمیده اند که ما انسان هستیم و هدفی داریم و راهی داریم مانند راه انبیا و اولیای خدا.
خدا در آیه 169 آل عمران می فرماید: وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ
و هرگز گمان مبر آنها که در راه خدا کشته شدهاند، مردگانند؛ بلکه آنها زندگانى هستند که نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند.
شهید تمنا می کند که ای کاش دوباره زنده شوم و به دنیا بیایم و باز در راه خدا کشته شوم. یعنی اینقدر شهادت دارای لذت است. ولی شهدا یک کسانی را می بینند که در لذت بالاتری هستند. می بینند علمایی که واقعا متعهد هستند، اسلام را یاد گرفته و به آن عمل کرده اند و انسان ها را نجات داده اند، مقام بالاتری دارند.
دسته دیگر از لذات در آیه 125 سوره انعام است. فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ ۖ وَمَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ ۚ کَذَٰلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ . خداوند هرکه را بخواهد هدایت کند، سینهاش را براى (پذیرش) اسلام مىگشاید و هر که را (به خاطر اعمال وخصلتهاى خلافش) بخواهد گمراه کند، سینهاش را (از پذیرفتن ایمان) سخت قرار مىدهد، گویا به زحمت در آسمان بالا مىرود. خداوند این چنین پلیدى (کفر) را بر کسانى که ایمان نمىآورند قرار مىدهد.
تا خود انسان حرکت نکند و اراده ای برای هدایت نداشته باشد مورد مدد غیب قرار نمی گیرد.
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد. انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست.
لذت در عبادت. انسان در بندگی و حرکت به سوی خدا لذت می برد. لذت هر چیز رسیدن آن چیز است به هدف خودش و عقل وقتی به هدف خود که لایتناهی است رسید به لذیذ رسیده است.
ببینید عشق بازی با لایتناهی کردن چقدر خودش عشق است نه عشق در چیزهای محسوس جزئی کثیف و پایین. امام علی علیه السلام در خطبه 218 نهج البلاغه می فرماید:
اللَّهُمَّ إِنَّکَ انَسُ الانِسِینَ لِأَوْلِیائِکَ، وَ أَحْضَرُهُمْ بِالِکْفایَةِ لِلْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ، تُشاهِدُهُمْ فِى سَرائِرِهِمْ، وَ تَطَّلِعُ عَلَیْهِمْ فِى ضَمائِرِهِمْ، وَ تَعْلَمُ مَبْلَغَ بَصائِرِهِمْ، فَأَسْرارُهُمْ لَکَ مَکْشُوفَةٌ، وَ قُلُوبُهُمْ إِلَیْکَ مَلْهُوفَةٌ، إِنْ أَوْ حَشَتْهُمُ الْغُرْبَةُ انَسَهُمْ ذِکْرُکَ، وَ إِنْ صُبَّتْ عَلَیْهِمُ الْمَصائِبُ لَجَأُوا إِلَى الْاِسْتِجارَةِ بِکَ عِلْماً بِأَنَّ أَزِمَّةَ الْأُمُورِ بِیَدِکَ، وَ مَصادِرَها عَنْ قَضائِکَ. اللَّهُمَّ إِنْ فَهِهْتُ عَنْ مَسْأَلَتِى، أَوْ عَمِیتُ عَنْ طَلِبَتِى، فَدُلَّنِى عَلى مَصالِحِى، وَ خُذْ بِقَلْبِى إِلى مَراشِدِى، فَلَیْسَ ذلِکَ بِنُکْرٍ مِنْ هِدایاتِکَ، وَ لا بِبِدْعٍ مِنْ کِفایاتِکَ. اللَّهُمَّ احْمِلْنى عَلى عَفْوِکَ، وَ لا تَحْمِلْنِى عَلى عَدْلِکَ.
بار خدایا تو با دوستانت از همه دوستان بیشتر دوستى، و براى اصلاح کار آنان که بتو توکّل مى نمایند از آنها حاضرترى (چون بهر چیز توانائى، بمحض اراده هر کار را انجام مى دهى) نهانیهاشان را دیده بر اندیشه هاشان آگاهى، و اندازه بینائى و عقولشان را میدانى، پس رازهاشان نزد تو آشکار، و دلهاشان بسوى تو نگران است، اگر تنهائى آنان را به وحشت اندازد ذکر تو آنها را مأنوس مى سازد، و اگر اندوه ها بایشان چیره گردد به پناه جستن از تو توسّل مى جویند، چون مى دانند سر رشته کارها بدست (قدرت و توانائى) تو و منشأ آنها قضاء و قدر تو است. بار خدایا اگر ندانم چه بخواهم و از درخواست خود سرگردان بمانم مرا بآنچه صلاح من
در آنست راهنمائى فرما، و دلم را بآنچه خیر و نیکوئى من در آن است متوجّه گردان که اگر مرا راهنمائى از هدایت و راهنمایی هاى تو ناسزاوار و از حاجت روا ساختنهاى تو غریب و شگفت نیست (زیرا تو راهنما و روا سازنده حاجتها هستى). بار خدایا با من از روى عفو و بخشش خود رفتار کن نه بعدل و دادگریت (زیرا معامله با عدل موجب مواخذه و گرفتارى است).
خداوند در این جهانی که باطل گسترده شده و شرق و غرب عالم را گناه گرفته بنده هایی دارد که با آنها مناجات می کند.
انسان در عقل است که با خدا حرف می زند نه در حس و خیال.
عده ای در این جهان، در برابر کسانی که جهان را به گونه ای دیگر مثل حیوانات تعریف کرده اند، جهان را اینگونه فهمیده اند که ما انسان هستیم و هدفی داریم و راهی داریم مانند راه انبیا و اولیای خدا.
خدا در آیه 169 آل عمران می فرماید: وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ
و هرگز گمان مبر آنها که در راه خدا کشته شدهاند، مردگانند؛ بلکه آنها زندگانى هستند که نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند.
شهید تمنا می کند که ای کاش دوباره زنده شوم و به دنیا بیایم و باز در راه خدا کشته شوم. یعنی اینقدر شهادت دارای لذت است. ولی شهدا یک کسانی را می بینند که در لذت بالاتری هستند. می بینند علمایی که واقعا متعهد هستند، اسلام را یاد گرفته و به آن عمل کرده اند و انسان ها را نجات داده اند، مقام بالاتری دارند.
دسته دیگر از لذات در آیه 125 سوره انعام است. فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ ۖ وَمَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاءِ ۚ کَذَٰلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ . خداوند هرکه را بخواهد هدایت کند، سینهاش را براى (پذیرش) اسلام مىگشاید و هر که را (به خاطر اعمال وخصلتهاى خلافش) بخواهد گمراه کند، سینهاش را (از پذیرفتن ایمان) سخت قرار مىدهد، گویا به زحمت در آسمان بالا مىرود. خداوند این چنین پلیدى (کفر) را بر کسانى که ایمان نمىآورند قرار مىدهد.
تا خود انسان حرکت نکند و اراده ای برای هدایت نداشته باشد مورد مدد غیب قرار نمی گیرد.
تاکنون نظری ثبت نشده است