- 435
- 1000
- 1000
- 1000
راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی، جلسه یازدهم
سخنرانی از آیت الله محمد امامی کاشانی با موضوع «راه دستیابی به ارزش های انسانی و الهی»، جلسه یازدهم، سال 1361
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد. انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست. انسان در بندگی و حرکت به سوی خدا لذت می برد. برخی چیزها مثل نماز و روزه در زمره عبادت آمده است ولی برخی چیزها به عنوان عبادت نیامده ولی انسان آنها را برای خدا انجام می دهد و لذت می برد.
لذت در عبادت از بالاترین لذت ها و عیش ها و رسیدن به بالاترین عشق ها است و کمال انسان در آن هست.
لذت چیست؟ لذت رسیدن هر قوه ای به کمال شایسته خودش است. مراحل آن را فلاسفه ما در سه مرحله ذکر نموده اند. قوه حس، قوه خیال و قوه عقل.
حس از چیزهایی لذت می برد و کمال حس است و از چیزهایی ناراحت و مخالف و منافر است که به این موارد الم می گویند. الم در برابر لذت است. در لذات مادی حیوانات از انسان ها جلوتر هستند و در این بخش انسان به بخش کوچکی از لذت می رسد و اگر انسان لذت را فقط در این حس خلاصه کند، از حیوانات هم کمتر و پایین تر است.
لذت خیال یعنی قوه خیال انسان لذت ببرد مثلا لذت از ریاست و تفاخر. لذت سوم که مهم و اساس لذات است، لذت عقل است. و آن این است که عقل به آن چیزی که خوراک و غذای آن است نائل شود. بوعلی سینا می گوید لذت این است که انسان بشناسد و برسد به آن چیزی که برای او کمال است.
عقل باید به آن چیزی که کمال نهایی اوست برسد. هدف عقل این است که انسان در دامن نامحدود قرار بگیرد و به آن عشق بورزد. انسان یک حقیقتی از ناحیه نامحدود در آن دمیده شده که این نامحدود طلبی همان عشق به خدا و حرکت به سوی خدا و انس با خداست.
خدا در آیه 14 و 15 سوره آل عمران می فرماید: "زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا ۖ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ". عشق و علاقه به زنان و فرزندان و اموال زیاد از طلا ونقره و اسبان ممتاز و چهارپایان و کشتزارها که همه از شهوات و خواستههاى نفسانى است، در نظر مردم جلوه یافته است، (در حالى که) اینها بهرهاى گذرا از زندگانى دنیاست و سرانجام نیکو تنها نزد خداوند است. "قُلْ أَؤُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذَٰلِکُمْ ۚ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ". بگو: آیا شمارا به بهتر از اینها (که محبوب شماست) خبر دهم؟ براى کسانى که تقوا داشته باشند، نزد پروردگارشان باغهایى (بهشتى) است که از زیر (درختان) آن نهرها جارى است. براى همیشه در آنجا (بهرهمند) هستند و همسرانى پاک (خواهند داشت) و رضا و خشنودى خداوند (شامل حالشان مىشود) و خداوند به حال بندگان بیناست.
انسان در قرآن کریم چه ابعاد و مشخصاتی دارد. انسان و بعد عبادت. عبادت ضرورت و نیاز انسان هست. انسان در بندگی و حرکت به سوی خدا لذت می برد. برخی چیزها مثل نماز و روزه در زمره عبادت آمده است ولی برخی چیزها به عنوان عبادت نیامده ولی انسان آنها را برای خدا انجام می دهد و لذت می برد.
لذت در عبادت از بالاترین لذت ها و عیش ها و رسیدن به بالاترین عشق ها است و کمال انسان در آن هست.
لذت چیست؟ لذت رسیدن هر قوه ای به کمال شایسته خودش است. مراحل آن را فلاسفه ما در سه مرحله ذکر نموده اند. قوه حس، قوه خیال و قوه عقل.
حس از چیزهایی لذت می برد و کمال حس است و از چیزهایی ناراحت و مخالف و منافر است که به این موارد الم می گویند. الم در برابر لذت است. در لذات مادی حیوانات از انسان ها جلوتر هستند و در این بخش انسان به بخش کوچکی از لذت می رسد و اگر انسان لذت را فقط در این حس خلاصه کند، از حیوانات هم کمتر و پایین تر است.
لذت خیال یعنی قوه خیال انسان لذت ببرد مثلا لذت از ریاست و تفاخر. لذت سوم که مهم و اساس لذات است، لذت عقل است. و آن این است که عقل به آن چیزی که خوراک و غذای آن است نائل شود. بوعلی سینا می گوید لذت این است که انسان بشناسد و برسد به آن چیزی که برای او کمال است.
عقل باید به آن چیزی که کمال نهایی اوست برسد. هدف عقل این است که انسان در دامن نامحدود قرار بگیرد و به آن عشق بورزد. انسان یک حقیقتی از ناحیه نامحدود در آن دمیده شده که این نامحدود طلبی همان عشق به خدا و حرکت به سوی خدا و انس با خداست.
خدا در آیه 14 و 15 سوره آل عمران می فرماید: "زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۗ ذَٰلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا ۖ وَاللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ". عشق و علاقه به زنان و فرزندان و اموال زیاد از طلا ونقره و اسبان ممتاز و چهارپایان و کشتزارها که همه از شهوات و خواستههاى نفسانى است، در نظر مردم جلوه یافته است، (در حالى که) اینها بهرهاى گذرا از زندگانى دنیاست و سرانجام نیکو تنها نزد خداوند است. "قُلْ أَؤُنَبِّئُکُمْ بِخَیْرٍ مِنْ ذَٰلِکُمْ ۚ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَأَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ". بگو: آیا شمارا به بهتر از اینها (که محبوب شماست) خبر دهم؟ براى کسانى که تقوا داشته باشند، نزد پروردگارشان باغهایى (بهشتى) است که از زیر (درختان) آن نهرها جارى است. براى همیشه در آنجا (بهرهمند) هستند و همسرانى پاک (خواهند داشت) و رضا و خشنودى خداوند (شامل حالشان مىشود) و خداوند به حال بندگان بیناست.
تاکنون نظری ثبت نشده است