display result search
منو
تفسیر آیه 1 - 5 سوره اعلی

تفسیر آیه 1 - 5 سوره اعلی

  • 1 تعداد قطعات
  • 11 دقیقه مدت قطعه
  • 537 دریافت شده
سخنرانی حجت‌ الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره اعلی- آیه‌ 1-5

سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى

الَّذِى خَلَقَ فَسَوَّى‏

وَالَّذِى قَدَّرَ فَهَدَى‏

وَالَّذِى أَخْرَجَ الْمَرْعَى‏

فَجَعَلَهُ غُثَآءً أَحْوَى‏

ترجمه
نام پروردگار بلندمرتبه‏ ات را به پاکى یاد کن.
همان که آفرید و سامان بخشید.
و آنکه (هر چیز را) اندازه‏ اى نهاد و هدایت کرد.
آنکه (گیاه) چراگاه را رویانید.
و سرانجام آن را خشک و تیره کرد.


تسبیحِ نام خدا، یعنى نه فقط براى ذات خداوند، شریک قائل نشویم، بلکه حتّى براى نام او نیز شریک نیاوریم و نام دیگران را هم ردیف نام خداوند قرار ندهیم. چنانکه برخى گروه‏هاى التقاطى مى‏ گفتند: «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران»
در قرآن و حدیث نشانه‏ هاى زیادى است که اسلام به محترم شمردن نام‏هاى مقدّس عنایت دارد. چنانکه در این سوره مى ‏فرماید: علاوه بر تسبیح ذات، اسم پروردگار را هم باید منزه بدانى. در جاى دیگر مى ‏فرماید: نام پیامبر را مثل نام‏هاى خودتان ساده نبرید: «لاتجعلوا دعاء الرسول کدعاء بعضکم بعضا» در جاى دیگر مى‏فرماید: چرا فرشتگان را به نام زن مى‏خوانند: «لیسمّون الملائکة تسمیة الانثى» و پیامبر اسلام نام‏هاى نامناسب یاران را تغییر مى‏دادند.
مسئله آفرینش و هدایت، در آیه پنجاه سوره طه نیز آمده است، آنجا که فرعون از حضرت موسى‏ (ع) پرسید: پروردگار شما کیست؟ گفت: «ربّنا الّذى اعطى کلّ شى‏ء خلقه ثم هَدى» ناگفته پیداست که مراد از این هدایت، هدایت تکوینى است که خداوند در موجودات قرار داده است. مثلا ساختمان بدن مادر را به گونه‏اى هدایت کرد که شیر تولید کند و نوزاد را هدایت کرد که به سراغ سینه مادر رفته و شیر بمکد.
هدایت تکوینى موجودات با مرور زمان بهتر فهمیده مى ‏شود. همین امر است که هزاران دانشمند را به تحقیق وا داشته که چگونه پرندگان یا ماهى‏ها حتّى اگر صدها کیلومتر از جاى خود دور شوند باز به محل خود بر مى‏گردند. هدایت الهى در هر موجودى چیزى قرار داده که او را به راه تکامل خود پیش مى‏برد. ذرات خاک میوه مى‏ شود، میوه نطفه و سپس انسان، دوباره جسم انسان، خاک مى‏شود.
«سَوّى» به معناى نظام بخشیدن است. از نظام کهکشانها گرفته تا نظام حاکم بر یک حشره ذرّه‏بینى. «غُثاء» یعنى گیاه خشک و خاشاک و «أحوى‏» به معناى سبزى است که رو به سیاهى باشد.
حتّى یک برگ کوچک و خاشاک ناچیز هم به حال خود رها شده نیست. سبزه زارى که در دید ما خشک و تیره مى‏ شود، در نظام هدایت الهى است، زیرا همان برگهاى خشکیده به ماده دیگرى تبدیل مى‏ شود که براى قوت و قوّت زمین و درخت لازم است یا در شرایط انبوه تبدیل به زغال سنگ شده و یا آثار مفید دیگرى در خاک دارد.


پیام ها
1- نام خداوند مقدّس است. از هرگونه بى احترامى به نام او پرهیز کنید. «سبّح اسم ربّک»
2- اوصاف ناشایست را در کنار نام خدا قرار ندهید. «سبّح اسم ربّک»
3- نام‏هاى اختصاصى خداوند را بر دیگران ننهید. «سبح اسم ربّک»
4- تسبیح او سبب رشد و پرورش شما است. «سبح اسم ربّک»
5 - مسئولیّت شرک زدایى در درجه اول به دوش رهبر آسمانى و سپس بر عهده همه مؤمنان است. «سبّح»
6- توحید کامل در پرتو تنزیه ذات و تسبیح نام اوست. «سبّح اسم ربّک»
7- خداوند، از هرچه گفته و نوشته و تصور شود، برتر است. او در همه کمالات برتر است. «ربّک الاعلى»
8 - خداوند، فقط خالق نیست، بلکه علاوه بر آن نظام بخش هستى و موجودات نیز مى‏باشد. «خلق فَسَوّى»
9- ظرفیّت و هدایت موجودات، دلیل بر هدفمندى آفرینش است. «قدّر فَهدى»
10- فرمان‏هاى الهى همراه با حکمت و دلیل است. نام خدا را تسبیح کن، زیرا او اعلى است، آفرید و سامان داد و هدایت کرد «سبّح... الاعلى، خلق فسوّى و الّذى قدّر فهدى»
11- هدایت تکوینى آفریده‏ ها در چهره ‏هاى مختلفى است، گاهى سبز و گاهى خشک ولى هر دو در مدار هدایت است. «اخرج المرعى فجعله غثاء احوى»


توضیحات
سیماى سوره اعلى‏
این سوره نوزده آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
سوره‏ هایى را که با فرمان تسبیح خداوند آغاز مى‏شود، مسبّحات گویند و سوره اعلى، آخرین سوره از سور مسبّحات است.
نام سوره، برگرفته از آیه اول است که خداوند را با وصفِ «اعلى» توصیف مى ‏کند. مطالب سوره به دو بخش تقسیم مى‏شود که بخش اول، خطاب به پیامبر گرامى اسلام و بخش دوم درباره مؤمنان و کافران و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه است.
در روایات سفارش شده است که در نماز عید (فطر و قربان)، در رکعت اول سوره اعلى خوانده شود.

منبع: پایگاه درس هایی از قرآن

قطعات

  • عنوان
    زمان
  • 11:01

مشخصات

ثبت نقد و نظر نقد و نظر

  • کاربر مهمان
    خدا حفظ و نگهدارتان باد بسیار مفید است
  • کاربر مهمان
    تشکر از استاد

تصاویر

پایگاه سخنرانی مذهبی