- 9913
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 19 - 23 سوره معارج
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره معارج- آیه 19 - 23
إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً
إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً
وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً
إِلَّا الْمُصَلِّینَ
الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَآئِمُونَ
ترجمه
همانا انسان، بىتاب و حریص آفریده شده است.
هرگاه بدى به او رسد، نالان است.
و هرگاه خیرى به او رسد، بخیل است.
مگر نمازگزاران.
آنان که بر نمازشان مداومت دارند.
«هَلوع» به معناى انسان بىصبر و حریص است.
سؤال: خداوند در برخى آیات، آفرینش انسان را بهترین: «خلقنا الانسان فى احسن تقویم» و خود را بهترین خالق برشمرده است: «احسن الخالقین» امّا در این آیات، تصریح شده که انسان، حریص و بخیل آفریده شده است. این دو چگونه با یکدیگر قابل جمع است؟
پاسخ: در آفرینش انسان، امور متضادّ قرار داده شده و این رمز تکامل است. نفس، انسان را به بدى سوق مىدهد: «انّ النّفس لأمّارة بالسّوء» ولى عقل، انسان را از آن باز مىدارد: «نَهى النّفس عن الهَوى» و رشد انسان در انتخاب میان این تقابلهاست که به تربیت و تزکیه انسان مى انجامد.
بر اساس روایات، بهترین عمل آن است که تداوم داشته باشد. «الّذین هم على صلاتهم دائمون»
روایات زیادى در مورد حرص وارد شده که به برخى از آنها اشاره مى کنیم:
«الحرص لا یزید فى الرزق» حرص، رزق را زیاد نمى کند.
«مَن کثر حرصه... ذلّ قدره» کسى که حرصش بیشتر باشد، خوار و ذلیل مى شود.
«رُبَّ حریص قتله حرصه» چه بسا انسان حریص که حرصش او را بکشد.
«لیس لحریص غناء» حریص، هرگز بى نیاز نمى شود.
«الحرص یُرزى بالمروة» حریص، مروّت و جوانمردى خود را از دست مى دهد.
«الحرص مطیّة التّعب» حرص، بستر رنجهاست.
«لا حَیاء لحریص» حریص، به خاطر رسیدن به مال، عفّت و حیا را کنار بگذارد.
«الحریص الاسیر» حریص، اسیر است.
«الحرص علامة الفقر» حرص، نشانه فقر است.
«الحرص یفسد الایقان» حرص، یقین به مقدّرات الهى را فاسد مى کند.
«الحرص موقع فى کثیر العیوب» حرص، انسان را در عیوب بسیارى قرار مى دهد.
«لا یلقى الحریص مُستریحاً» انسان حریص، آسایش و راحتى ندارد.
پیام ها
1- نشانه حریص بودن دو چیز است: جَزَع به هنگام سختى و بُخل به هنگام کامیابى. «هلوعاً اذا مسّه الشر جزوعاً و اذا مسّه الخیر منوعاً»
2- ریشه بسیارى از ناهنجارىها، حرص و بخل است. «جزوعاً... منوعاً»
3- انسان بسیار کم ظرفیّت است، با تماس با سختى فریاد مىزند و بخل مىورزد. «مسّه... مسّه»
4- راه نجات از اخلاق ناپسند، مداومت به نماز است. «خلق هلوعاً... الاّ المصلّین»
5 - طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل میل دارد و نماز و یاد خدا آن را مهار مى کند. «انّ الانسان خلق هلوعاً... الاّ المصلّین»
6- انسان بدون نماز مضطرب است. «جزوعاً... منوعاً... الاّ المصلّین»
7- آثار نماز در گرو مداومت بر آن است. «الّذین هم على صلاتهم دائمون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً
إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً
وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً
إِلَّا الْمُصَلِّینَ
الَّذِینَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَآئِمُونَ
ترجمه
همانا انسان، بىتاب و حریص آفریده شده است.
هرگاه بدى به او رسد، نالان است.
و هرگاه خیرى به او رسد، بخیل است.
مگر نمازگزاران.
آنان که بر نمازشان مداومت دارند.
«هَلوع» به معناى انسان بىصبر و حریص است.
سؤال: خداوند در برخى آیات، آفرینش انسان را بهترین: «خلقنا الانسان فى احسن تقویم» و خود را بهترین خالق برشمرده است: «احسن الخالقین» امّا در این آیات، تصریح شده که انسان، حریص و بخیل آفریده شده است. این دو چگونه با یکدیگر قابل جمع است؟
پاسخ: در آفرینش انسان، امور متضادّ قرار داده شده و این رمز تکامل است. نفس، انسان را به بدى سوق مىدهد: «انّ النّفس لأمّارة بالسّوء» ولى عقل، انسان را از آن باز مىدارد: «نَهى النّفس عن الهَوى» و رشد انسان در انتخاب میان این تقابلهاست که به تربیت و تزکیه انسان مى انجامد.
بر اساس روایات، بهترین عمل آن است که تداوم داشته باشد. «الّذین هم على صلاتهم دائمون»
روایات زیادى در مورد حرص وارد شده که به برخى از آنها اشاره مى کنیم:
«الحرص لا یزید فى الرزق» حرص، رزق را زیاد نمى کند.
«مَن کثر حرصه... ذلّ قدره» کسى که حرصش بیشتر باشد، خوار و ذلیل مى شود.
«رُبَّ حریص قتله حرصه» چه بسا انسان حریص که حرصش او را بکشد.
«لیس لحریص غناء» حریص، هرگز بى نیاز نمى شود.
«الحرص یُرزى بالمروة» حریص، مروّت و جوانمردى خود را از دست مى دهد.
«الحرص مطیّة التّعب» حرص، بستر رنجهاست.
«لا حَیاء لحریص» حریص، به خاطر رسیدن به مال، عفّت و حیا را کنار بگذارد.
«الحریص الاسیر» حریص، اسیر است.
«الحرص علامة الفقر» حرص، نشانه فقر است.
«الحرص یفسد الایقان» حرص، یقین به مقدّرات الهى را فاسد مى کند.
«الحرص موقع فى کثیر العیوب» حرص، انسان را در عیوب بسیارى قرار مى دهد.
«لا یلقى الحریص مُستریحاً» انسان حریص، آسایش و راحتى ندارد.
پیام ها
1- نشانه حریص بودن دو چیز است: جَزَع به هنگام سختى و بُخل به هنگام کامیابى. «هلوعاً اذا مسّه الشر جزوعاً و اذا مسّه الخیر منوعاً»
2- ریشه بسیارى از ناهنجارىها، حرص و بخل است. «جزوعاً... منوعاً»
3- انسان بسیار کم ظرفیّت است، با تماس با سختى فریاد مىزند و بخل مىورزد. «مسّه... مسّه»
4- راه نجات از اخلاق ناپسند، مداومت به نماز است. «خلق هلوعاً... الاّ المصلّین»
5 - طبع مادّى انسان به سوى حرص و بخل میل دارد و نماز و یاد خدا آن را مهار مى کند. «انّ الانسان خلق هلوعاً... الاّ المصلّین»
6- انسان بدون نماز مضطرب است. «جزوعاً... منوعاً... الاّ المصلّین»
7- آثار نماز در گرو مداومت بر آن است. «الّذین هم على صلاتهم دائمون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است