display result search
- 4215
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 27 سوره حدید
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره حدید - آیه 27
ثُمَّ قَفَّیْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّیْنَا بِعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ وَ آتَیْنَاهُ الْإِنجِیلَ وَجَعَلْنَا فِى قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَ رَهْبَانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغَآءَ رِضْوَ انِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَایَتِهَا فَآتَیْنَا الَّذِینَ آمنُواْ مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه
سپس به دنبال آنان، پیامبران خود را پى در پى آوردیم و عیسى پسر مریم را در پى آنان آوردیم و به او (کتاب آسمانى) انجیل دادیم و در دل کسانى که او را پیروى کردند، رأفت و رحمت قرار دادیم و (اما) ترک دنیایى که از پیش خود در آوردند، ما آن را بر آنان مقرّر نکرده بودیم، مگر (آن که) به قصد جلب خشنودى خداوند (انجام دهند) ولى آنگونه که باید حقّ آن را مراعات نکردند. پس به کسانى از آنان که ایمان آورده بودند، پاداش دادیم، ولى بسیارى از آنان فاسق و نافرمان بودند
«رهبانیت»، از «رهبت» به معناى خوف و خشیت است. به کسانى که به انگیزه خشیت از خداوند، از مردم کناره مىگیرند و به عبادت خدا مىپردازند، رُهبان گفته مىشود.
گرچه رهبانیّت را خدا بر پیروان حضرت عیسى واجب نکرده بود و خودشان براى رضاى خدا آن را بر خود لازم کرده بودند، ولى حق آن را به جاى نیاوردند و حدود آن را مراعات نکردند، نظیر نماز و روزه مستحبّى که اگر انسان با نذر بر خود لازم کرد باید آن را تمام کند.
ممکن است معناى آیه این باشد که یاران مسیح از پیش خود به سراغ رهبانیّت رفتند و ما آن را بر آنان واجب نکردیم، ولى اگر حدود آن را مراعات مىکردند، مورد رضایتِ ما بود. چنانکه اصحاب کهف، براى حفظ دین خود، از مردم دورى گزیدند و غارنشین شدند.
«بدعت» به معناى نوآورى است. در امور علمى و صنعتى، ابداع و اختراع، امرى پسندیده است ولى در امور دینى که پایه آن قوانین الهى است، وارد کردن هرگونه عقیده و سلیقه شخصى، بدعت محسوب شده و قابل پذیرش نیست.
خداوند خواهان کار کامل است، لذا از کسانىکه حقّ کارى را ادا نمى کنند، مذمّت مى کند و مى فرماید:«فما رعوها حقّ رعایتها» و در موارد دیگر مؤمنان را به رعایت حقّ تقوا و جهاد سفارش کرده است. «اتّقوا اللّه حق تقاته» و «...حقّ جهاده»
رهبانیّت در اسلام
قرآن کریم، رهبانیّت و ترک دنیا را در آیات متعدّد رد کرده است، نظیر:
«یا أیّها النّبىّ لِمَ تحرّم ما احلّ اللّه لک» اى پیامبر! چرا آنچه را خداوند براى تو حلال کرده، بر خود حرام مى کنى؟
«قل مَن حرّم زینة اللّه التى اخرج لعباده و الطیبات من الرزق» بگو: چه کسى زینتهایى را که خداوند براى بندگانش قرار داده و طیّبات را حرام کرده است؟
«یا أیّها الّذین آمنوا لاتحرّموا طیّبات ما احلّ اللّه لکم» اى مؤمنان، طیّباتى را که خداوند براى شما حلال نموده، حرام نکنید.
در تاریخ آمده است که جمعى از مسلمانان سوگند خوردند با همسران خود آمیزش نکنند، روزه دائمى بگیرند و شبها بیدار باشند، پیامبر همه را در مسجد احضار کرد و فرمود: من نکاح مى کنم و شبها مىخوابم، هر کس از سنّت من پیروى نکند از من نیست.
فرزند عثمان بن مظعون از دنیا رفت، پدرش در خانه منزوى شد. پیامبر او را احضار کرد و فرمود: «لم یکتب علینا الرهبانیّة انّما رهبانیّة أمّتى الجهاد فى سبیل اللّه» خداوند بر ما رهبانیّت ننوشته است. رهبانیّتِ امّت من، جهاد در راه خداست.
امام على (ع) براى عیادت علاء بن زیاد وارد منزل او شد. او منزلى وسیع داشت. حضرت به او فرمود: تو در آخرت به این منزل محتاجترى، باید در این منزل بزرگ صله رحم، مهماندارى و... انجام دهى تا با آن آخرت را کسب کنى، علاء گفت: امّا برادرم عاصم دنیا را ترک کرده است، حضرت او را احضار کرد و فرمود: «یا عدىّ نفسه لقد استهام بک الخبیث اما رحمت اهلک و وُلدک اترى اللّه احلّ لک الطیّبات و هو یکره ان تأخذها» اى دشمن نفس، شیطان تو را فریب داده است. چرا به خانواده و فرزندانت رحم نمىکنى. آیا نمىبینى که خداوند طیّبات را براى تو حلال کرده و کراهت دارد که آن را رها کنى؟ عاصم گفت: پس چرا غذا و لباس شما، این چنین است، حضرت فرمود: «انّى لست کأنتَ اَنّ اللّه تعالى فرض على ائمّة الحق أن یقدّروا انفسهم بضعفة الناس» حساب من از شما جداست. خداوند از حاکمان خواسته است که در سطح ضعفاى جامعه زندگى کنند، البته شرایط هر زمانى نیز متفاوت است، گاهى فضاى زندگى و فرهنگ مردم به گونهاى است که باید مراعات کرد، همانگونه که سفارش شده، در تشییع جنازه خنده نکنید یا امام دستور داد، اگر وضع گندم کمیاب است خوراک ما نباید از گندم باشد یا سفارش شده اگر در جامعه فساد رواج دارد حسن ظن کار صحیحى نیست، به هر حال شرایط مخاطب و زمان متفاوت است و لذا در تارخ نسبت به حضرت رضا چنین مىخوانیم: گروهى از صوفیّه به امام رضاعلیه السلام گفتند: وضع لباس شما خوب است و امام باید لباس و غذا و مرکبش ساده باشد. حضرت فرمود: یوسف، پیامبر خدا بود، در حالى که دیباج مىپوشید و بر تخت تکیه مىزد. همانا آنچه از امام انتظار است، قسط و عدالت است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: «قل من حرّم زینة اللّه...».
گاهى پیامبر اکرم بر بعضى زنان خود که ژولیده بودند نهیب مىزد و مىفرمود: «مالى اراک شعثاء مرهاء سلتاء» چرا (در خانه) مویى ژولیده و نامرتب و بدون آرایش دارید.
از اینکه کلمه انجیل مفرد آمده مىفهمیم که فقط یک انجیل بر حضرت مسیح نازل شده است، پس اناجیل متعدّد امروز از کجا پیدا شده است؟
نشانه پیروانِ حضرت عیسى رأفت و رحمت است «اتّبعوه رأفة و رحمة» ولى نشانه یاران پیامبر اسلام رحمت نسبت به خودىها و شدت نسبت به معاندین است. «و الّذین معه اشداء على الکفار رحماء بینهم»
کلماتِ «رئوف» و «رحیم» ده بار در قرآن در کنار هم آمده است. «رئوف» به معناى دلسوزى براى رفع سختى و تلخى است و «رحیم» به معناى محبّت و رحمت بعد از رفع تلخى و سختى. رأفت در مورد دفع شرّ است و رحمت و مورد جلب خیر.
پیام ها
1- در طول تاریخ انبیا پى در پى آمده اند و جریان نبوّت یک امر مستمر بوده است. «قفّینا على آثارهم... قفّینا»
2- از افراد ویژه باید تجلیل ویژه کرد، نام بردن از نوح و ابراهیم و عیسى (ع) در کنار عنوان کلّىِ «رسلنا، رسله» نشانه تجلیل ویژه است. «قفّینا... برسلنا و قفّینا بعیسى بن مریم»
3- از صفات و ویژگىهاى خوب پیروان هریک از ادیان و مکاتب، باید یاد کرد. «جعلنا فى قلوب الّذین اتّبعوه رأفةً و رحمةً»
4- پیروى از پیامبران، زمینه دریافت صفاى دل و رأفت و رحمت است. «اتبعوه رأفةً و رحمةً»
5 - هم باید موانع صمیمیّت را برطرف کرد، «رأفة» و هم باید عوامل محبّت را بوجود آورد. «رحمةً»
6- نوآورى هاى سلیقه اى و بدعت در دین، مورد پذیرش خداوند نیست. «رهبانیّة ابتدعوها ما کتبناها علیهم»
7- بدعت، از آفات و آسیبهاى ادیان آسمانى است. «رهبانیّة ابتدعوها»
8 - چه بسا انگیزه هاى پاک و خالص که چون در مسیر شریعت الهى نبوده است، به خرافات و بدعت انجامیده است. «رهبانیّة ابتدعوها... ابتغاء رضوان اللّه»
9- کفر و فسق، قرین یکدیگرند. (در مقابل ایمان، فسق قرار گرفته است، در حالى که باید، کفر مطرح مى شد.) «الّذین آمنوا... کثیر منهم فاسقون
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
ثُمَّ قَفَّیْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّیْنَا بِعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ وَ آتَیْنَاهُ الْإِنجِیلَ وَجَعَلْنَا فِى قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَ رَهْبَانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغَآءَ رِضْوَ انِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَایَتِهَا فَآتَیْنَا الَّذِینَ آمنُواْ مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه
سپس به دنبال آنان، پیامبران خود را پى در پى آوردیم و عیسى پسر مریم را در پى آنان آوردیم و به او (کتاب آسمانى) انجیل دادیم و در دل کسانى که او را پیروى کردند، رأفت و رحمت قرار دادیم و (اما) ترک دنیایى که از پیش خود در آوردند، ما آن را بر آنان مقرّر نکرده بودیم، مگر (آن که) به قصد جلب خشنودى خداوند (انجام دهند) ولى آنگونه که باید حقّ آن را مراعات نکردند. پس به کسانى از آنان که ایمان آورده بودند، پاداش دادیم، ولى بسیارى از آنان فاسق و نافرمان بودند
«رهبانیت»، از «رهبت» به معناى خوف و خشیت است. به کسانى که به انگیزه خشیت از خداوند، از مردم کناره مىگیرند و به عبادت خدا مىپردازند، رُهبان گفته مىشود.
گرچه رهبانیّت را خدا بر پیروان حضرت عیسى واجب نکرده بود و خودشان براى رضاى خدا آن را بر خود لازم کرده بودند، ولى حق آن را به جاى نیاوردند و حدود آن را مراعات نکردند، نظیر نماز و روزه مستحبّى که اگر انسان با نذر بر خود لازم کرد باید آن را تمام کند.
ممکن است معناى آیه این باشد که یاران مسیح از پیش خود به سراغ رهبانیّت رفتند و ما آن را بر آنان واجب نکردیم، ولى اگر حدود آن را مراعات مىکردند، مورد رضایتِ ما بود. چنانکه اصحاب کهف، براى حفظ دین خود، از مردم دورى گزیدند و غارنشین شدند.
«بدعت» به معناى نوآورى است. در امور علمى و صنعتى، ابداع و اختراع، امرى پسندیده است ولى در امور دینى که پایه آن قوانین الهى است، وارد کردن هرگونه عقیده و سلیقه شخصى، بدعت محسوب شده و قابل پذیرش نیست.
خداوند خواهان کار کامل است، لذا از کسانىکه حقّ کارى را ادا نمى کنند، مذمّت مى کند و مى فرماید:«فما رعوها حقّ رعایتها» و در موارد دیگر مؤمنان را به رعایت حقّ تقوا و جهاد سفارش کرده است. «اتّقوا اللّه حق تقاته» و «...حقّ جهاده»
رهبانیّت در اسلام
قرآن کریم، رهبانیّت و ترک دنیا را در آیات متعدّد رد کرده است، نظیر:
«یا أیّها النّبىّ لِمَ تحرّم ما احلّ اللّه لک» اى پیامبر! چرا آنچه را خداوند براى تو حلال کرده، بر خود حرام مى کنى؟
«قل مَن حرّم زینة اللّه التى اخرج لعباده و الطیبات من الرزق» بگو: چه کسى زینتهایى را که خداوند براى بندگانش قرار داده و طیّبات را حرام کرده است؟
«یا أیّها الّذین آمنوا لاتحرّموا طیّبات ما احلّ اللّه لکم» اى مؤمنان، طیّباتى را که خداوند براى شما حلال نموده، حرام نکنید.
در تاریخ آمده است که جمعى از مسلمانان سوگند خوردند با همسران خود آمیزش نکنند، روزه دائمى بگیرند و شبها بیدار باشند، پیامبر همه را در مسجد احضار کرد و فرمود: من نکاح مى کنم و شبها مىخوابم، هر کس از سنّت من پیروى نکند از من نیست.
فرزند عثمان بن مظعون از دنیا رفت، پدرش در خانه منزوى شد. پیامبر او را احضار کرد و فرمود: «لم یکتب علینا الرهبانیّة انّما رهبانیّة أمّتى الجهاد فى سبیل اللّه» خداوند بر ما رهبانیّت ننوشته است. رهبانیّتِ امّت من، جهاد در راه خداست.
امام على (ع) براى عیادت علاء بن زیاد وارد منزل او شد. او منزلى وسیع داشت. حضرت به او فرمود: تو در آخرت به این منزل محتاجترى، باید در این منزل بزرگ صله رحم، مهماندارى و... انجام دهى تا با آن آخرت را کسب کنى، علاء گفت: امّا برادرم عاصم دنیا را ترک کرده است، حضرت او را احضار کرد و فرمود: «یا عدىّ نفسه لقد استهام بک الخبیث اما رحمت اهلک و وُلدک اترى اللّه احلّ لک الطیّبات و هو یکره ان تأخذها» اى دشمن نفس، شیطان تو را فریب داده است. چرا به خانواده و فرزندانت رحم نمىکنى. آیا نمىبینى که خداوند طیّبات را براى تو حلال کرده و کراهت دارد که آن را رها کنى؟ عاصم گفت: پس چرا غذا و لباس شما، این چنین است، حضرت فرمود: «انّى لست کأنتَ اَنّ اللّه تعالى فرض على ائمّة الحق أن یقدّروا انفسهم بضعفة الناس» حساب من از شما جداست. خداوند از حاکمان خواسته است که در سطح ضعفاى جامعه زندگى کنند، البته شرایط هر زمانى نیز متفاوت است، گاهى فضاى زندگى و فرهنگ مردم به گونهاى است که باید مراعات کرد، همانگونه که سفارش شده، در تشییع جنازه خنده نکنید یا امام دستور داد، اگر وضع گندم کمیاب است خوراک ما نباید از گندم باشد یا سفارش شده اگر در جامعه فساد رواج دارد حسن ظن کار صحیحى نیست، به هر حال شرایط مخاطب و زمان متفاوت است و لذا در تارخ نسبت به حضرت رضا چنین مىخوانیم: گروهى از صوفیّه به امام رضاعلیه السلام گفتند: وضع لباس شما خوب است و امام باید لباس و غذا و مرکبش ساده باشد. حضرت فرمود: یوسف، پیامبر خدا بود، در حالى که دیباج مىپوشید و بر تخت تکیه مىزد. همانا آنچه از امام انتظار است، قسط و عدالت است. آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: «قل من حرّم زینة اللّه...».
گاهى پیامبر اکرم بر بعضى زنان خود که ژولیده بودند نهیب مىزد و مىفرمود: «مالى اراک شعثاء مرهاء سلتاء» چرا (در خانه) مویى ژولیده و نامرتب و بدون آرایش دارید.
از اینکه کلمه انجیل مفرد آمده مىفهمیم که فقط یک انجیل بر حضرت مسیح نازل شده است، پس اناجیل متعدّد امروز از کجا پیدا شده است؟
نشانه پیروانِ حضرت عیسى رأفت و رحمت است «اتّبعوه رأفة و رحمة» ولى نشانه یاران پیامبر اسلام رحمت نسبت به خودىها و شدت نسبت به معاندین است. «و الّذین معه اشداء على الکفار رحماء بینهم»
کلماتِ «رئوف» و «رحیم» ده بار در قرآن در کنار هم آمده است. «رئوف» به معناى دلسوزى براى رفع سختى و تلخى است و «رحیم» به معناى محبّت و رحمت بعد از رفع تلخى و سختى. رأفت در مورد دفع شرّ است و رحمت و مورد جلب خیر.
پیام ها
1- در طول تاریخ انبیا پى در پى آمده اند و جریان نبوّت یک امر مستمر بوده است. «قفّینا على آثارهم... قفّینا»
2- از افراد ویژه باید تجلیل ویژه کرد، نام بردن از نوح و ابراهیم و عیسى (ع) در کنار عنوان کلّىِ «رسلنا، رسله» نشانه تجلیل ویژه است. «قفّینا... برسلنا و قفّینا بعیسى بن مریم»
3- از صفات و ویژگىهاى خوب پیروان هریک از ادیان و مکاتب، باید یاد کرد. «جعلنا فى قلوب الّذین اتّبعوه رأفةً و رحمةً»
4- پیروى از پیامبران، زمینه دریافت صفاى دل و رأفت و رحمت است. «اتبعوه رأفةً و رحمةً»
5 - هم باید موانع صمیمیّت را برطرف کرد، «رأفة» و هم باید عوامل محبّت را بوجود آورد. «رحمةً»
6- نوآورى هاى سلیقه اى و بدعت در دین، مورد پذیرش خداوند نیست. «رهبانیّة ابتدعوها ما کتبناها علیهم»
7- بدعت، از آفات و آسیبهاى ادیان آسمانى است. «رهبانیّة ابتدعوها»
8 - چه بسا انگیزه هاى پاک و خالص که چون در مسیر شریعت الهى نبوده است، به خرافات و بدعت انجامیده است. «رهبانیّة ابتدعوها... ابتغاء رضوان اللّه»
9- کفر و فسق، قرین یکدیگرند. (در مقابل ایمان، فسق قرار گرفته است، در حالى که باید، کفر مطرح مى شد.) «الّذین آمنوا... کثیر منهم فاسقون
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است