display result search
- 2194
- 1000
- 1000
- 1000
سیری در روایات اخلاقی و معرفتی اهل بیت (ع) - جلسه پنجم
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین فاطمی نیا با موضوع "سیری در روایات اخلاقی و معرفتی اهل بیت (ع) "، جلسه پنجم، سال 1397
امام جواد (ع) فرمودند: «قصد و تقرّب به خداوند متعال به وسیله قلب ها و دلها، بسیار رساننده تر از رنج و سختی دادن به اعضا و جوارح به وسیله اعمال است». انسان بایستی به آنچه که می داند عمل کند و به یقینیّات عمل کند نه توهّمات. در این صورت خداوند علم چیزی را که نمی داند به او عطا می کند.
دو طریق برای ترقّی در معارف الهیه است؛ یکی طریق برهان و استدلال و دیگری طریق مجاهده و ریاضت. اینجا برای عده ای اشتباه حاصل شد که حالا اگر بخواهیم به لحاظ علمی بسنجیم، این ها دو راه موازی می شوند که هرکدام مسیر خاص خود را دارد. ولی به لحاظ عملی نمی شود این ها را موازی بدانیم؛ گاهی این ها در طول همدیگر قرار می گیرند. حالا بحث در این است که ممکن است کسی توهّم کند که اصلا علم و تعلّم لازم نیست. این در حالی است که تمام اهل معرفت و فلسفه و عرفا همه باسواد بوده اند. پس اینگونه نبوده است و نمی شود بدون علم به مراتب رسید. شیخ بهایی می گوید: «علم رسمی بخوان ولی هرگز در آن جا نمان».
یکی از قدمای اهل معرفت نوشته است که علمای ظاهر همیشه مزاحم علمای باطن بوده اند. علمای ظاهر به افرادی گفته می شود که در ذوقیات کار نکرده باشند. این حرف تا حدی درست است. البته بعضی از علمای ظاهر ادعایی هم ندارند ولی از بس کار کردند و پیش رفتند، پاکیزه و باتقوا شدند – همانند شیخ انصاری. بعضی از علمای ظاهر هم بودند که خیلی زحمت به خود نمی دانند و می گفتند اسلام فقط همین است. زمخشری صاحب کتاب کشّاف بزرگترین فرد در علم ظاهری بوده است. طبرسی که خود امام مفسرین و از بزرگان شیعه است می گوید: «تفسیر علامه زمخشری را مطالعه کردم». همین که طبرسی او را علامه می داند نشان می دهد که او انسان بزرگی بوده است. اما زمخشری در تفسیر کشاف هرکجا خواسته بوی معرفت بیاید، مطالب علم باطن را ذکر نکرده و این باعث شده که علمای اهل سنت به او اعتراض کنند.
در نهج البلاغه می خوانیم که اولِ دین خداشناسی است؛ اول توحید است و از توحید است که همه چیز منشعب می شود. از توحید است که نبوت و ولایت می آید. ولایت اصل هر چیزی است. ولایت میوه نبوت است. ولایت، اصلی است که نبوت و امامت ثمره آن است. هر نبی اول باید ولی باشد. بُعد ولایتِ ولی از بُعد نبوّتش قوی تر است. این حرف درست است و اصل توحید است و اولِ دین «معرفت الله» است.
امام علی (ع) می فرماید که علوم عقلی و معرفتی مانند غذاست و علوم شرعیه مانند دواست. پس اگر کسی این ها را به کار نبرد رستگار نمی شود.
امام جواد (ع) فرمودند: «قصد و تقرّب به خداوند متعال به وسیله قلب ها و دلها، بسیار رساننده تر از رنج و سختی دادن به اعضا و جوارح به وسیله اعمال است». انسان بایستی به آنچه که می داند عمل کند و به یقینیّات عمل کند نه توهّمات. در این صورت خداوند علم چیزی را که نمی داند به او عطا می کند.
دو طریق برای ترقّی در معارف الهیه است؛ یکی طریق برهان و استدلال و دیگری طریق مجاهده و ریاضت. اینجا برای عده ای اشتباه حاصل شد که حالا اگر بخواهیم به لحاظ علمی بسنجیم، این ها دو راه موازی می شوند که هرکدام مسیر خاص خود را دارد. ولی به لحاظ عملی نمی شود این ها را موازی بدانیم؛ گاهی این ها در طول همدیگر قرار می گیرند. حالا بحث در این است که ممکن است کسی توهّم کند که اصلا علم و تعلّم لازم نیست. این در حالی است که تمام اهل معرفت و فلسفه و عرفا همه باسواد بوده اند. پس اینگونه نبوده است و نمی شود بدون علم به مراتب رسید. شیخ بهایی می گوید: «علم رسمی بخوان ولی هرگز در آن جا نمان».
یکی از قدمای اهل معرفت نوشته است که علمای ظاهر همیشه مزاحم علمای باطن بوده اند. علمای ظاهر به افرادی گفته می شود که در ذوقیات کار نکرده باشند. این حرف تا حدی درست است. البته بعضی از علمای ظاهر ادعایی هم ندارند ولی از بس کار کردند و پیش رفتند، پاکیزه و باتقوا شدند – همانند شیخ انصاری. بعضی از علمای ظاهر هم بودند که خیلی زحمت به خود نمی دانند و می گفتند اسلام فقط همین است. زمخشری صاحب کتاب کشّاف بزرگترین فرد در علم ظاهری بوده است. طبرسی که خود امام مفسرین و از بزرگان شیعه است می گوید: «تفسیر علامه زمخشری را مطالعه کردم». همین که طبرسی او را علامه می داند نشان می دهد که او انسان بزرگی بوده است. اما زمخشری در تفسیر کشاف هرکجا خواسته بوی معرفت بیاید، مطالب علم باطن را ذکر نکرده و این باعث شده که علمای اهل سنت به او اعتراض کنند.
در نهج البلاغه می خوانیم که اولِ دین خداشناسی است؛ اول توحید است و از توحید است که همه چیز منشعب می شود. از توحید است که نبوت و ولایت می آید. ولایت اصل هر چیزی است. ولایت میوه نبوت است. ولایت، اصلی است که نبوت و امامت ثمره آن است. هر نبی اول باید ولی باشد. بُعد ولایتِ ولی از بُعد نبوّتش قوی تر است. این حرف درست است و اصل توحید است و اولِ دین «معرفت الله» است.
امام علی (ع) می فرماید که علوم عقلی و معرفتی مانند غذاست و علوم شرعیه مانند دواست. پس اگر کسی این ها را به کار نبرد رستگار نمی شود.
کاربر مهمان