display result search
- 5947
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 26 سوره اسراء
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره اسراء - آیه 26
وَءَاتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِیراً
ترجمه
حقّ خویشاوند و بیچاره و در راه مانده را ادا کن و هیچ گونه ریخت و پاش و اسرافى نکن.
«تَبذیر» از ریشه «بَذر» به معناى ریخت و پاش است. مانند آنکه براى دو نفر مهمان، غذاى ده نفر را تهیه کنیم.
امام صادق (ع) فرمود: هر کس چیزى را در غیر مسیر طاعت خدا مصرف کند، مبذّر است. آن حضرت در پاسخ به این سؤال که آیا در مخارج حلال نیز اسراف وجود دارد؟ فرمودند: بلى، زیرا کسى که دارایى خود را چنان بخشش کند که چیزى براى خود نگذارد، در مصرف حلال اسراف کرده است.
پس از نزول این آیه، پیامبر اکرم به دنبال مراد خداوند از «ذى القربى» بود. خداوند به او وحى کرد که «فدک» را به فاطمه بدهد و آن حضرت «فَدک» را به فاطمه بخشید. امّا پس از آن حضرت، فدک را از اهل بیت به ناحقّ گرفتند و اهل بیت براى گرفتن حقّ خود همواره به این آیه استناد مى کردند.
مفسّران شیعه و سنّى مانند طبرى، با الهام از روایات، مى نویسند: امام سجاد (ع) در دوران اسارت وقتى همراه قافله اسرا به شام رسید، در مقام محاجّه با آنان که اسراى اهل بیت را بى دین و خارجى مى خواندند، با استناد به این آیه فرمودند: مراد از «ذا القربى» ما هستیم!
برخى روایات آیه را مربوط به خمس دانسته و برخى دیگر موضوع آیه را بالاتر از مسائل مادّى دانسته و گفته اند: آیه، به پیامبر فرمان مى دهد که حقّ علىّ بن ابى طالب را با وصیّت به جانشینى او ادا کند. و مراد از تبذیر در آیه که از آن نهى شده، «غُلوّ» است.
فدک، مزرعه بسیار بزرگى بود که بدون جنگ در اختیار پیامبر قرار گرفت. آن حضرت با توجّه به محبوبیّت، عصمت، زهد، امانت و دقّت اهل بیت و پشتیبانى اقتصادى براى تبلیغ خط و راه آنان و فقرزدایى از امّت، آن را در اختیار اهل بیت گذاشت. امّا پس از رحلت پیامبر ابوبکر آن را گرفت، سپس عمربن عبدالعزیز آن را باز گرداند، باز غصب کردند و در زمان مأمون برگردانده شد و باز هم غصب کردند. درباره فدک، بحث هاى تاریخى، حقوقى و سیاسى فراوانى است که در ذیل این آیه در تفاسیر آمده که از همه آن مباحث، صرف نظر مى کنیم.
امام صادق (ع) درباره این آیه فرمودند: حقّ على بن ابىطالب جانشینى رسول خدا و داشتن علوم نبوى است.
پیام ها
1- دستورات دینى با فطرت هماهنگ است. انسان به طور فطرى در درجه اوّل به والدین و سپس به نزدیکان علاقه دارد، دستور اداى حقّ در اسلام نیز بر این اساس است. با توجّه به آیات قبل و «آتِ ذا القربى حقه والمسکین و ابن السبیل»
2- در انفاق، باید اولویّت ها را در نظر گرفت. اوّل والدین، سپس فامیل، بعداً فقرا و ابن السبیل. «آتِ ذا القربى...»
3- خویشاوندان، به گردن ما حقّ دارند وما منّتى بر آنان نداریم. «آت ذاالقربى حقه»
4- خویشاوندى، فقر و در راه ماندگى سبب پیدایش حقوق ویژه است. «آت ذاالقربى حقّه و المسکین و ابن السبیل»
5 - در پرداخت حقّ خویشاوندان، فقر شرط نیست. «آت ذا القربى حقّه والمسکین و ابن السبیل»
6- در انفاق باید اعتدال را رعایت کنیم و از حد نگذریم. «آت... و لاتبذّر»
7- ریخت و پاش و مصرف بىمورد مال، حرام است. «ولا تبذّر»
8 - انسان در مصرف مال و ثروت خود به هر شکلى آزاد نیست. «و لاتبذّر تبذیرا»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَءَاتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِیراً
ترجمه
حقّ خویشاوند و بیچاره و در راه مانده را ادا کن و هیچ گونه ریخت و پاش و اسرافى نکن.
«تَبذیر» از ریشه «بَذر» به معناى ریخت و پاش است. مانند آنکه براى دو نفر مهمان، غذاى ده نفر را تهیه کنیم.
امام صادق (ع) فرمود: هر کس چیزى را در غیر مسیر طاعت خدا مصرف کند، مبذّر است. آن حضرت در پاسخ به این سؤال که آیا در مخارج حلال نیز اسراف وجود دارد؟ فرمودند: بلى، زیرا کسى که دارایى خود را چنان بخشش کند که چیزى براى خود نگذارد، در مصرف حلال اسراف کرده است.
پس از نزول این آیه، پیامبر اکرم به دنبال مراد خداوند از «ذى القربى» بود. خداوند به او وحى کرد که «فدک» را به فاطمه بدهد و آن حضرت «فَدک» را به فاطمه بخشید. امّا پس از آن حضرت، فدک را از اهل بیت به ناحقّ گرفتند و اهل بیت براى گرفتن حقّ خود همواره به این آیه استناد مى کردند.
مفسّران شیعه و سنّى مانند طبرى، با الهام از روایات، مى نویسند: امام سجاد (ع) در دوران اسارت وقتى همراه قافله اسرا به شام رسید، در مقام محاجّه با آنان که اسراى اهل بیت را بى دین و خارجى مى خواندند، با استناد به این آیه فرمودند: مراد از «ذا القربى» ما هستیم!
برخى روایات آیه را مربوط به خمس دانسته و برخى دیگر موضوع آیه را بالاتر از مسائل مادّى دانسته و گفته اند: آیه، به پیامبر فرمان مى دهد که حقّ علىّ بن ابى طالب را با وصیّت به جانشینى او ادا کند. و مراد از تبذیر در آیه که از آن نهى شده، «غُلوّ» است.
فدک، مزرعه بسیار بزرگى بود که بدون جنگ در اختیار پیامبر قرار گرفت. آن حضرت با توجّه به محبوبیّت، عصمت، زهد، امانت و دقّت اهل بیت و پشتیبانى اقتصادى براى تبلیغ خط و راه آنان و فقرزدایى از امّت، آن را در اختیار اهل بیت گذاشت. امّا پس از رحلت پیامبر ابوبکر آن را گرفت، سپس عمربن عبدالعزیز آن را باز گرداند، باز غصب کردند و در زمان مأمون برگردانده شد و باز هم غصب کردند. درباره فدک، بحث هاى تاریخى، حقوقى و سیاسى فراوانى است که در ذیل این آیه در تفاسیر آمده که از همه آن مباحث، صرف نظر مى کنیم.
امام صادق (ع) درباره این آیه فرمودند: حقّ على بن ابىطالب جانشینى رسول خدا و داشتن علوم نبوى است.
پیام ها
1- دستورات دینى با فطرت هماهنگ است. انسان به طور فطرى در درجه اوّل به والدین و سپس به نزدیکان علاقه دارد، دستور اداى حقّ در اسلام نیز بر این اساس است. با توجّه به آیات قبل و «آتِ ذا القربى حقه والمسکین و ابن السبیل»
2- در انفاق، باید اولویّت ها را در نظر گرفت. اوّل والدین، سپس فامیل، بعداً فقرا و ابن السبیل. «آتِ ذا القربى...»
3- خویشاوندان، به گردن ما حقّ دارند وما منّتى بر آنان نداریم. «آت ذاالقربى حقه»
4- خویشاوندى، فقر و در راه ماندگى سبب پیدایش حقوق ویژه است. «آت ذاالقربى حقّه و المسکین و ابن السبیل»
5 - در پرداخت حقّ خویشاوندان، فقر شرط نیست. «آت ذا القربى حقّه والمسکین و ابن السبیل»
6- در انفاق باید اعتدال را رعایت کنیم و از حد نگذریم. «آت... و لاتبذّر»
7- ریخت و پاش و مصرف بىمورد مال، حرام است. «ولا تبذّر»
8 - انسان در مصرف مال و ثروت خود به هر شکلى آزاد نیست. «و لاتبذّر تبذیرا»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است