- 6017
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 40 و 41 سوره شوری
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره شوری - آیه 40 و 41
وَجَزآؤُاْ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ
وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِکَ مَا عَلَیْهِم مِّن سَبِیلٍ
ترجمه
و جزاى بدى بدیى مانند آن است، پس هر که عفو کند و اصلاح نماید پس پاداش او بر خداست همانا او ستمکاران را دوست ندارد.
و کسانى که بعد از ظلم دیدنشان (براى رفع آن) یارى مىطلبند بر آنان راه (نکوهشى) نیست.
در قرآن کریم دوبار عبارت «فأجره على اللّه» آمده است: یک بار در سوره نساء آیه 100 که مربوط به مهاجرین مخلص است و یک بار در این آیه که مربوط به عفو از بدىهاى مردم است، پس معلوم مىشود پاداش عفو و اصلاح هم وزن پاداش مهاجرت الى اللّه است.
قانون مماثلت در اسلام: از آنجا که قوانین اسلام طبق عقل وفطرت و عدل است، در امور مختلف برابرى را با صراحت مطرح کرده است که ما چند نمونه را در اینجا بیان مى کنیم:
* «فمن اعتدى علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیکم» هرکس به شما تعدّى و تجاوز کرد، به مانند آن بر او تعدّى کنید.
* «و لهنّ مثل الّذى علیهنّ بالمعروف»، و براى زنان همانند وظایفى که بر دوش آنها است، حقوق شایستهاى قرار داده شده است.
* «و مَن قتله منکم متعمّداً فجزاء مثل ما قتل من النعم»، هر کس از شما به عمد شکارى را در حال احرام بکشد کیفر و کفّارهاش کشتن نظیر آن حیوان از چهار پایان است.
* «و ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به» و هرگاه خواستید مجازات کنید تنها به مقدارى که بر شما تعدّى شده کیفر دهید.
نمونه مماثلت در سنّتهاى الهى:
* «مکروا و مکراللّه» دشمنان نقشه کشیدند و خداوند چاره جویى کرد.
* «یخادعون اللّه و هو خادعهم» (منافقین) مى خواهند خدا را فریب دهند در حالى که او آنها را فریب مى دهد.
* «انما نحن مستهزؤون اللّه یستهزىء بهم (مى گویند:) ما (آنها) را مسخره مى کنیم، خداوند آنها را مسخره مى کند.
* «نسوا اللّه فانساهم» خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنان را به فراموشى گرفتار کرد.
* «فلمّا زاغوا ازاغ اللّه» هنگامى که آنها از حقّ منحرف شدند، خداوند قلوبشان را منحرف ساخت.
* «و ان عُدتم عُدنا» هرگاه برگردید، ما بازمىگردیم.
* «للّذین احسنوا الحسنى وزیادة» کسانى که نیکى کردند، پاداش نیک وزیاده بر آن دارند.
* «رضى اللّه عنهم و رضوا عنه» خداوند از آنها خشنود و آنها از او خشنود خواهند بود.
* آنان که در دنیا مىگفتند: «سواء علینا اوعظت ام لم تکن من الواعظین» براى ما تفاوت نمىکند که ما را انذار کنى یا نکنى، (بیهوده خود را خسته نکن) در قیامت مى گویند: «سواء علینا اجزعنا ام صبرنا» چه بىتابى کنیم و چه شکیبایى، تفاوتى براى ما ندارد.
* «مَن کان فى هذه اعمى فهو فى الآخرة اعمى» آنها که در این جهان (از دیدن چهره حقّ) نابینا بودند، در آنجا نیز نابینا هستند.
* «فاذکرونى اذکرکم» به یاد من باشید تا به یاد شما باشم.
* اگر خداوند به ما دستور مىدهد: «صلّوا علیه و سلّموا تسلیما» بر پیامبر درود فرستید و سلام گویید وتسلیم فرمانش باشید، در مقابل به پیامبر دستور مىدهد: «و صلّ علیهم» به آنها که زکات مىپردازند درود بفرست.
پیام ها
1- انتقام عادلانه در مقابل خشونت جایز است. «و جزاء سیّئة سیّئة مثلها»
2- عفو و اصلاح از کسى که قدرت انتقام دارد، پاداش بزرگى در پى خواهد داشت. «فمن عفا و اصلح فاجره على اللّه»
3- قصاص و مجازات باید مطابق جنایت باشد (نه متفاوت با آن که موجب افراط و تفریط شود). «جزاء سیّئة سیّئة مثلها»
4- مقدّمه و بستر اصلاح گذشت است، در شرایط انتقام و کیفر، اصلاح زمینهاى ندارد. «فمن عفا و اصلح»
5 - عفو از بدى دیگران کافى نیست باید او را اصلاح کرد. «عفا و اصلح»
6- تنها برخورد قانونى کافى نیست، بلکه اخلاق و عاطفه نیز لازم است. «سیئة مثلها» قانون است و «عفا و اصلح» عاطفه و اخلاق است.
7- دریافت الطاف الهى مشروط به عفو و اصلاح است نه انتقام. «فاجره على اللّه»
8 - در انتقام پاداش نیست ولى در عفو پاداش است. «فمن عفا... فاجره على اللّه»
9- تشویق به عفو و اصلاح، براى دفاع از ظالم نیست. «انّه لا یحبّ الظالمین»
10- ظالم محبوب خدا نیست خواه ابتدائاً ظلم کند یا در انتقام پا را از حقّ فراتر گذارد. «انّه لا یحبّ الظالمین»
11- انتقام براى کسى است که قدرت دارد، ولى هر کس توان ندارد حقّ اوست که از دیگران استمداد طلبد. «لمن انتصر بعد ظلمه»
12- قصاص قبل از جنایت نارواست. «بعد ظلمه...»
13- انتقام از ستمگر، حقّ مشروع انسان است که نه در دنیا مورد سرزنش است و در آخرت عقاب دارد. «و لمن انتصر بعد ظلمه فاولئک ما علیهم من سبیل»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَجَزآؤُاْ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ
وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِکَ مَا عَلَیْهِم مِّن سَبِیلٍ
ترجمه
و جزاى بدى بدیى مانند آن است، پس هر که عفو کند و اصلاح نماید پس پاداش او بر خداست همانا او ستمکاران را دوست ندارد.
و کسانى که بعد از ظلم دیدنشان (براى رفع آن) یارى مىطلبند بر آنان راه (نکوهشى) نیست.
در قرآن کریم دوبار عبارت «فأجره على اللّه» آمده است: یک بار در سوره نساء آیه 100 که مربوط به مهاجرین مخلص است و یک بار در این آیه که مربوط به عفو از بدىهاى مردم است، پس معلوم مىشود پاداش عفو و اصلاح هم وزن پاداش مهاجرت الى اللّه است.
قانون مماثلت در اسلام: از آنجا که قوانین اسلام طبق عقل وفطرت و عدل است، در امور مختلف برابرى را با صراحت مطرح کرده است که ما چند نمونه را در اینجا بیان مى کنیم:
* «فمن اعتدى علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیکم» هرکس به شما تعدّى و تجاوز کرد، به مانند آن بر او تعدّى کنید.
* «و لهنّ مثل الّذى علیهنّ بالمعروف»، و براى زنان همانند وظایفى که بر دوش آنها است، حقوق شایستهاى قرار داده شده است.
* «و مَن قتله منکم متعمّداً فجزاء مثل ما قتل من النعم»، هر کس از شما به عمد شکارى را در حال احرام بکشد کیفر و کفّارهاش کشتن نظیر آن حیوان از چهار پایان است.
* «و ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به» و هرگاه خواستید مجازات کنید تنها به مقدارى که بر شما تعدّى شده کیفر دهید.
نمونه مماثلت در سنّتهاى الهى:
* «مکروا و مکراللّه» دشمنان نقشه کشیدند و خداوند چاره جویى کرد.
* «یخادعون اللّه و هو خادعهم» (منافقین) مى خواهند خدا را فریب دهند در حالى که او آنها را فریب مى دهد.
* «انما نحن مستهزؤون اللّه یستهزىء بهم (مى گویند:) ما (آنها) را مسخره مى کنیم، خداوند آنها را مسخره مى کند.
* «نسوا اللّه فانساهم» خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنان را به فراموشى گرفتار کرد.
* «فلمّا زاغوا ازاغ اللّه» هنگامى که آنها از حقّ منحرف شدند، خداوند قلوبشان را منحرف ساخت.
* «و ان عُدتم عُدنا» هرگاه برگردید، ما بازمىگردیم.
* «للّذین احسنوا الحسنى وزیادة» کسانى که نیکى کردند، پاداش نیک وزیاده بر آن دارند.
* «رضى اللّه عنهم و رضوا عنه» خداوند از آنها خشنود و آنها از او خشنود خواهند بود.
* آنان که در دنیا مىگفتند: «سواء علینا اوعظت ام لم تکن من الواعظین» براى ما تفاوت نمىکند که ما را انذار کنى یا نکنى، (بیهوده خود را خسته نکن) در قیامت مى گویند: «سواء علینا اجزعنا ام صبرنا» چه بىتابى کنیم و چه شکیبایى، تفاوتى براى ما ندارد.
* «مَن کان فى هذه اعمى فهو فى الآخرة اعمى» آنها که در این جهان (از دیدن چهره حقّ) نابینا بودند، در آنجا نیز نابینا هستند.
* «فاذکرونى اذکرکم» به یاد من باشید تا به یاد شما باشم.
* اگر خداوند به ما دستور مىدهد: «صلّوا علیه و سلّموا تسلیما» بر پیامبر درود فرستید و سلام گویید وتسلیم فرمانش باشید، در مقابل به پیامبر دستور مىدهد: «و صلّ علیهم» به آنها که زکات مىپردازند درود بفرست.
پیام ها
1- انتقام عادلانه در مقابل خشونت جایز است. «و جزاء سیّئة سیّئة مثلها»
2- عفو و اصلاح از کسى که قدرت انتقام دارد، پاداش بزرگى در پى خواهد داشت. «فمن عفا و اصلح فاجره على اللّه»
3- قصاص و مجازات باید مطابق جنایت باشد (نه متفاوت با آن که موجب افراط و تفریط شود). «جزاء سیّئة سیّئة مثلها»
4- مقدّمه و بستر اصلاح گذشت است، در شرایط انتقام و کیفر، اصلاح زمینهاى ندارد. «فمن عفا و اصلح»
5 - عفو از بدى دیگران کافى نیست باید او را اصلاح کرد. «عفا و اصلح»
6- تنها برخورد قانونى کافى نیست، بلکه اخلاق و عاطفه نیز لازم است. «سیئة مثلها» قانون است و «عفا و اصلح» عاطفه و اخلاق است.
7- دریافت الطاف الهى مشروط به عفو و اصلاح است نه انتقام. «فاجره على اللّه»
8 - در انتقام پاداش نیست ولى در عفو پاداش است. «فمن عفا... فاجره على اللّه»
9- تشویق به عفو و اصلاح، براى دفاع از ظالم نیست. «انّه لا یحبّ الظالمین»
10- ظالم محبوب خدا نیست خواه ابتدائاً ظلم کند یا در انتقام پا را از حقّ فراتر گذارد. «انّه لا یحبّ الظالمین»
11- انتقام براى کسى است که قدرت دارد، ولى هر کس توان ندارد حقّ اوست که از دیگران استمداد طلبد. «لمن انتصر بعد ظلمه»
12- قصاص قبل از جنایت نارواست. «بعد ظلمه...»
13- انتقام از ستمگر، حقّ مشروع انسان است که نه در دنیا مورد سرزنش است و در آخرت عقاب دارد. «و لمن انتصر بعد ظلمه فاولئک ما علیهم من سبیل»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است