display result search
- 9069
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 245 سوره بقره
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره بقره - آیه‌ی 245
در تفاسیر مختلف آمده است که این آیه به دنیال آیه قبل که مردم را به جهاد تشویق مى کرد، مؤمنان را به انفاق و وام ترغیب مى نماید. زیرا همان گونه که براى امنیّت و صیانت جامعه، نیاز به جهاد و تلاش مخلصانه است، همچنین براى تأمین محرومان و تهیه وسایل جهاد، نیاز به کمک هاى مادّى مى باشد.
موضوع وام دادن به خدا، هفت بار در قرآن آمده است. تفسیر مجمع البیان شرایطى را براى قرض الحسنه بیان کرده است. از آن جمله:
1- از مال حلال باشد.
2- از مال سالم باشد.
3- براى مصرف ضرورى باشد.
4- بى منّت باشد.
5 - بى ریا باشد.
6- مخفیانه باشد.
7- با عشق وایثار پرداخت شود.
8 - سریع پرداخت شود.
9- قرض دهنده خداوند را بر این توفیق شکرگزار باشد.
10- آبروى گیرنده وام حفظ شود.
«قرض»، در زبان عربى به معناى بریدن است و اینکه به وام، قرض مى گویند به خاطر آن است که بخشى از مال بریده وبه دیگران داده مى شود تا دوباره باز پس گرفته شود. کلمه «بسط» به معناى گشایش و وسعت است و «بساط» به اجناسى گفته مى شود که در زمین پهن شده باشد.
جهاد، گاهى با جان است که در آیه قبل مطرح شد وگاهى با مال است که در این آیه مطرح شده است.
کلمه «کثیر» در کنار کلمه «اضعاف»، نشانه پاداش بسیار زیاد است. و جمله «یضاعفه» بجاى «یضعفه» رمز مبالغه و ازدیاد است.
تعبیرِ قرض به خداوند، نشان دهنده آن است که پاداش قرض الحسنة بر عهده خداوند است.
به جاى فرمان به قرض دادن، سؤال مى کند که کیست که به خداوند قرض دهد، تا مردم احساس اکراه و اجبار در خود نکنند، بلکه با میل و رغبت و تشویق به دیگران قرض دهند. از آنجا که انسان غریزه منفعت طلبى دارد، لذا خداوند براى تحریک انسان، از این غریزه استفاده کرده و مى فرماید: «فیضاعفه اضعافاً»
به جاى «قرض به مردم» فرمود: «به خداوند قرض دهید»، تا فقرا احساس کنند خداوند خودش را به جاى آنان گذاشته و احساس ضعف و ذلّت نکنند.
با اینکه وجود ما و هرچه داریم از خداوند است، امّا خداوند گاهى خود را مشترى و گاهى قرض گیرنده معرفى مى کند تا ما را به این کار تشویق نماید. حضرت على (ع) فرمودند: جنود آسمان ها و زمین از آن خداست، پس آیه قرض براى آزمایش شماست.
امام کاظم (ع) فرمود: از مصادیق قرض به خداوند، کمک مالى به امام معصوم است.
گر چه در آیه، قبض و بسط به خداوند نسبت داده شده است، ولى در روایات مى خوانیم: هر که با مردم گشاده دست باشد، خداوند به او بسط مى دهد و هر کس با مردم بخل ورزد، خداوند نسبت به او تنگ مى گیرد.
در روایات، پاداش قرض الحسنه هیجده برابر، ولى پاداش صدقه ده برابر آمده است. و دلیل این تفاوت چنین بیان شده است که قرض را افراد محتاج مى گیرند، ولى هدیه و بخشش گاهى به غیر محتاج نیز داده مى شود.
به فرموده روایات: هرکس بتواند قرض بدهد و ندهد، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى کند.
هنگامى که این آیه نازل شد: «من جاء بالحسنة فله خیر منها» هر کس کار خوبى آورد، بهتر از آن را پاداش مى گیرد. پیامبر (ص) از خداوند تقاضاى ازدیاد کرد، آیه نازل شد: «فله عشر امثالها» ده برابر داده مى شود. باز درخواست نمود، آیه قرض الحسنه با جمله ى «اضعافاً کثیرة» نازل شد. پیامبر متوجّه شد که کثیرى که خداوند مقدّر کند، قابل شماره نیست.
پاداش خدا به قرض دهندگان، هم در دنیا و هم در آخرت است. زیرا در کنار «اضعافاً کثیرة» مى فرماید: «والیه یرجعون» گویا حساب قیامت، جدا از پاداش هاى دنیوى است.
جلوى بدآموزى و سوء برداشت باید گرفته شود. اگر در اوّل آیه خداوند با لحنى عاطفى از مردم قرض مى خواهد، به دنبال آن مى فرماید: «واللّه یقبض و یبسط» تا مبادا گروهى همچون یهود خیال کنند که خداوند فقیر است و بگویند: «انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء» و همچنین بدانند که قرض گرفتن خدا، براى رشد انسان است، نه به خاطر نیاز او. منافقان مى گفتند: به مسلمانان انفاق نکنید تا از دور رسول خدا پراکنده شوند. قرآن در جواب آنها فرمود: آنها در چه باورى هستند، مگر نمى دانند خزائن آسمان ها و زمین در دست خداوند است!
پیام ها
1- کمک به خلق خدا، کمک به خداست. «یقرض اللّه» بجاى «یقرض الناس»
2- براى ترغیب مردم به کارهاى خیر، تشویق لازم است. «فیضاعفه اضعافاً کثیرة»
3- اگر ما گشایش و تنگ دستى را بدست خدا بدانیم، راحت انفاق مى کنیم. «واللّه یقبض و یبسط»
4- اگر بدانیم که ما به سوى او باز مى گردیم و هرچه داده ایم پس مى گیریم، راحت انفاق خواهیم کرد. «الیه ترجعون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
در تفاسیر مختلف آمده است که این آیه به دنیال آیه قبل که مردم را به جهاد تشویق مى کرد، مؤمنان را به انفاق و وام ترغیب مى نماید. زیرا همان گونه که براى امنیّت و صیانت جامعه، نیاز به جهاد و تلاش مخلصانه است، همچنین براى تأمین محرومان و تهیه وسایل جهاد، نیاز به کمک هاى مادّى مى باشد.
موضوع وام دادن به خدا، هفت بار در قرآن آمده است. تفسیر مجمع البیان شرایطى را براى قرض الحسنه بیان کرده است. از آن جمله:
1- از مال حلال باشد.
2- از مال سالم باشد.
3- براى مصرف ضرورى باشد.
4- بى منّت باشد.
5 - بى ریا باشد.
6- مخفیانه باشد.
7- با عشق وایثار پرداخت شود.
8 - سریع پرداخت شود.
9- قرض دهنده خداوند را بر این توفیق شکرگزار باشد.
10- آبروى گیرنده وام حفظ شود.
«قرض»، در زبان عربى به معناى بریدن است و اینکه به وام، قرض مى گویند به خاطر آن است که بخشى از مال بریده وبه دیگران داده مى شود تا دوباره باز پس گرفته شود. کلمه «بسط» به معناى گشایش و وسعت است و «بساط» به اجناسى گفته مى شود که در زمین پهن شده باشد.
جهاد، گاهى با جان است که در آیه قبل مطرح شد وگاهى با مال است که در این آیه مطرح شده است.
کلمه «کثیر» در کنار کلمه «اضعاف»، نشانه پاداش بسیار زیاد است. و جمله «یضاعفه» بجاى «یضعفه» رمز مبالغه و ازدیاد است.
تعبیرِ قرض به خداوند، نشان دهنده آن است که پاداش قرض الحسنة بر عهده خداوند است.
به جاى فرمان به قرض دادن، سؤال مى کند که کیست که به خداوند قرض دهد، تا مردم احساس اکراه و اجبار در خود نکنند، بلکه با میل و رغبت و تشویق به دیگران قرض دهند. از آنجا که انسان غریزه منفعت طلبى دارد، لذا خداوند براى تحریک انسان، از این غریزه استفاده کرده و مى فرماید: «فیضاعفه اضعافاً»
به جاى «قرض به مردم» فرمود: «به خداوند قرض دهید»، تا فقرا احساس کنند خداوند خودش را به جاى آنان گذاشته و احساس ضعف و ذلّت نکنند.
با اینکه وجود ما و هرچه داریم از خداوند است، امّا خداوند گاهى خود را مشترى و گاهى قرض گیرنده معرفى مى کند تا ما را به این کار تشویق نماید. حضرت على (ع) فرمودند: جنود آسمان ها و زمین از آن خداست، پس آیه قرض براى آزمایش شماست.
امام کاظم (ع) فرمود: از مصادیق قرض به خداوند، کمک مالى به امام معصوم است.
گر چه در آیه، قبض و بسط به خداوند نسبت داده شده است، ولى در روایات مى خوانیم: هر که با مردم گشاده دست باشد، خداوند به او بسط مى دهد و هر کس با مردم بخل ورزد، خداوند نسبت به او تنگ مى گیرد.
در روایات، پاداش قرض الحسنه هیجده برابر، ولى پاداش صدقه ده برابر آمده است. و دلیل این تفاوت چنین بیان شده است که قرض را افراد محتاج مى گیرند، ولى هدیه و بخشش گاهى به غیر محتاج نیز داده مى شود.
به فرموده روایات: هرکس بتواند قرض بدهد و ندهد، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى کند.
هنگامى که این آیه نازل شد: «من جاء بالحسنة فله خیر منها» هر کس کار خوبى آورد، بهتر از آن را پاداش مى گیرد. پیامبر (ص) از خداوند تقاضاى ازدیاد کرد، آیه نازل شد: «فله عشر امثالها» ده برابر داده مى شود. باز درخواست نمود، آیه قرض الحسنه با جمله ى «اضعافاً کثیرة» نازل شد. پیامبر متوجّه شد که کثیرى که خداوند مقدّر کند، قابل شماره نیست.
پاداش خدا به قرض دهندگان، هم در دنیا و هم در آخرت است. زیرا در کنار «اضعافاً کثیرة» مى فرماید: «والیه یرجعون» گویا حساب قیامت، جدا از پاداش هاى دنیوى است.
جلوى بدآموزى و سوء برداشت باید گرفته شود. اگر در اوّل آیه خداوند با لحنى عاطفى از مردم قرض مى خواهد، به دنبال آن مى فرماید: «واللّه یقبض و یبسط» تا مبادا گروهى همچون یهود خیال کنند که خداوند فقیر است و بگویند: «انّ اللّه فقیر و نحن اغنیاء» و همچنین بدانند که قرض گرفتن خدا، براى رشد انسان است، نه به خاطر نیاز او. منافقان مى گفتند: به مسلمانان انفاق نکنید تا از دور رسول خدا پراکنده شوند. قرآن در جواب آنها فرمود: آنها در چه باورى هستند، مگر نمى دانند خزائن آسمان ها و زمین در دست خداوند است!
پیام ها
1- کمک به خلق خدا، کمک به خداست. «یقرض اللّه» بجاى «یقرض الناس»
2- براى ترغیب مردم به کارهاى خیر، تشویق لازم است. «فیضاعفه اضعافاً کثیرة»
3- اگر ما گشایش و تنگ دستى را بدست خدا بدانیم، راحت انفاق مى کنیم. «واللّه یقبض و یبسط»
4- اگر بدانیم که ما به سوى او باز مى گردیم و هرچه داده ایم پس مى گیریم، راحت انفاق خواهیم کرد. «الیه ترجعون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان