display result search
منو
تفسیر سوره ی حجرات، جلسه بیست و سوم

تفسیر سوره ی حجرات، جلسه بیست و سوم

  • 1 تعداد قطعات
  • 55 دقیقه مدت قطعه
  • 73 دریافت شده
سخنرانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری با موضوع "تفسیر سوره ی حجرات"، جلسه بیست و سوم، سال 1399

سوره را در چند سطح می شود مورد توجه قرار داد که همه هم درست است و فرمایشات مفسرین هم در این عرصه ها خطا نیست و بلکه صواب است: یکی این که سوره را در حد دستورات اخلاقی ای که برای آحاد مومنین صادر شده معنا بکند که معمولاً تفاسیر خیلی وقتها این کار را کردند؛ به عنوان مثال دستور داده شده پیش دستی بر رسول خدا نکنید و صدای خودتان را بالاتر از صدای حضرت نبرید و در مقابل حضرت خفض صوت داشته باشید و یا گفته شده که اگر یک فاسقی خبری آورد از او نپذیرید و بروید تبین و تحقیق کنید و به خبرش عمل نکنید؛ یا گفته شده که در منازعات اجتماعی که بین مسلمین پیش می آید سعی کنید مصالحه ای ایجاد کنید و دستور داده شده به این که نسبت به همدیگر آن شش تا صفتی که در آن آیه ذکر شده نداشته باشید؛ یعنی نسبت به همدیگر تمسخر نکنید لمز و عیب جویی نداشته و لقب روی همدیگر نگذارید و تجسس نسبت به کار همدیگر نکنید و سوء ظن نداشته باشید غیبت نکنید. اینها یک سطح معنا کردن سوره است که غلط هم نیست و معمولاً خیلی وقتها در همین سطح سوره را معنا می کنند که مشتمل دستورات اخلاقی فراوانی است.


ما برای این که یک جامعه منسجم داشته باشیم افراد این جامعه باید احساس هویت واحدی بکنند. اگر هویت های متعدد داشته باشند یک جامعه حقیقی شکل نمی گیرد. معیار این هویت چیست؟ یک موقع شما معیار هویت را نژاد و قوم و قبیله و اینها قرار می دهید و یک موقعی هم به عنوان مثال یک جریان می آید و وابستگی به نظام صنعتی و امثال اینها محور اتحاد یک جامعه است؛ و یک موقعی هم محور شکل گیری یک جامعه که انسانها با آن احساس هویت می کنند تعلق به خدای متعال و اولیاء الهی است. اگر افراد و آحاد این جامعه احساس هویتشان این باشد که ما قبل از آن که اهل هر نژاد و قومی باشیم و هر خصوصیاتی داشته باشیم، مسلمان و مومن و بنده خدا هستیم، این احساس هویت باعث ایجاد یک جامعه ایمانی می شود؛ کما این که شیطان و دستگاه شیاطین به عکس است و تلاش می کنند که هویت دیگری را وسط بگذارند.


وجود مقدس نبی اکرم در تربیت امت بنایشان بر این است که یک امتی درست کنند که اصل هویتشان بندگی خدای متعال و بر مدار تقوای الهی است در نقطه مقابل دشمن تلاش می کند که این هویت سازی را از بین ببرد و نگذارد جامعه بر مدار تقوا شکل بگیرد؛ البته عواملی مثل رنگ و نژاد و قوم و قبیله را هم خدای متعال ایجاد کرده و یک جاهایی هم به رسمیت شناخته می شوند ولی در مقام شرافت اجتماعی و احساس هویت و کرامت در جامعه ایمانی اینها معیار نیستند. دشمن تلاش می کند که این هویت ایمانی را از موضوعیت بیاندازد تا معیار شرافت نباشد و چیز دیگری را جایگزین او کند و این انسجامی را که حضرت می خواهند در امت بر مدار تقوا ایجاد بکند را به هم بریزد. این اجمالی از طرح دشمن است.

بنابراین در این سوره حضرت یک امتی بر مدار تقوا و بر مدار خبر می سازند و آن کسی هم که محور امت است در همین سوره معین می شود و معلوم می شود او شریف ترین و کریم ترین است و مومنین باید کرامت و شرافت او را بپذیرند؛ البته معنایش این نیست که اگر ما همه مومن هستیم همه هم عرض هستیم؛ اینطوری نیست؛ بلکه آن کسی که با تقوا تر است او محور است و امت باید کسی که در مقابل نبی اکرم غض صوت دارد و صاحب تقوای قلب است که به امیرالمومنین تفسیر شده را بپذیرند زیرا او محور امت بعد از وجود نبی اکرم است.
امامی که در این جامعه معرفی می شود امامی است که متقی ترین است و نسبت به نبی اکرم خفص صوت و غض صوت دارد و صاحب تقوای قلب نسبت به حضرت حق و نسبت به نبی اکرم است. از آن طرف دشمنی هم که طرح می ریزد می خواهد کاری بکند که جامعه بر مدار تقوا شکل نگیرد بر مدار هویت های دیگر شکل بگیرد. صفات رذیله ای را شکل بدهد که در این جامعه روابطی مثل تمسخر و آن شش صفتی که در سوره آمده شکل بگیرد تا جامعه آن وحدت و انسجامش به هم بریزد و می خواهد اقتتال و درگیری و بغی ایجاد بکند.

دو نکته در باب اسلام و ایمان این است که اسلام و ایمان هر دو محیط ولایت نبی اکرم هستند و وقتی حضرت آمدند هم فضای اسلام را در عالم منتشر کردند هم فضای ایمان را منتشر کردند، ولی فضای ایمان که بر محور نبی اکرم شکل می گیرد یک فضای عمیق تر و باطنی تری است و احکام دیگری دارد. فضای اسلام فضای وسیع تری است و ممکن است اشخاصی وارد فضای اسلام شوند ولی وارد فضای ایمان هنوز نشدند. اگر کسی بخواهد وارد عالم و فضای ایمان بشود باید حقیقت ایمان به او برسد. اگر حقیقت ایمان به او رسید قلبش نورانی به نور ایمان می شود. موطن ایمان قلب انسان است.
حقیقت ایمان یک حقیقتی است که از عالم بالا نازل می شود و خود وجود نبی اکرم و امیرالمومنین کلمه ایمان هستند.

قطعات

  • عنوان
    زمان
  • 55:29

مشخصات

ثبت نقد و نظر نقد و نظر

    تاکنون نظری ثبت نشده است

تصاویر

پایگاه سخنرانی مذهبی