display result search
- 2172
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 88 - 96 سوره واقعه
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره واقعه- آیه 88 - 96
فَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ
فَرَوْحٌ وَرَیْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِیمٍ
وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْیَمِینِ
فَسَلاَمٌ لَّکَ مِنْ أَصْحَابِ الْیَمِینِ
وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ الْمُکَذِّبِینَ الضَّآلِّینَ
فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِیمٍ
وَتَصْلِیَةُ جَحِیمٍ
إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْیَقِینِ
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظِیمِ
ترجمه
پس اگر او (محتضر) از مقرّبان باشد.
راحت و رحمت و بهشت پر نعمت، روزى او خواهد بود.
و امّا اگر از اصحاب یمین باشد،
(به او گفته مىشود:) از طرف اصحاب یمین (که هم فکران تو هستند) به تو سلام باد.
و امّا اگر از تکذیب کنندگان گمراه باشد
با آبى جوشان پذیرایى مىشود.
و ورود به دوزخ (جزاى اوست).
همانا این مطلب، حق و یقینى است.
پس به نام پروردگار بزرگوارت تسبیح کن.
«رَوح» به معناى راحت و آسایش و رحمت است. «ریحان» به گیاهان خوشبو و معطّر گفته مى شود، همچنین به معناى رزق و روزى نیز آمده است. «تصلیة» از «صَلْى» به معناى چشیدن، بریان شدن و افتادن است.
آغاز این سوره، مردم را به سه دسته تقسیم کرد: «کنتم ازواجاً ثلاثة»: مقرّبان درگاه الهى، اصحاب یمین و اصحاب شمال، پایان سوره نیز سرنوشت این سه گروه را تکرار مىکند.
هرکس به میزان قرب خود، پاداش دریافت مىدارد؛ چنانکه امام صادق (ع) فرمود: اگر محتضر از مقرّبان باشد، روح و ریحان در قبر و بهشت پر نعمت براى آخرت او مقرر مىشود. البتّه «مقرّبون» با توجّه به آیات 10 و 11، همان پیشتازان در ایمان و عمل صالح مى باشند. «و السابقون السابقون اولئک المقرّبون»
از اصحاب یمین در لحظه مرگ تنها رفع نگرانى مىشود تا قیامت پاداش دریافت کنند. ظاهراً مراد از اصحاب یمین کسانى هستند که نامه عملشان به دست راستشان داده مىشود که در آیات 71 سوره اسراء و 19 سوره حاقّه و 7 سوره انشقاق از آنان با جمله «من اوتى کتابه بیمینه» نام برده است. مراد از اصحاب شمال نیز کسانى هستند که نامه عملشان به دست چپشان داده مىشود. از امام باقر (ع) روایت شده که منظور از «المکذّبین الضالّین» مشرکان مى باشند.
براى جمله «سلام لک من اصحاب الیمین» چند معنا بیان شده است:
الف) به اهل بهشت (بدون آنکه شخص معیّنى در کار باشد) گفته مى شود: سلام بر تو.
ب) بهشتیان به پیامبر درود مى فرستند، بخاطر زحمات او که آنان را به این مقام رسانده است.
ج) پیامبر به خاطر رستگارى این گروه در خیر و سلامتى است.
در آیه 51 خواندیم: «ثمّ انّکم ایّها الضّالون المکذّبون، لأکلون من شجر من زقّوم» ولى در آیه 92 مىفرماید: «و امّا ان کان من المکذّبین الضّالین فنزل من حمیم» چرا در آیه اول، ضالّین بر مکذّبین مقدّم شده و در پایان برعکس شده است؟
پاسخ: به نظر مىرسد که خطاب آیه اول در دنیا است که انسان از انحراف و گمراهى به تکذیب کشیده مىشود، ولى در آخر سوره مسئله جان دادن مطرح است که آغاز کیفر است و کیفر، از خلاف سنگین آغاز مىشود، تکذیب مهمتر از انحراف است.
در این آیات، لحظات جان دادن سه گروه در کنار هم مطرح شده است تا انسان در این نمایشگاه معنوى، کدام یک را انتخاب کند: «روح و ریحان و جنّة نعیم... نزل من حمیم و تصلیة جحیم»
براى پاداش مقرّبان و اصحاب یمین دلیلى نیامده است، ولى براى کیفر کافران دلیل آمده که چون مکذّب و ضالّ هستند. پس تنبیه، دلیل مىخواهد ولى در لطف و محبت، کسى سراغ علّت نمىرود.
امام صادقعلیه السلام فرمود: پذیرایى با آب جوشان، در برزخ و قبر است و ورود به دوزخ، در قیامت است.
این سوره با یاد معاد آغاز و با نام معاد ختم گردیده است.
پیام ها
1- مقرّبان، پس از جان دادن، بلافاصله به راحت و رفاه مىرسند. «فروح و ریحان» (حرف «ف» دلالت بر گذشت زمانى اندک مىکند.)
2- مرگ براى مقرّبان، زمینهساز سه رحمت است: رهایى از غصّه ها و سختىهاى دنیا «فروحٌ»، رسیدن به الطاف الهى «ریحان» و رسیدن به کامیابى ابدى. «جنّة نعیم»
3- لحظات احتضار و مرگ و اخبار چگونگى جان دادن مقرّبان، اصحاب یمین و اصحاب شمال را باور کرده و جدّى بگیریم. «انّ هذا لهو حق الیقین»
4- سختى جان دادن کفار و کیفر آنان با حمیم و جحیم، حق و عادلانه است. «فنزل من حمیم و تصلیة جحیم... انّ هذا لهو حق الیقین»
5 - کیفر یک عمر انحراف و تکذیب، «المکذّبین الضالّین» پذیرایى با نوشیدنى سوزان در جایگاهى آتشین است، «فنزل من حمیم و تصلیة جحیم» و خداوند از کیفر نابجا منزّه است. «فسبح باسم ربّک...»
6- وجود قیامت و نظام کیفر و پاداش، نشانه ربوبیّت خداوند در جهت تربیت انسان است که ستایش پروردگار را مى طلبد. «فسبّح باسم ربّک العظیم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
فَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ
فَرَوْحٌ وَرَیْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِیمٍ
وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْیَمِینِ
فَسَلاَمٌ لَّکَ مِنْ أَصْحَابِ الْیَمِینِ
وَأَمَّآ إِن کَانَ مِنَ الْمُکَذِّبِینَ الضَّآلِّینَ
فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِیمٍ
وَتَصْلِیَةُ جَحِیمٍ
إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْیَقِینِ
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظِیمِ
ترجمه
پس اگر او (محتضر) از مقرّبان باشد.
راحت و رحمت و بهشت پر نعمت، روزى او خواهد بود.
و امّا اگر از اصحاب یمین باشد،
(به او گفته مىشود:) از طرف اصحاب یمین (که هم فکران تو هستند) به تو سلام باد.
و امّا اگر از تکذیب کنندگان گمراه باشد
با آبى جوشان پذیرایى مىشود.
و ورود به دوزخ (جزاى اوست).
همانا این مطلب، حق و یقینى است.
پس به نام پروردگار بزرگوارت تسبیح کن.
«رَوح» به معناى راحت و آسایش و رحمت است. «ریحان» به گیاهان خوشبو و معطّر گفته مى شود، همچنین به معناى رزق و روزى نیز آمده است. «تصلیة» از «صَلْى» به معناى چشیدن، بریان شدن و افتادن است.
آغاز این سوره، مردم را به سه دسته تقسیم کرد: «کنتم ازواجاً ثلاثة»: مقرّبان درگاه الهى، اصحاب یمین و اصحاب شمال، پایان سوره نیز سرنوشت این سه گروه را تکرار مىکند.
هرکس به میزان قرب خود، پاداش دریافت مىدارد؛ چنانکه امام صادق (ع) فرمود: اگر محتضر از مقرّبان باشد، روح و ریحان در قبر و بهشت پر نعمت براى آخرت او مقرر مىشود. البتّه «مقرّبون» با توجّه به آیات 10 و 11، همان پیشتازان در ایمان و عمل صالح مى باشند. «و السابقون السابقون اولئک المقرّبون»
از اصحاب یمین در لحظه مرگ تنها رفع نگرانى مىشود تا قیامت پاداش دریافت کنند. ظاهراً مراد از اصحاب یمین کسانى هستند که نامه عملشان به دست راستشان داده مىشود که در آیات 71 سوره اسراء و 19 سوره حاقّه و 7 سوره انشقاق از آنان با جمله «من اوتى کتابه بیمینه» نام برده است. مراد از اصحاب شمال نیز کسانى هستند که نامه عملشان به دست چپشان داده مىشود. از امام باقر (ع) روایت شده که منظور از «المکذّبین الضالّین» مشرکان مى باشند.
براى جمله «سلام لک من اصحاب الیمین» چند معنا بیان شده است:
الف) به اهل بهشت (بدون آنکه شخص معیّنى در کار باشد) گفته مى شود: سلام بر تو.
ب) بهشتیان به پیامبر درود مى فرستند، بخاطر زحمات او که آنان را به این مقام رسانده است.
ج) پیامبر به خاطر رستگارى این گروه در خیر و سلامتى است.
در آیه 51 خواندیم: «ثمّ انّکم ایّها الضّالون المکذّبون، لأکلون من شجر من زقّوم» ولى در آیه 92 مىفرماید: «و امّا ان کان من المکذّبین الضّالین فنزل من حمیم» چرا در آیه اول، ضالّین بر مکذّبین مقدّم شده و در پایان برعکس شده است؟
پاسخ: به نظر مىرسد که خطاب آیه اول در دنیا است که انسان از انحراف و گمراهى به تکذیب کشیده مىشود، ولى در آخر سوره مسئله جان دادن مطرح است که آغاز کیفر است و کیفر، از خلاف سنگین آغاز مىشود، تکذیب مهمتر از انحراف است.
در این آیات، لحظات جان دادن سه گروه در کنار هم مطرح شده است تا انسان در این نمایشگاه معنوى، کدام یک را انتخاب کند: «روح و ریحان و جنّة نعیم... نزل من حمیم و تصلیة جحیم»
براى پاداش مقرّبان و اصحاب یمین دلیلى نیامده است، ولى براى کیفر کافران دلیل آمده که چون مکذّب و ضالّ هستند. پس تنبیه، دلیل مىخواهد ولى در لطف و محبت، کسى سراغ علّت نمىرود.
امام صادقعلیه السلام فرمود: پذیرایى با آب جوشان، در برزخ و قبر است و ورود به دوزخ، در قیامت است.
این سوره با یاد معاد آغاز و با نام معاد ختم گردیده است.
پیام ها
1- مقرّبان، پس از جان دادن، بلافاصله به راحت و رفاه مىرسند. «فروح و ریحان» (حرف «ف» دلالت بر گذشت زمانى اندک مىکند.)
2- مرگ براى مقرّبان، زمینهساز سه رحمت است: رهایى از غصّه ها و سختىهاى دنیا «فروحٌ»، رسیدن به الطاف الهى «ریحان» و رسیدن به کامیابى ابدى. «جنّة نعیم»
3- لحظات احتضار و مرگ و اخبار چگونگى جان دادن مقرّبان، اصحاب یمین و اصحاب شمال را باور کرده و جدّى بگیریم. «انّ هذا لهو حق الیقین»
4- سختى جان دادن کفار و کیفر آنان با حمیم و جحیم، حق و عادلانه است. «فنزل من حمیم و تصلیة جحیم... انّ هذا لهو حق الیقین»
5 - کیفر یک عمر انحراف و تکذیب، «المکذّبین الضالّین» پذیرایى با نوشیدنى سوزان در جایگاهى آتشین است، «فنزل من حمیم و تصلیة جحیم» و خداوند از کیفر نابجا منزّه است. «فسبح باسم ربّک...»
6- وجود قیامت و نظام کیفر و پاداش، نشانه ربوبیّت خداوند در جهت تربیت انسان است که ستایش پروردگار را مى طلبد. «فسبّح باسم ربّک العظیم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است