display result search
- 4319
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1-6 سوره ذاریات
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره ذاریات- آیه 1 -6
وَالذَّارِیَاتِ ذَرْواً
فَالْحَامِلاَتِ وِقْرًا
فَالْجَارِیَاتِ یُسْراً
فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْراً
إِنَّمَاتُوعَدُونَ لَصَادِقٌ
وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ
ترجمه
سوگند به بادهایى که با شدّت اشیا را پراکنده مى کنند.
پس به ابرهاى گران بار سوگند.
پس به کشتىهایى که به آسانى در حرکتند سوگند.
پس به فرشتگانى که کارها را تقسیم مى کنند سوگند.
که آنچه وعده داده مى شوید، قطعاً راست است.
و حتماً (روز) جزا واقع شدنى است.
«ذاریات» جمع «ذاریة» به معناى بادهاى شدید، از «ذرو» به معناى پاشیدن و پراکندن است. «وِقر» به معناى بار سنگین و مراد از آن در اینجا ابرهاى پرباران مى باشد. «جاریات» به معناى کشتىها یا نهرهاى روان است.
بر اساس روایات، مراد از «ذاریات»، بادها و مراد از «حاملات»، ابرها و مقصود از «جاریات»، کشتى ها و منظور از «مقسّمات»، فرشتگانى هستند که ارزاق را تقسیم مى کنند.
«یُسر»، ضد «عُسر» و به معناى آسانى است. مراد از «فالجاریات یُسراً» کشتى هایى است که به آسانى و آرامى حرکت مى کنند.
بادها که عامل حرکت کشتىها و ابرها که مایه برکت زمین هستند، در این آیات مورد سوگند خداوند واقع شده اند.
حیات بشر، حیوانات و گیاهان در گرو باران است و بادها در جا به جا نمودن ابرها، تعدیل هوا و لقاح گیاهان نقش مهمى دارند.
نقش کشتى در زندگى گذشته و حال بشر بر کسى پوشیده نیست. وسیع ترین، ارزانترین و کم حادثه ترین راهها، راههاى دریایى و سفر با کشتى است. زمانى نقش آن معلوم مى شود که چند روزى کشتىهاى جهان متوقّف شوند.
امام رضا (ع) فرمود: مراد از «المقسّمات امراً» ملائکه اى هستند که هر روز ارزاق مردم را بین طلوع فجر تا طلوع خورشید تقسیم مى کنند.
در تقسیم ارزاق، به هر فرد و قبیله و منطقه اى، سهمى و چیزى داده می شود و چیز دیگرى داده نمى شود، تا براى جبران کمبود، مسئله مشارکت، تعاون، رقابت، تجارت، حرکت و ابتکار راه بیفتد و هیچ فرد و قبیله اى، خود را از هر جهت بىنیاز نبیند و دست به طغیان نزند. آرى تنگناها در کنار گشایش ها، به طور حکیمانه اى قرار گرفته است. «قرن بسعتها عقابیل فاقتها»
توجّه به قدرتنمایى خداوند در باد و ابر و کشتى، پذیرفتن معاد را براى انسان آسان مى کند. در آغاز این سوره با چهار سوگند پیاپى، قطعى بودن وقوع قیامت بیان شده است.
حروف «انّما» و «انّ»، حرف «لام» در کلمات «لصادق» و «لواقع» و جمله اسمیه، همه نشانه تأکید هستند.
نمونه هایى از وعده هاى الهى که در دنیا محقّق شده است:
خداوند به مادر موسى دستور داد که نوزادش را به آب افکند و به او فرمود: ما او را به تو برمى گردانیم و از پیامبرانش قرار مى دهیم، «انّا رادوه الیک و جاعلوه من المرسلین» این وعده بزرگ صورت پذیرفت.
خداوند به پیامبر اسلام وعده داد که تو را در برابر مسخره کنندگان کفایت مى کنیم، «انّا کفیناک المستهزئین» وعده داد نام تو را بلند مى گردانیم، «و رفعنا لک ذکرک» و به وعده هاى خود عمل کرد.
خداوند، بارها پیروزى حقّ بر باطل و خوش عاقبتى اهل تقوا را وعده داده و به وعده اش عمل کرده است. نام امام حسین (ع) ماند و نام قاتلان او محو شد.
کسانى که به وعده خود عمل نمى کنند یا عاجزند یا حیله گر و یا فراموش‌کار و ذات مقدّس الهى از تمام این عیبها به دور است.
پیام ها
1- سوگند به پدیده هاى طبیعى همچون ابر و باد و باران، توجّه اسلام را به کشف قوانین هستى و تدبیر حاکم بر آنها در جهت خداشناسى نشان مى دهد. «و الذاریات... فالحاملات... فالجاریات...»
2- خداوند امور انسان را از طریق فرشتگان به انجام مى رساند. «والمقسّمات امراً»
3- قرآن، براى اعتلاى فکر بشر، او را به محسوسات و غیر محسوسات، متوجّه مى سازد. «والذاریات... والمقسّمات امراً»
4- در برابر تردید دیگران، باید با قاطعیّت و صلابت و صراحت از حق سخن گفت. «انما توعدون لصادق» (کلمه انّ و حرف لام، براى تأکید است)
5 - وعده معاد و سرانجام جهان، مستمر و پى در پى بوده است. «توعدون»
6- خداوندى که در هستى آن همه قدرتنمایى کرده است، از عمل به قولش عاجز نیست. «انما توعدون لصادق»
7- این همه اسباب طبیعى و غیر طبیعى، (باد و ابر و کشتى و فرشته)، تنها براى خوردن و مردن و نیست شدن نیست. «و انّ الدین لواقع»
8 - خداوند، هم به وعده هایى که در دنیا داده عمل مى کند و هم به وعده هایى که براى آخرت داده است. «انما توعدون لصادق و ان الدین لواقع»
توضیحات
سیماى سوره ذاریات
این سوره شصت آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
نام این سوره از اولین آیه آن گرفته شده است: «والذّاریات ذرواً» و به معناى بادهاى تندى است که اشیا را پراکنده مى کند.
آغاز و پایان این سوره با معاد است و مباحثى درباره توحید و نشانه هاى خداوند در هستى، داستان فرشتگانى که مهمان حضرت ابراهیم (ع) شدند و به او بشارت فرزند دادند، اخطار به قلع و قمع قوم لوط و اشاره اى به داستان برخى پیامبران، همچون موسى و نوح و قوم عاد و ثمود، بیشترین آیات این سوره را در برمى گیرد.
قرآن با بیان تاریخ انبیاى گذشته و سختى ها و مشکلات آنان در راه هدایت مردم، پیامبر اسلام را به صبر و استقامت دعوت مى کند.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَالذَّارِیَاتِ ذَرْواً
فَالْحَامِلاَتِ وِقْرًا
فَالْجَارِیَاتِ یُسْراً
فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْراً
إِنَّمَاتُوعَدُونَ لَصَادِقٌ
وَإِنَّ الدِّینَ لَوَاقِعٌ
ترجمه
سوگند به بادهایى که با شدّت اشیا را پراکنده مى کنند.
پس به ابرهاى گران بار سوگند.
پس به کشتىهایى که به آسانى در حرکتند سوگند.
پس به فرشتگانى که کارها را تقسیم مى کنند سوگند.
که آنچه وعده داده مى شوید، قطعاً راست است.
و حتماً (روز) جزا واقع شدنى است.
«ذاریات» جمع «ذاریة» به معناى بادهاى شدید، از «ذرو» به معناى پاشیدن و پراکندن است. «وِقر» به معناى بار سنگین و مراد از آن در اینجا ابرهاى پرباران مى باشد. «جاریات» به معناى کشتىها یا نهرهاى روان است.
بر اساس روایات، مراد از «ذاریات»، بادها و مراد از «حاملات»، ابرها و مقصود از «جاریات»، کشتى ها و منظور از «مقسّمات»، فرشتگانى هستند که ارزاق را تقسیم مى کنند.
«یُسر»، ضد «عُسر» و به معناى آسانى است. مراد از «فالجاریات یُسراً» کشتى هایى است که به آسانى و آرامى حرکت مى کنند.
بادها که عامل حرکت کشتىها و ابرها که مایه برکت زمین هستند، در این آیات مورد سوگند خداوند واقع شده اند.
حیات بشر، حیوانات و گیاهان در گرو باران است و بادها در جا به جا نمودن ابرها، تعدیل هوا و لقاح گیاهان نقش مهمى دارند.
نقش کشتى در زندگى گذشته و حال بشر بر کسى پوشیده نیست. وسیع ترین، ارزانترین و کم حادثه ترین راهها، راههاى دریایى و سفر با کشتى است. زمانى نقش آن معلوم مى شود که چند روزى کشتىهاى جهان متوقّف شوند.
امام رضا (ع) فرمود: مراد از «المقسّمات امراً» ملائکه اى هستند که هر روز ارزاق مردم را بین طلوع فجر تا طلوع خورشید تقسیم مى کنند.
در تقسیم ارزاق، به هر فرد و قبیله و منطقه اى، سهمى و چیزى داده می شود و چیز دیگرى داده نمى شود، تا براى جبران کمبود، مسئله مشارکت، تعاون، رقابت، تجارت، حرکت و ابتکار راه بیفتد و هیچ فرد و قبیله اى، خود را از هر جهت بىنیاز نبیند و دست به طغیان نزند. آرى تنگناها در کنار گشایش ها، به طور حکیمانه اى قرار گرفته است. «قرن بسعتها عقابیل فاقتها»
توجّه به قدرتنمایى خداوند در باد و ابر و کشتى، پذیرفتن معاد را براى انسان آسان مى کند. در آغاز این سوره با چهار سوگند پیاپى، قطعى بودن وقوع قیامت بیان شده است.
حروف «انّما» و «انّ»، حرف «لام» در کلمات «لصادق» و «لواقع» و جمله اسمیه، همه نشانه تأکید هستند.
نمونه هایى از وعده هاى الهى که در دنیا محقّق شده است:
خداوند به مادر موسى دستور داد که نوزادش را به آب افکند و به او فرمود: ما او را به تو برمى گردانیم و از پیامبرانش قرار مى دهیم، «انّا رادوه الیک و جاعلوه من المرسلین» این وعده بزرگ صورت پذیرفت.
خداوند به پیامبر اسلام وعده داد که تو را در برابر مسخره کنندگان کفایت مى کنیم، «انّا کفیناک المستهزئین» وعده داد نام تو را بلند مى گردانیم، «و رفعنا لک ذکرک» و به وعده هاى خود عمل کرد.
خداوند، بارها پیروزى حقّ بر باطل و خوش عاقبتى اهل تقوا را وعده داده و به وعده اش عمل کرده است. نام امام حسین (ع) ماند و نام قاتلان او محو شد.
کسانى که به وعده خود عمل نمى کنند یا عاجزند یا حیله گر و یا فراموش‌کار و ذات مقدّس الهى از تمام این عیبها به دور است.
پیام ها
1- سوگند به پدیده هاى طبیعى همچون ابر و باد و باران، توجّه اسلام را به کشف قوانین هستى و تدبیر حاکم بر آنها در جهت خداشناسى نشان مى دهد. «و الذاریات... فالحاملات... فالجاریات...»
2- خداوند امور انسان را از طریق فرشتگان به انجام مى رساند. «والمقسّمات امراً»
3- قرآن، براى اعتلاى فکر بشر، او را به محسوسات و غیر محسوسات، متوجّه مى سازد. «والذاریات... والمقسّمات امراً»
4- در برابر تردید دیگران، باید با قاطعیّت و صلابت و صراحت از حق سخن گفت. «انما توعدون لصادق» (کلمه انّ و حرف لام، براى تأکید است)
5 - وعده معاد و سرانجام جهان، مستمر و پى در پى بوده است. «توعدون»
6- خداوندى که در هستى آن همه قدرتنمایى کرده است، از عمل به قولش عاجز نیست. «انما توعدون لصادق»
7- این همه اسباب طبیعى و غیر طبیعى، (باد و ابر و کشتى و فرشته)، تنها براى خوردن و مردن و نیست شدن نیست. «و انّ الدین لواقع»
8 - خداوند، هم به وعده هایى که در دنیا داده عمل مى کند و هم به وعده هایى که براى آخرت داده است. «انما توعدون لصادق و ان الدین لواقع»
توضیحات
سیماى سوره ذاریات
این سوره شصت آیه دارد و در مکّه نازل شده است.
نام این سوره از اولین آیه آن گرفته شده است: «والذّاریات ذرواً» و به معناى بادهاى تندى است که اشیا را پراکنده مى کند.
آغاز و پایان این سوره با معاد است و مباحثى درباره توحید و نشانه هاى خداوند در هستى، داستان فرشتگانى که مهمان حضرت ابراهیم (ع) شدند و به او بشارت فرزند دادند، اخطار به قلع و قمع قوم لوط و اشاره اى به داستان برخى پیامبران، همچون موسى و نوح و قوم عاد و ثمود، بیشترین آیات این سوره را در برمى گیرد.
قرآن با بیان تاریخ انبیاى گذشته و سختى ها و مشکلات آنان در راه هدایت مردم، پیامبر اسلام را به صبر و استقامت دعوت مى کند.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان