display result search
- 1333
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 77 سوره غافر
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره غافر - آیه 77
فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُونَ
ترجمه
پس (اى پیامبر!) صبر کن که وعده خداوند حقّ است. پس هرگاه بخشى از آن چه را به آنان وعده داده ایم به تو نشان دهیم، یا (پیش از آن) تو را از دنیا ببریم، (در هر صورت) به سوى ما بازمىگردند (و عذاب را مى چشند)
در این سوره ضمن این که سه بار از مجادله و ستیز کفّار سخن به میان آمده است، خداوند به پیامبر اکرم مى فرماید: پس صبر کن که وعده خدا حقّ است.
هم تهدید دشمنان لازم است و هم تسلّى دوستان. آیات قبل براى تهدید کفّار ستیزهجو بود و این آیه براى تسلّى پیامبر اکرم و مؤمنان.
رفتار پیامبر با مردم
تمام برخوردهاى پیامبر با مردم، طبق فرمان خداوند بوده است، نه سلیقه شخصى و این برخوردها در موارد گوناگون و با افراد مختلف، متفاوت بوده است. آیاتى را که در این زمینه وجود دارد مى توان به دو دسته تقسیم کرد:
دسته اوّل: آیاتى که درباره رفتار و برخورد آرام با مردم سخن مىگوید.
دسته دوم: آیاتى که در مورد برخوردهاى تند با منحرفان و نااهلان نازل شده است.
در این جا از هر دو مورد، آیاتى را به عنوان نمونه ذکر مى کنیم:
دسته اول: آیات مربوط به برخوردهاى آرام و مثبت پیامبر با مردم.
«فاصبر» (آیه مورد بحث).
«و اخفض جناحک لمن اتّبعک من المؤمنین» بال و پر خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مىکنند، بگستر.
«و صلّ علیهم انّ صلاتک سکن لهم» بر آنان درود فرست (و دعا کن) زیرا دعاى تو، مایهى آرامش آنان است.
«اُدع الى سبیل ربّک بالحکمة و الموعظة الحسنة» با حکمت و اندرز نیکو، مردم را به سوى پروردگارت دعوت نما.
«فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم» آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بخواه و با آنان مشورت کن.
«اِدفع بالتى هى احسن» بدى را با نیکى دفع کن.
«تَعالَوا الى کلمة سواء بیننا و بینکم» بیایید به سوى کلام و سخنى که میان ما و شما یکسان است.
«فبایعهن و استغفر لهن» با آنها بیعت کن و براى آنها (از درگاه خداوند) طلب آمرزش نما.
«قل اذن خیر لکم» بگو گوش دادن او به نفع شما است.
«اذا جاءک الذّین یؤمنون بآیاتنا فقل سلام علیکم» هرگاه کسانى که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند به آنها بگو سلام بر شما.
«لو کنتَ فظّاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک» اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراکنده مى شدند.
«و ان جنحوا للسلم فاجنح لها» اگر (دشمنان) به صلح تمایل داشتند (تو نیز) تمایل نشان بده.
«بشّر المؤمنین بان لهم من اللّه فضلاً کبیراً» مؤمنان را بشارت ده که براى آنها از سوى خداوند فضل و پاداش بزرگى است.
دستهى دوم: آیات مربوط به رفتار قاطعانه با نااهلانى که قابل هدایت نیستند.
«فاعرض عنهم» از آنها روى بگردان.
«فلا تطع المکذبین ودّوا لو تدهن فیدهنون» از تکذیب کنندگان اطاعت مکن که آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا نرمش نشان دهند. (نرمشى توأم با انحراف از مسیر حقّ)
«جاهد الکفّار و المنافقین و اغلظ علیهم» با کافران و منافقان ستیز کن و بر آنان سختگیرى.
«هم العدو فاحذرهم» آنان دشمنان تو هستند، از آنها برحذر باش.
«لئن لم ینته المنافقون و الذّین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینه لنغرینک لهم ثم لا یجاورونک فیها الا قلیلاً» اگر منافقین و آنها که در دلهایشان بیمارى است و (همچنین) آنها که اخبار دروغ و شایعات بى اساس در مدینه پخش مىکنند دست از کار خود برندارند تو را بر ضد آنها مى شورانیم و جز مدّت کوتاهى نمى توانند در کنار تو در این شهر بمانند.
«لا تصلّ على احد منهم مات ابدا و لا تقم على قبره» بر مرده هیچ یک از منافقان نماز مگزار (و براى دعا و استغفار) برابرش نایست.
«ذرهم فى خوضهم یلعبون» آنها را در گفتگوهاى لجاجت آمیزشان به حال خود رها کن تا بازى کنند.
«لا تقم فیه»در آن (مسجد ضرار) هرگز (براى نماز) نایست.
«لا تطع الکافرین و المنافقین و دَع اذاهم» از کافران و منافقان اطاعت مکن و به آزارهاى آنها اعتنا مکن.
پیام ها
1- یاد قدرت الهى نسبت به تنبیه و کیفر مجرمان، عامل امید و صبر است. «بئس مثوى المتکبّرین فاصبر»
2- تأخیر در کیفر مجرمان، نباید سبب شک و تردید شود. «فاصبر ان وعداللّه حقّ»
3- حقّ بودن وعده هاى الهى، مایه صبر و آرامش است. «فاصبر» زیرا «ان وعداللّه حقّ»
4- پیامبر اکرم در انتظار کیفر کفّار در دنیاست، ولى خداوند طبق حکمت کار مى کند و انتظارات پیامبر حکمت او را به هم نمى زند. «اما نرینّک او نتوفّینّک»
5 - صبر در برابر ناملایمات، حدّى ندارد و تا پایان عمر باید صبر کرد. «فاصبر... امّا... نتوفینّک»
6- خداوند در کیفر مجرمان عجله ندارد. «امّا نرینک... او نتوفینّک»
7- در دنیا ممکن نیست مجرمان مجازاتِ کامل شوند؛ سراى دیگرى لازم است. «بعض الذّى نعدهم»
8 - کارهاى الهى زمان بندى دارد و هر یک در زمان خود واقع مى شود. «نرینّک... او نتوفینّک»
9- مرگ نابودى نیست، تحویل و تحوّل است. «نتوفینّک»
10- مرگ براى همه است، حتّى براى پیامبران. «نتوفینّک»
11- هیچ کس از دست قدرت خداوند فرار نخواهد کرد. «الینا یرجعون»
12- احضار افراد در قیامت اجبارى است. «یُرجعون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِى نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُونَ
ترجمه
پس (اى پیامبر!) صبر کن که وعده خداوند حقّ است. پس هرگاه بخشى از آن چه را به آنان وعده داده ایم به تو نشان دهیم، یا (پیش از آن) تو را از دنیا ببریم، (در هر صورت) به سوى ما بازمىگردند (و عذاب را مى چشند)
در این سوره ضمن این که سه بار از مجادله و ستیز کفّار سخن به میان آمده است، خداوند به پیامبر اکرم مى فرماید: پس صبر کن که وعده خدا حقّ است.
هم تهدید دشمنان لازم است و هم تسلّى دوستان. آیات قبل براى تهدید کفّار ستیزهجو بود و این آیه براى تسلّى پیامبر اکرم و مؤمنان.
رفتار پیامبر با مردم
تمام برخوردهاى پیامبر با مردم، طبق فرمان خداوند بوده است، نه سلیقه شخصى و این برخوردها در موارد گوناگون و با افراد مختلف، متفاوت بوده است. آیاتى را که در این زمینه وجود دارد مى توان به دو دسته تقسیم کرد:
دسته اوّل: آیاتى که درباره رفتار و برخورد آرام با مردم سخن مىگوید.
دسته دوم: آیاتى که در مورد برخوردهاى تند با منحرفان و نااهلان نازل شده است.
در این جا از هر دو مورد، آیاتى را به عنوان نمونه ذکر مى کنیم:
دسته اول: آیات مربوط به برخوردهاى آرام و مثبت پیامبر با مردم.
«فاصبر» (آیه مورد بحث).
«و اخفض جناحک لمن اتّبعک من المؤمنین» بال و پر خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مىکنند، بگستر.
«و صلّ علیهم انّ صلاتک سکن لهم» بر آنان درود فرست (و دعا کن) زیرا دعاى تو، مایهى آرامش آنان است.
«اُدع الى سبیل ربّک بالحکمة و الموعظة الحسنة» با حکمت و اندرز نیکو، مردم را به سوى پروردگارت دعوت نما.
«فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم» آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بخواه و با آنان مشورت کن.
«اِدفع بالتى هى احسن» بدى را با نیکى دفع کن.
«تَعالَوا الى کلمة سواء بیننا و بینکم» بیایید به سوى کلام و سخنى که میان ما و شما یکسان است.
«فبایعهن و استغفر لهن» با آنها بیعت کن و براى آنها (از درگاه خداوند) طلب آمرزش نما.
«قل اذن خیر لکم» بگو گوش دادن او به نفع شما است.
«اذا جاءک الذّین یؤمنون بآیاتنا فقل سلام علیکم» هرگاه کسانى که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند به آنها بگو سلام بر شما.
«لو کنتَ فظّاً غلیظ القلب لانفضّوا من حولک» اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراکنده مى شدند.
«و ان جنحوا للسلم فاجنح لها» اگر (دشمنان) به صلح تمایل داشتند (تو نیز) تمایل نشان بده.
«بشّر المؤمنین بان لهم من اللّه فضلاً کبیراً» مؤمنان را بشارت ده که براى آنها از سوى خداوند فضل و پاداش بزرگى است.
دستهى دوم: آیات مربوط به رفتار قاطعانه با نااهلانى که قابل هدایت نیستند.
«فاعرض عنهم» از آنها روى بگردان.
«فلا تطع المکذبین ودّوا لو تدهن فیدهنون» از تکذیب کنندگان اطاعت مکن که آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا نرمش نشان دهند. (نرمشى توأم با انحراف از مسیر حقّ)
«جاهد الکفّار و المنافقین و اغلظ علیهم» با کافران و منافقان ستیز کن و بر آنان سختگیرى.
«هم العدو فاحذرهم» آنان دشمنان تو هستند، از آنها برحذر باش.
«لئن لم ینته المنافقون و الذّین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینه لنغرینک لهم ثم لا یجاورونک فیها الا قلیلاً» اگر منافقین و آنها که در دلهایشان بیمارى است و (همچنین) آنها که اخبار دروغ و شایعات بى اساس در مدینه پخش مىکنند دست از کار خود برندارند تو را بر ضد آنها مى شورانیم و جز مدّت کوتاهى نمى توانند در کنار تو در این شهر بمانند.
«لا تصلّ على احد منهم مات ابدا و لا تقم على قبره» بر مرده هیچ یک از منافقان نماز مگزار (و براى دعا و استغفار) برابرش نایست.
«ذرهم فى خوضهم یلعبون» آنها را در گفتگوهاى لجاجت آمیزشان به حال خود رها کن تا بازى کنند.
«لا تقم فیه»در آن (مسجد ضرار) هرگز (براى نماز) نایست.
«لا تطع الکافرین و المنافقین و دَع اذاهم» از کافران و منافقان اطاعت مکن و به آزارهاى آنها اعتنا مکن.
پیام ها
1- یاد قدرت الهى نسبت به تنبیه و کیفر مجرمان، عامل امید و صبر است. «بئس مثوى المتکبّرین فاصبر»
2- تأخیر در کیفر مجرمان، نباید سبب شک و تردید شود. «فاصبر ان وعداللّه حقّ»
3- حقّ بودن وعده هاى الهى، مایه صبر و آرامش است. «فاصبر» زیرا «ان وعداللّه حقّ»
4- پیامبر اکرم در انتظار کیفر کفّار در دنیاست، ولى خداوند طبق حکمت کار مى کند و انتظارات پیامبر حکمت او را به هم نمى زند. «اما نرینّک او نتوفّینّک»
5 - صبر در برابر ناملایمات، حدّى ندارد و تا پایان عمر باید صبر کرد. «فاصبر... امّا... نتوفینّک»
6- خداوند در کیفر مجرمان عجله ندارد. «امّا نرینک... او نتوفینّک»
7- در دنیا ممکن نیست مجرمان مجازاتِ کامل شوند؛ سراى دیگرى لازم است. «بعض الذّى نعدهم»
8 - کارهاى الهى زمان بندى دارد و هر یک در زمان خود واقع مى شود. «نرینّک... او نتوفینّک»
9- مرگ نابودى نیست، تحویل و تحوّل است. «نتوفینّک»
10- مرگ براى همه است، حتّى براى پیامبران. «نتوفینّک»
11- هیچ کس از دست قدرت خداوند فرار نخواهد کرد. «الینا یرجعون»
12- احضار افراد در قیامت اجبارى است. «یُرجعون»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است