سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره زمر - آیه 8
وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیباً إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِىَ مَا کَانَ یَدْعُواْ إِلَیْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَاداً لِّیُضِلَّ عَن سَبِیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلاً إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ
ترجمه
و هرگاه به انسان آسیبى رسد پروردگارش را مى خواند در حالى که (با توبه) به سوى او بازگشته است. امّا همین که خداوند از جانب خویش نعمت بزرگى به او دهد آن چه را (به خاطر رفع آن) قبلاً خدا را مى خواند، فراموش مى کند و براى خداوند همتایانى قرار مى دهد تا (خود و دیگران را) از راه او منحرف سازد. بگو: «مدّت کمى را با کفر خود کامیاب باش که تو بدون شک از دوزخیانى».
«ضُرّ» به معناى هر گونه آسیب و ضرر است. «خَوَّله» به معناى عطاى بزرگ است. «منیب» یا از «نوبة» است، یعنى انسان نوبت به نوبت به خدا توجّه مى کند، یا از «نابَ» به معناى انقطاع است، یعنى انسان در بست به او توجّه مى کند که ظاهراً همین معناى دوم مراد است.
در آیات قبل، خداشناسى از طریق آفریده ها مطرح بود و در این آیه توجّه به خدا از طریق فطرت و درون مطرح است.
پیام ها
1- قرآن از توجّه هاى موسمى و موضعى انسان که به هنگام اضطرار پیش مى آید و بعد فراموش مى شود، انتقاد مى کند. «اذا مسّ الانسان ضُرٌّ دَعا»
2- انسان کم ظرفیّت است و در اولین برخورد با سختىها، فریاد مى زند. «مسّ»
3- مشکلات، عامل بیدارى و بازگشت به فطرت است. «ضُرٌّ دَعا» (گرفتارىها انسان را به توبه و دعا وادار مى کند).
4- دعاى خالصانه سبب برطرف شدن ناگوارىهاست. «منیباً الیه... خَوّله نعمةً»
5 - ضررها از او نیست، ولى نعمتها از اوست. «نعمةً منه»
6- رفاه، مایه غفلت و فراموشى است. «نعمةً - نسى»
7- انسانهاى کم ظرفیّت به هنگام رفاه، مشکلات قبلى خود را فراموش مى کنند. «نسى ما کان یدعوا الیه»
8 - غفلت از یاد خدا، مایه شرک است و کسى که به خاطر رفاه خدا را فراموش کرد، به سراغ غیر او مى رود. «نسى... جعل للّه انداداً»
9- شرک انسان، گسترده است و هر روز به چیزى دل مىبندد. «انداداً»
10- توجّه انسان به غیر خدا، دیگران را نیز به اشتباه و گمراهى مى اندازد. «لیضلّ»
11- انحراف انسان گام به گام است. اوّل: نسیان «نسى» دوّم: شرک «جعل للّه انداداً» سوّم: منحرف کردن دیگران «لیضلّ»
12- هر کامیابى نشانه محبوبیّت نیست. «تمتع بکفرک»
13- مشرک کافر است. «جَعَل للّه انداداً... تمتّع بکفرک»
14- کامیابى هاى دنیا نسبت به آخرت کم است. «تمتّع... قلیلاً»
15- مجازات کفران و کفر، قرین شدن با دوزخیان است. «انک من اصحاب النار»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیباً إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِّنْهُ نَسِىَ مَا کَانَ یَدْعُواْ إِلَیْهِ مِن قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَندَاداً لِّیُضِلَّ عَن سَبِیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلاً إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ
ترجمه
و هرگاه به انسان آسیبى رسد پروردگارش را مى خواند در حالى که (با توبه) به سوى او بازگشته است. امّا همین که خداوند از جانب خویش نعمت بزرگى به او دهد آن چه را (به خاطر رفع آن) قبلاً خدا را مى خواند، فراموش مى کند و براى خداوند همتایانى قرار مى دهد تا (خود و دیگران را) از راه او منحرف سازد. بگو: «مدّت کمى را با کفر خود کامیاب باش که تو بدون شک از دوزخیانى».
«ضُرّ» به معناى هر گونه آسیب و ضرر است. «خَوَّله» به معناى عطاى بزرگ است. «منیب» یا از «نوبة» است، یعنى انسان نوبت به نوبت به خدا توجّه مى کند، یا از «نابَ» به معناى انقطاع است، یعنى انسان در بست به او توجّه مى کند که ظاهراً همین معناى دوم مراد است.
در آیات قبل، خداشناسى از طریق آفریده ها مطرح بود و در این آیه توجّه به خدا از طریق فطرت و درون مطرح است.
پیام ها
1- قرآن از توجّه هاى موسمى و موضعى انسان که به هنگام اضطرار پیش مى آید و بعد فراموش مى شود، انتقاد مى کند. «اذا مسّ الانسان ضُرٌّ دَعا»
2- انسان کم ظرفیّت است و در اولین برخورد با سختىها، فریاد مى زند. «مسّ»
3- مشکلات، عامل بیدارى و بازگشت به فطرت است. «ضُرٌّ دَعا» (گرفتارىها انسان را به توبه و دعا وادار مى کند).
4- دعاى خالصانه سبب برطرف شدن ناگوارىهاست. «منیباً الیه... خَوّله نعمةً»
5 - ضررها از او نیست، ولى نعمتها از اوست. «نعمةً منه»
6- رفاه، مایه غفلت و فراموشى است. «نعمةً - نسى»
7- انسانهاى کم ظرفیّت به هنگام رفاه، مشکلات قبلى خود را فراموش مى کنند. «نسى ما کان یدعوا الیه»
8 - غفلت از یاد خدا، مایه شرک است و کسى که به خاطر رفاه خدا را فراموش کرد، به سراغ غیر او مى رود. «نسى... جعل للّه انداداً»
9- شرک انسان، گسترده است و هر روز به چیزى دل مىبندد. «انداداً»
10- توجّه انسان به غیر خدا، دیگران را نیز به اشتباه و گمراهى مى اندازد. «لیضلّ»
11- انحراف انسان گام به گام است. اوّل: نسیان «نسى» دوّم: شرک «جعل للّه انداداً» سوّم: منحرف کردن دیگران «لیضلّ»
12- هر کامیابى نشانه محبوبیّت نیست. «تمتع بکفرک»
13- مشرک کافر است. «جَعَل للّه انداداً... تمتّع بکفرک»
14- کامیابى هاى دنیا نسبت به آخرت کم است. «تمتّع... قلیلاً»
15- مجازات کفران و کفر، قرین شدن با دوزخیان است. «انک من اصحاب النار»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان