display result search
- 2680
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 71 - 74 سوره ص
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره ص- آیه 71 - 74
إِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَآئِکَةِ إِنِّى خَالِقٌ بَشَراً مِّن طِینٍ
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ من رُّوحِى فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِینَ
فَسَجَدَ الْمَلَآئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ
إِلَّا إِبْلِیسَ اسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ
ترجمه
آن گاه که پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من آفریننده بشرى از گِل هستم.
پس همین که او را نظام بخشیدم و از روح خود در او دمیدم، سجدهکنان براى او به خاک افتید.
پس فرشتگان همه با هم سجده کردند.
مگر ابلیس که تکبّر ورزید و از کافران بود.
«سوّیته» از «استواء» به معناى اعتدال و استوارى در آفرینش است.
ممکن است جمله «اذ قال» مربوط به جمله «تحیمون» در آیات قبل باشد، یعنى من از ملاء اعلى آنگاه که فرشتگان بر سر آفرینش انسان با خداوند مجادله مىکردند آگاه نبودم. چنانکه در آیه 30 سوره بقره خواندیم که خداوند به فرشتگان فرمود: من در زمین خلیفه قرار مىدهم، آنان گفتند: انسان موجود مفسد و خونریز است، از آفریدنش صرف نظر کن و ما تو را با حمد خود ستایش و تسبیح مىکنیم.
ماجراى خلقت انسان وسجده فرشتگان بر او، در سوره هاى بقره، اعراف، حجر، اسراء و کهف آمده وتکرار این داستان بیانگر تعصّب و نژادپرستى ابلیس و حسادت بر انسان و خطر تکبّر و عدم توبه و عذرخواهى است که در طول تاریخ، همهى انسانها به نحوى با آن درگیر هستند.
از سوى دیگر براى توجّه دادن انسان به مقام انسانیّت است، انسانى که مسجود فرشتگان است باید هشیار باشد که ارزش خود را هدر ندهد.
مراد از «نفختُ فیه من روحى» آن نیست که چیزى از خدا جدا شده و به انسان ملحق شده باشد، بلکه منظور بیانِ منشأ و ریشهى روح انسان است که از عالم بالاست، نه عالم خاکى.
از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند آدم را آفرید و ما اهل بیت را در نسل او قرار داد و به خاطر کرامت ما فرمان سجده صادر کرد، پس مسجود قرار گرفتن آدم، براى خداوند عبودیّت بود و براى آدم احترام، زیرا ما در صلب او بودیم!
پیام ها
1- انسان تنها موجودى است که خداوند قبل از خلقت، آفریدن او را به فرشتگان اعلام کرد. «قال ربّک»
2- آفرینش فرشتگان، قبل از انسان بوده است. (زیرا خداوند قبل از انسان با فرشتگان گفتگو داشته است). «قال ربّک للملائکة»
3- منشأ وجودى انسان، آب و خاک است. «خالقٌ بشراً من طین»
4- روح، پس از جسم آفریده شده است. «فاذا سوّیته و نفخت فیه من روحى»
5 - روح، از بدن مستقل و جداست. «نفخت فیه من روحى»
6- فرشتگان به خاطر نفخه الهى، به آدم سجده کردند ولى برخى انسانها حتّى به خاطر ذات حقّ براى خدا سجده نمى کنند. «من روحى... له ساجدین»
7- انسان داراى دو بعد مادّى و معنوى است. «من طین - من روحى»
8 - الطاف الهى، زمینه مستعدّ لازم دارد. تا به ظرفیّتهاى مادّى پرداخته نشود وظیفه روح الهى در آن ممکن نیست. «فاذا سوّیته و نفخت فیه من روحى»
9- روح، در بدن همه جانداران هست ولى تعبیر «روحى» مخصوص انسان است که از شرافت ویژه اى برخوردار است. «نفخت فیه من روحى»
10- روح پدیده اى لطیف است. (کلمه نفح و دمیدن بیانگر لطافت روح است)
11- فرشتگان مثل انسان مورد امر و نهى قرار مى گیرند. «فقعوا له ساجدین»
12- سجده بر انسان، به خاطر بعد روحى اوست نه جسمى او. «نفخت فیه من روحى فقعوا»
13- سجده بر آدم، چون به فرمان خداست، بندگى خداست نه بندگى آدم. «فقعوا له ساجدین» (سجده مظهر بزرگداشت و کرامت و قبول خلافت انسان است نه پرستش او).
14- لیاقت از سابقه مهمتر است. (سابقه فرشتگان بیش از آدم بود ولى چون لیاقت انسان بیشتر بود آنها به او سجده کردند.) «له ساجدین»
15- فرشتگان تسلیم خدایند. «فسجد الملائکة کلهم»
16- عبادت دسته جمعى با شکوه تر است. همه فرشتگان سجده کردند، «کلّهم» آن هم دسته جمعى. «اجمعون»
17- در میان خوبان بودن مهم نیست، از خوبان بودن مهم است. «فسجد الملائکة کلّهم - الاّ ابلیس»
18- تکبّر، مانع تعبّد و تسلیم است. «استکبر و کان...»
19- ابلیس از اوّل کافر بود ولیکن ترک سجده کفر او را کشف کرد. «کان من الکافرین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
إِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَآئِکَةِ إِنِّى خَالِقٌ بَشَراً مِّن طِینٍ
فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ من رُّوحِى فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِینَ
فَسَجَدَ الْمَلَآئِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ
إِلَّا إِبْلِیسَ اسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ
ترجمه
آن گاه که پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من آفریننده بشرى از گِل هستم.
پس همین که او را نظام بخشیدم و از روح خود در او دمیدم، سجدهکنان براى او به خاک افتید.
پس فرشتگان همه با هم سجده کردند.
مگر ابلیس که تکبّر ورزید و از کافران بود.
«سوّیته» از «استواء» به معناى اعتدال و استوارى در آفرینش است.
ممکن است جمله «اذ قال» مربوط به جمله «تحیمون» در آیات قبل باشد، یعنى من از ملاء اعلى آنگاه که فرشتگان بر سر آفرینش انسان با خداوند مجادله مىکردند آگاه نبودم. چنانکه در آیه 30 سوره بقره خواندیم که خداوند به فرشتگان فرمود: من در زمین خلیفه قرار مىدهم، آنان گفتند: انسان موجود مفسد و خونریز است، از آفریدنش صرف نظر کن و ما تو را با حمد خود ستایش و تسبیح مىکنیم.
ماجراى خلقت انسان وسجده فرشتگان بر او، در سوره هاى بقره، اعراف، حجر، اسراء و کهف آمده وتکرار این داستان بیانگر تعصّب و نژادپرستى ابلیس و حسادت بر انسان و خطر تکبّر و عدم توبه و عذرخواهى است که در طول تاریخ، همهى انسانها به نحوى با آن درگیر هستند.
از سوى دیگر براى توجّه دادن انسان به مقام انسانیّت است، انسانى که مسجود فرشتگان است باید هشیار باشد که ارزش خود را هدر ندهد.
مراد از «نفختُ فیه من روحى» آن نیست که چیزى از خدا جدا شده و به انسان ملحق شده باشد، بلکه منظور بیانِ منشأ و ریشهى روح انسان است که از عالم بالاست، نه عالم خاکى.
از رسول خدا نقل شده که فرمود: خداوند آدم را آفرید و ما اهل بیت را در نسل او قرار داد و به خاطر کرامت ما فرمان سجده صادر کرد، پس مسجود قرار گرفتن آدم، براى خداوند عبودیّت بود و براى آدم احترام، زیرا ما در صلب او بودیم!
پیام ها
1- انسان تنها موجودى است که خداوند قبل از خلقت، آفریدن او را به فرشتگان اعلام کرد. «قال ربّک»
2- آفرینش فرشتگان، قبل از انسان بوده است. (زیرا خداوند قبل از انسان با فرشتگان گفتگو داشته است). «قال ربّک للملائکة»
3- منشأ وجودى انسان، آب و خاک است. «خالقٌ بشراً من طین»
4- روح، پس از جسم آفریده شده است. «فاذا سوّیته و نفخت فیه من روحى»
5 - روح، از بدن مستقل و جداست. «نفخت فیه من روحى»
6- فرشتگان به خاطر نفخه الهى، به آدم سجده کردند ولى برخى انسانها حتّى به خاطر ذات حقّ براى خدا سجده نمى کنند. «من روحى... له ساجدین»
7- انسان داراى دو بعد مادّى و معنوى است. «من طین - من روحى»
8 - الطاف الهى، زمینه مستعدّ لازم دارد. تا به ظرفیّتهاى مادّى پرداخته نشود وظیفه روح الهى در آن ممکن نیست. «فاذا سوّیته و نفخت فیه من روحى»
9- روح، در بدن همه جانداران هست ولى تعبیر «روحى» مخصوص انسان است که از شرافت ویژه اى برخوردار است. «نفخت فیه من روحى»
10- روح پدیده اى لطیف است. (کلمه نفح و دمیدن بیانگر لطافت روح است)
11- فرشتگان مثل انسان مورد امر و نهى قرار مى گیرند. «فقعوا له ساجدین»
12- سجده بر انسان، به خاطر بعد روحى اوست نه جسمى او. «نفخت فیه من روحى فقعوا»
13- سجده بر آدم، چون به فرمان خداست، بندگى خداست نه بندگى آدم. «فقعوا له ساجدین» (سجده مظهر بزرگداشت و کرامت و قبول خلافت انسان است نه پرستش او).
14- لیاقت از سابقه مهمتر است. (سابقه فرشتگان بیش از آدم بود ولى چون لیاقت انسان بیشتر بود آنها به او سجده کردند.) «له ساجدین»
15- فرشتگان تسلیم خدایند. «فسجد الملائکة کلهم»
16- عبادت دسته جمعى با شکوه تر است. همه فرشتگان سجده کردند، «کلّهم» آن هم دسته جمعى. «اجمعون»
17- در میان خوبان بودن مهم نیست، از خوبان بودن مهم است. «فسجد الملائکة کلّهم - الاّ ابلیس»
18- تکبّر، مانع تعبّد و تسلیم است. «استکبر و کان...»
19- ابلیس از اوّل کافر بود ولیکن ترک سجده کفر او را کشف کرد. «کان من الکافرین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است