- 137
- 1000
- 1000
- 1000
لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)، جلسه پنجاه و ششم
سخنرانی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با موضوع «لذت مناجات»، جلسه پنجاه و ششم، سال 1386
إلهی فَألْهِمْنا ذِکْرَکَ فِی الخَلاءِ وَالمَلاءِ، وَاللَّیْلِ وَالنَّهارِ، وَالإِعْلانِ وَالإِسْرارِ، وَفی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ، وآنِسْنا بِالذِّکْرِ الخَفِیِّ، واستَعْمِلْنا بِالْعَمَلِ الزَّکِیِّ، وَالسَّعْیِ المَرْضِیِّ، وَجازِنا بالمِیزانِ الوَفِیِّ.
ذکر اصالتاً کار دل است. منظور از دل؛ یعنی همان چیزی که توجه از آن ناشی میشود. توجه به چیزی از یک قوه، عامل، و فاعلی ناشی میشود که اسمش دل است. عواطف و رؤیتهای شهودی هم از همین قوه است. بحث ما آن قوهای است که توجه و اراده میکند. گاهی این یاد کردن، حالتی است شبیه یک حالت غیر اختیاری؛ طوری که انسان دلش میخواهد چیزهایی را فراموش کند اما فراموش نمیشود. انسان گاهی نسبت به بعضی دانستههایش حساسیتی پیدا میکند. تعلق زیادی دارد و یا رنج و ناراحتی شدیدی از آن دارد. هر دوی اینها که یا موجب تعلق و محبت شدید است یا موجب تنفر بسیار، باعث میشود که در خاطر انسان بماند و یادش نرود. گاهی از این یاد هم ناراحت است؛ به خصوص در مصیبتها، که این تقریباً یک حالت غیر اختیاری است. ولی گاهی انسان باید به زحمت، موضوعی را به یاد بیاورد که اگر توجه و تمرین نکند به یادش نمیآید و فراموش میکند. این بستگی دارد به اینکه آن حالت قبلی محبت و نفرت، چه اندازه شدت داشته باشد. ما اکثر اوقات نسبت به خدای متعال این طور نیستیم که بی اختیار به یاد خدا باشیم.
امور مادی و دنیوی، لذایذ مختلف، گرفتاریهای گوناگون، برخوردها، افکار، و یا ناراحتیها باعث میشود انسان، خدا را فراموش کند. بعضی معرفت، ایمان و محبتشان نسبت به خدای متعال آنچنان نیست که خود به خود علت یاد کردن باشد. باید انسان با زحمت و تمرین سعی کند به یاد خدا بیفتد. ضعف و شدتش هم بستگی به ضعف و شدت ایمان انسان به خدای متعال دارد. آنهایی که ایمان دارند به طور طبیعی به یاد محبوب میافتند. اگر خدای متعال به انسان لطف کند و توفیق دهد که محبتش را نسبت به خدای متعال تقویت کند لازمهی آن لطف این است که بسیار به یاد خدا باشد. انسان محبوبش را هر چه بیشتر یاد کند بیشتر لذت میبرد و خسته نمیشود. ولی اشکال کار ما این است که محبتهای امور دنیا یا غیر خدا، آنهایی که استقلالاً مورد محبت ما قرار میگیرند، جوری است که بخش مهمی از قلب ما را احاطه میکند و باعث میشود که از خدا غافل شویم. در اینجا باید با سعی و دعا و از راههای مختلف اسباب و وسایلی فراهم کرد که همیشه به یاد خدا باشیم.
إلهی فَألْهِمْنا ذِکْرَکَ فِی الخَلاءِ وَالمَلاءِ، وَاللَّیْلِ وَالنَّهارِ، وَالإِعْلانِ وَالإِسْرارِ، وَفی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ، وآنِسْنا بِالذِّکْرِ الخَفِیِّ، واستَعْمِلْنا بِالْعَمَلِ الزَّکِیِّ، وَالسَّعْیِ المَرْضِیِّ، وَجازِنا بالمِیزانِ الوَفِیِّ.
ذکر اصالتاً کار دل است. منظور از دل؛ یعنی همان چیزی که توجه از آن ناشی میشود. توجه به چیزی از یک قوه، عامل، و فاعلی ناشی میشود که اسمش دل است. عواطف و رؤیتهای شهودی هم از همین قوه است. بحث ما آن قوهای است که توجه و اراده میکند. گاهی این یاد کردن، حالتی است شبیه یک حالت غیر اختیاری؛ طوری که انسان دلش میخواهد چیزهایی را فراموش کند اما فراموش نمیشود. انسان گاهی نسبت به بعضی دانستههایش حساسیتی پیدا میکند. تعلق زیادی دارد و یا رنج و ناراحتی شدیدی از آن دارد. هر دوی اینها که یا موجب تعلق و محبت شدید است یا موجب تنفر بسیار، باعث میشود که در خاطر انسان بماند و یادش نرود. گاهی از این یاد هم ناراحت است؛ به خصوص در مصیبتها، که این تقریباً یک حالت غیر اختیاری است. ولی گاهی انسان باید به زحمت، موضوعی را به یاد بیاورد که اگر توجه و تمرین نکند به یادش نمیآید و فراموش میکند. این بستگی دارد به اینکه آن حالت قبلی محبت و نفرت، چه اندازه شدت داشته باشد. ما اکثر اوقات نسبت به خدای متعال این طور نیستیم که بی اختیار به یاد خدا باشیم.
امور مادی و دنیوی، لذایذ مختلف، گرفتاریهای گوناگون، برخوردها، افکار، و یا ناراحتیها باعث میشود انسان، خدا را فراموش کند. بعضی معرفت، ایمان و محبتشان نسبت به خدای متعال آنچنان نیست که خود به خود علت یاد کردن باشد. باید انسان با زحمت و تمرین سعی کند به یاد خدا بیفتد. ضعف و شدتش هم بستگی به ضعف و شدت ایمان انسان به خدای متعال دارد. آنهایی که ایمان دارند به طور طبیعی به یاد محبوب میافتند. اگر خدای متعال به انسان لطف کند و توفیق دهد که محبتش را نسبت به خدای متعال تقویت کند لازمهی آن لطف این است که بسیار به یاد خدا باشد. انسان محبوبش را هر چه بیشتر یاد کند بیشتر لذت میبرد و خسته نمیشود. ولی اشکال کار ما این است که محبتهای امور دنیا یا غیر خدا، آنهایی که استقلالاً مورد محبت ما قرار میگیرند، جوری است که بخش مهمی از قلب ما را احاطه میکند و باعث میشود که از خدا غافل شویم. در اینجا باید با سعی و دعا و از راههای مختلف اسباب و وسایلی فراهم کرد که همیشه به یاد خدا باشیم.
تاکنون نظری ثبت نشده است