display result search
- 67
- 1000
- 1000
- 1000
سیر تکوّن عقاید شیعه، جلسه شصت و سوم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حامد کاشانی با موضوع «سیر تکوّن عقاید شیعه»، جلسه شصت و سوم، سال 1403
موضوع این است که این عقاید ما چگونه شکل گرفته است، چطور بیان شده است، مسلمین چه فهمیده‌اند، ائمه درباره‌ی آن چه فرموده‌اند، از مهم‌ترین ارکانِ فکرِ امامیّه مسئله‌ی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین یا به تعبیری عصمتِ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است. چون تعبیر قرآنیِ این موضوع «طهارت» است و قرآن کریم بارها به این موضوع اشاره کرده است، ما هم با همان لفظِ طهارت مطرح می‌کنیم.
آیات متعددی به این بحث مربوط است، آیات ابتدایی سوره توبه به این بحث مربوط است، آیه مباهله به این بحث مربوط است، آیه امامت حضرت ابراهیم علیه السلام یعنی آیه 124 سوره بقره به این بحث مربوط است و همچنین آیات دیگری.
آیه‌ی محوری آیه 33 سوره احزاب است. درنظر داشته باشید که شماره‌گذاری همه‌ی آیات دلیلِ نبوی ندارد، لذا ممکن است در همین متن، بین ابتدا و انتهای آیه اختلاف باشد، و مباحثی که شب‌های گذشته هم عرض کرده‌ام که نمی‌خواهم به آن وارد شوم.
آیه تطهیر از جهات مختلف اهمیّت دارد، بخشی از آن را مطرح کرده‌ایم، بعد از اینکه چند آیه راجع به همسرانِ پیامبر اکرم است، و اتفاقاً شأن نزول آن آیات هم درباره‌ی حفصه و عایشه است، بخاطر اینکه این‌ها با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم درگیر بودند و اختلاف نظر داشتند، و آیه هم آمد که اگر به دنبال دنیا هستید مهرتان را بگیرید و بروید.
بعد خطاب آیه از همسران برمی‌گردد و خدا می‌فرماید: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» ای اهل بیت! خدا اینطور اراده کرده است که فقط و فقط رجس را از شما ببرد و شما را بصورت خاص تطهیر کند.
اراده‌ی خدا دو حالت است، اراده‌ی خدا یا تشریعی است و یا تکوینی، این مفهومی است که وجود داشته است ولی این تفکیک برای بعدهاست، یعنی کلاسیک شدنِ آن برای روزهای اول نیست اما مردم این دو نوع اراده را می‌فهمیدند.
یک نوع اراده اراده‌ای است که می‌شود از آن تخلّف کرد، خدا می‌فرماید «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ»، خدا خواسته است که شما روزه بگیرید. الحمدلله شما موفق هستید و روزه می‌گیرید، خدای نکرده ممکن است یک نفر هم روزه نگیرد، یا بخاطر عذری که دارد، مثلاً مسافر است یا بیمار است، یا بخاطر نعوذبالله تمرّد روزه نگیرد. آیا ممکن است تخلّف پیدا کند؟ بله! حساب و کتاب این شخص برای قیامت است.
اگر در آیه اراده‌ی تشریعی داشت اصلاً جای افتخار نداشت، چون خدا برای هر انسانی خواسته است که او را تطهیر کند، ششمین آیه سوره مائده برای همه‌ی انسان‌هاست، «وَلَکِنْ یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمْ»، خدا می‌خواهد انسان‌ها را دائماً تطهیر کند، کافر و بت‌پرست و مسلمان و یهودی و نصرانی و بودائی هم ندارد، خدا می‌خواهد همه را تطهیر کند، وگرنه مکلّف نبودند، هر کسی که مکلّف است خدا می‌خواهد او را تطهیر کند. همه‌ی انسان‌هایی که عقل دارد مکلّف هستند. چون این آیه برای همه‌ی انسان‌هاست، جای تفاخر برای یک نفر ندارد.
بیشتر برادران غیرشیعه آیه را اراده‌ی تشریعی گرفته‌اند، می‌گویند خدا یک سری احکام و دستوراتی به همسران پیغمبر داده است و بعد فرموده است که من می‌خواهم شما را تطهیر کنم.
موضوع این است که این عقاید ما چگونه شکل گرفته است، چطور بیان شده است، مسلمین چه فهمیده‌اند، ائمه درباره‌ی آن چه فرموده‌اند، از مهم‌ترین ارکانِ فکرِ امامیّه مسئله‌ی طهارت اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین یا به تعبیری عصمتِ اهل بیت سلام الله علیهم أجمعین است. چون تعبیر قرآنیِ این موضوع «طهارت» است و قرآن کریم بارها به این موضوع اشاره کرده است، ما هم با همان لفظِ طهارت مطرح می‌کنیم.
آیات متعددی به این بحث مربوط است، آیات ابتدایی سوره توبه به این بحث مربوط است، آیه مباهله به این بحث مربوط است، آیه امامت حضرت ابراهیم علیه السلام یعنی آیه 124 سوره بقره به این بحث مربوط است و همچنین آیات دیگری.
آیه‌ی محوری آیه 33 سوره احزاب است. درنظر داشته باشید که شماره‌گذاری همه‌ی آیات دلیلِ نبوی ندارد، لذا ممکن است در همین متن، بین ابتدا و انتهای آیه اختلاف باشد، و مباحثی که شب‌های گذشته هم عرض کرده‌ام که نمی‌خواهم به آن وارد شوم.
آیه تطهیر از جهات مختلف اهمیّت دارد، بخشی از آن را مطرح کرده‌ایم، بعد از اینکه چند آیه راجع به همسرانِ پیامبر اکرم است، و اتفاقاً شأن نزول آن آیات هم درباره‌ی حفصه و عایشه است، بخاطر اینکه این‌ها با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم درگیر بودند و اختلاف نظر داشتند، و آیه هم آمد که اگر به دنبال دنیا هستید مهرتان را بگیرید و بروید.
بعد خطاب آیه از همسران برمی‌گردد و خدا می‌فرماید: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» ای اهل بیت! خدا اینطور اراده کرده است که فقط و فقط رجس را از شما ببرد و شما را بصورت خاص تطهیر کند.
اراده‌ی خدا دو حالت است، اراده‌ی خدا یا تشریعی است و یا تکوینی، این مفهومی است که وجود داشته است ولی این تفکیک برای بعدهاست، یعنی کلاسیک شدنِ آن برای روزهای اول نیست اما مردم این دو نوع اراده را می‌فهمیدند.
یک نوع اراده اراده‌ای است که می‌شود از آن تخلّف کرد، خدا می‌فرماید «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ»، خدا خواسته است که شما روزه بگیرید. الحمدلله شما موفق هستید و روزه می‌گیرید، خدای نکرده ممکن است یک نفر هم روزه نگیرد، یا بخاطر عذری که دارد، مثلاً مسافر است یا بیمار است، یا بخاطر نعوذبالله تمرّد روزه نگیرد. آیا ممکن است تخلّف پیدا کند؟ بله! حساب و کتاب این شخص برای قیامت است.
اگر در آیه اراده‌ی تشریعی داشت اصلاً جای افتخار نداشت، چون خدا برای هر انسانی خواسته است که او را تطهیر کند، ششمین آیه سوره مائده برای همه‌ی انسان‌هاست، «وَلَکِنْ یُرِیدُ لِیُطَهِّرَکُمْ»، خدا می‌خواهد انسان‌ها را دائماً تطهیر کند، کافر و بت‌پرست و مسلمان و یهودی و نصرانی و بودائی هم ندارد، خدا می‌خواهد همه را تطهیر کند، وگرنه مکلّف نبودند، هر کسی که مکلّف است خدا می‌خواهد او را تطهیر کند. همه‌ی انسان‌هایی که عقل دارد مکلّف هستند. چون این آیه برای همه‌ی انسان‌هاست، جای تفاخر برای یک نفر ندارد.
بیشتر برادران غیرشیعه آیه را اراده‌ی تشریعی گرفته‌اند، می‌گویند خدا یک سری احکام و دستوراتی به همسران پیغمبر داده است و بعد فرموده است که من می‌خواهم شما را تطهیر کنم.
تاکنون نظری ثبت نشده است