- 8413
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 5 سوره جمعه
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره جمعه - آیه 5
مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُواْ التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ
ترجمه
کسانى که مکلّف به تورات شدند، ولى حق آن را ادا نکردند، مانند الاغى هستند که کتابهایى حمل مى کند، (ولى چیزى از آن نمى فهمد.) گروهى که آیات خدا را انکار کردند، مَثَل بدى دارند و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمى کند.
در آیات قبل سخن از بعثت بود و در این آیه سخن از یهودیانى است که بر اساس کتاب آسمانى خود، تورات، پیامبر اکرم را مىشناختند ولى لجاجت کرده و حاضر به پذیرش رسالت او نشدند.
«أسفار» جمع «سِفر» به معناى کتابى است که از حقایق پرده بردارى مى کند. تورات، از بخشهاى مختلفى تشکیل یافته که به هر بخش که همانند یک سوره از قرآن مى باشد، یک «سِفر» مى گویند. مانند سِفر پیدایش.
گرچه قرآن در این آیه، از یهودیان انتقاد مى کند، اما در واقع کنایهاى است به مسلمانان که مبادا شما نیز قرآن را بشنوید، ولى به آن عمل نکنید.
قرآن در چند مورد، انسانهاى نااهل را به چارپایان تشبیه کرده که یکى از آنها عالمان بى عمل هستند که در این آیه به آنها اشاره شده است. «اولئک کالانعام بل هم اضل»
سعدى مى گوید:
علم چندان که بیشتر خوانى
چون عمل در تو نیست نادانى
نه محقق بود نه دانشمند
چارپایى بر او کتابى چند
آن تهى مغز را چه علم و خبر
که بر او هیزم است یا دفتر
حضرت على (ع) فرمود: عالمى که به علمش عمل کند اهل نجات است و کسى که به علمش عمل نکند، اهل هلاکت و حسرت خواهد بود و دوزخیان از بوى بد او اذیّت مى شوند و بیشترین حسرت و ندامت در دوزخ از آنِ کسى خواهد بود که مردم را به سوى خدا دعوت کرده و آنان سخن او را پذیرفته و به بهشت وارد شده اند، ولى دعوت کننده خود به دوزخ مى رود؛ زیرا گرفتار هواىنفس و آرزوهاى طولانى شده است.
«انّ اشدّ اهل النّار ندامةً و حسرةً رجل دعا عبدا الى اللّه فاستجاب و قبل منه و اطاع اللّه فادخله اللّه الجنّة و ادخل الدّاعى النّار بترکه علمه و اتّباعه الهوى و طول الأمل»
امام صادق (ع) فرمود: «انّ العالم اذا لم یعمل بعلمه زلّت موعظته عن القلوب کما یزلّ المطر عن الصفا» موعظه عالمى که به علمش عمل نکند از دلها منحرف مى شود، همانگونه که باران از روى سنگ منحرف مىشود.
امام سجاد (ع) فرمودند: در انجیل آمده است: «انّ العلم اذا لم یعمل به لم یزدد صاحبه الاّ کفرا و لم یزدد من اللّه الاّ بُعداً» به دانشمندى که به علمش عمل نکند، جز کفر و دورى از خدا چیزى افزوده نمىشود.
در این آیه تمثیلىتند و هشداردهنده در مورد عالمانِ بىعمل دینى مطرح شده است. پیشوایان دینى نیز در این باره تمثیلات و تشبیهات بسیارى را بیان کرده اند که به گوشهاى از آنها اشاره مىکنیم:
* عالم بى عمل، همچون شمعى است که دیگران از نورش بهرهمند مىشوند، ولى خود هلاک مىگردد.
* عالم بى عمل، مانند گنجى است که انفاق نشود.
* عالم بد، مثل سنگى است که در مسیر آب قرار گرفته است؛ نه خود از آن مىنوشد و نه مىگذارد آب به دیگران برسد.
* عالم بى عمل، مانند چاه فاضلابى است که درون آن متعفّن است.
* عالم بى عمل، مانند قبرى است که ظاهرش سالم است ولى درون آن استخوانهاى پوسیده است.
گوشهاى از سیماى زشت یهود در قرآن
سنگدل هستند: «من الّذین هادوا... اولئک الّذین لم یرد اللّه ان یطهر قلوبهم»
رفاه طلب هستند: «لن نصبر على طعام واحد»
در روى زمین فساد مىکنند: «یسعون فى الارض فسادا»
حتى به خداوند تهمت مىزنند: «ید اللّه مغلولة»
کتاب الهى را تحریف مى کنند: «یحرّفون الکلم عن مواضعه»
هر کجا وحى طبق میل آنها نباشد، تکبّر مى ورزند: «افکلما جاءکم رسول بما لا تهوى انفسکم استکبرتم»
نسبت به اهل ایمان، بیشترین کینه را دارند: «اشدّ الناس عداوة للذین آمنوا الیهود»
انبیا را به قتل مى رساندند: «لقد اخذنا میثاق بنى اسرائیل و ارسلنا الیهم رسلاً... فریقاً کذّبوا و فریقاً یقتلون»
غضب شده خداوند هستند: «و باؤوا بغضب من اللّه»
گروهى از آنان مورد لعنت حضرت عیسى و حضرت داود بوده اند: «لُعِن الّذین کفروا من بنىاسرائیل على لسان داود و عیسى»
پیام ها
1- استفاده از تمثیل در بیان حقایق، شیوه اى قرآنى است. (قرآن دانشمندان بى عمل را به الاغ تشبیه کرده است که به ظاهر سنگین است، ولى در واقع، خفیف است). «مثل الّذین حمّلوا التوراة... کمثل الحمار یحمل اسفاراً»
2- افشاىِ عالمان ناصالح و زبان گشودن به انتقاد از آنان، امرى قرآنى است. «مثل الّذین حمّلوا التوراة ثم لم یحملوها کمثل الحمار یحمل اسفاراً»
3- اگر عمل نکردن به تورات، انسان را تا مرز حیوانى همچون الاغ پایین مىآورد، عمل نکردن به قرآن که کتاب برتر است، انسان را چگونه مى سازد؟ «کمثل الحمار»
4- در اختیار داشتن و حملِ کتاب آسمانى مهم نیست، عمل به آن مهم است. «لم یحملوها... یحمل اسفاراً»
5 - عمل نکردن به علم و دانش خود، نوعى تکذیب عملى آن است. «بئس مثل القوم الّذین کذّبوا»
6- عمل نکردن به علم، نوعى ظلم است. «و اللّه لایهدى القوم الظالمین»
7- دلیل محرومیّتها، عملکرد خود ماست. «و اللّه لایهدى القوم الظالمین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُواْ التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَاراً بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِى الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ
ترجمه
کسانى که مکلّف به تورات شدند، ولى حق آن را ادا نکردند، مانند الاغى هستند که کتابهایى حمل مى کند، (ولى چیزى از آن نمى فهمد.) گروهى که آیات خدا را انکار کردند، مَثَل بدى دارند و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمى کند.
در آیات قبل سخن از بعثت بود و در این آیه سخن از یهودیانى است که بر اساس کتاب آسمانى خود، تورات، پیامبر اکرم را مىشناختند ولى لجاجت کرده و حاضر به پذیرش رسالت او نشدند.
«أسفار» جمع «سِفر» به معناى کتابى است که از حقایق پرده بردارى مى کند. تورات، از بخشهاى مختلفى تشکیل یافته که به هر بخش که همانند یک سوره از قرآن مى باشد، یک «سِفر» مى گویند. مانند سِفر پیدایش.
گرچه قرآن در این آیه، از یهودیان انتقاد مى کند، اما در واقع کنایهاى است به مسلمانان که مبادا شما نیز قرآن را بشنوید، ولى به آن عمل نکنید.
قرآن در چند مورد، انسانهاى نااهل را به چارپایان تشبیه کرده که یکى از آنها عالمان بى عمل هستند که در این آیه به آنها اشاره شده است. «اولئک کالانعام بل هم اضل»
سعدى مى گوید:
علم چندان که بیشتر خوانى
چون عمل در تو نیست نادانى
نه محقق بود نه دانشمند
چارپایى بر او کتابى چند
آن تهى مغز را چه علم و خبر
که بر او هیزم است یا دفتر
حضرت على (ع) فرمود: عالمى که به علمش عمل کند اهل نجات است و کسى که به علمش عمل نکند، اهل هلاکت و حسرت خواهد بود و دوزخیان از بوى بد او اذیّت مى شوند و بیشترین حسرت و ندامت در دوزخ از آنِ کسى خواهد بود که مردم را به سوى خدا دعوت کرده و آنان سخن او را پذیرفته و به بهشت وارد شده اند، ولى دعوت کننده خود به دوزخ مى رود؛ زیرا گرفتار هواىنفس و آرزوهاى طولانى شده است.
«انّ اشدّ اهل النّار ندامةً و حسرةً رجل دعا عبدا الى اللّه فاستجاب و قبل منه و اطاع اللّه فادخله اللّه الجنّة و ادخل الدّاعى النّار بترکه علمه و اتّباعه الهوى و طول الأمل»
امام صادق (ع) فرمود: «انّ العالم اذا لم یعمل بعلمه زلّت موعظته عن القلوب کما یزلّ المطر عن الصفا» موعظه عالمى که به علمش عمل نکند از دلها منحرف مى شود، همانگونه که باران از روى سنگ منحرف مىشود.
امام سجاد (ع) فرمودند: در انجیل آمده است: «انّ العلم اذا لم یعمل به لم یزدد صاحبه الاّ کفرا و لم یزدد من اللّه الاّ بُعداً» به دانشمندى که به علمش عمل نکند، جز کفر و دورى از خدا چیزى افزوده نمىشود.
در این آیه تمثیلىتند و هشداردهنده در مورد عالمانِ بىعمل دینى مطرح شده است. پیشوایان دینى نیز در این باره تمثیلات و تشبیهات بسیارى را بیان کرده اند که به گوشهاى از آنها اشاره مىکنیم:
* عالم بى عمل، همچون شمعى است که دیگران از نورش بهرهمند مىشوند، ولى خود هلاک مىگردد.
* عالم بى عمل، مانند گنجى است که انفاق نشود.
* عالم بد، مثل سنگى است که در مسیر آب قرار گرفته است؛ نه خود از آن مىنوشد و نه مىگذارد آب به دیگران برسد.
* عالم بى عمل، مانند چاه فاضلابى است که درون آن متعفّن است.
* عالم بى عمل، مانند قبرى است که ظاهرش سالم است ولى درون آن استخوانهاى پوسیده است.
گوشهاى از سیماى زشت یهود در قرآن
سنگدل هستند: «من الّذین هادوا... اولئک الّذین لم یرد اللّه ان یطهر قلوبهم»
رفاه طلب هستند: «لن نصبر على طعام واحد»
در روى زمین فساد مىکنند: «یسعون فى الارض فسادا»
حتى به خداوند تهمت مىزنند: «ید اللّه مغلولة»
کتاب الهى را تحریف مى کنند: «یحرّفون الکلم عن مواضعه»
هر کجا وحى طبق میل آنها نباشد، تکبّر مى ورزند: «افکلما جاءکم رسول بما لا تهوى انفسکم استکبرتم»
نسبت به اهل ایمان، بیشترین کینه را دارند: «اشدّ الناس عداوة للذین آمنوا الیهود»
انبیا را به قتل مى رساندند: «لقد اخذنا میثاق بنى اسرائیل و ارسلنا الیهم رسلاً... فریقاً کذّبوا و فریقاً یقتلون»
غضب شده خداوند هستند: «و باؤوا بغضب من اللّه»
گروهى از آنان مورد لعنت حضرت عیسى و حضرت داود بوده اند: «لُعِن الّذین کفروا من بنىاسرائیل على لسان داود و عیسى»
پیام ها
1- استفاده از تمثیل در بیان حقایق، شیوه اى قرآنى است. (قرآن دانشمندان بى عمل را به الاغ تشبیه کرده است که به ظاهر سنگین است، ولى در واقع، خفیف است). «مثل الّذین حمّلوا التوراة... کمثل الحمار یحمل اسفاراً»
2- افشاىِ عالمان ناصالح و زبان گشودن به انتقاد از آنان، امرى قرآنى است. «مثل الّذین حمّلوا التوراة ثم لم یحملوها کمثل الحمار یحمل اسفاراً»
3- اگر عمل نکردن به تورات، انسان را تا مرز حیوانى همچون الاغ پایین مىآورد، عمل نکردن به قرآن که کتاب برتر است، انسان را چگونه مى سازد؟ «کمثل الحمار»
4- در اختیار داشتن و حملِ کتاب آسمانى مهم نیست، عمل به آن مهم است. «لم یحملوها... یحمل اسفاراً»
5 - عمل نکردن به علم و دانش خود، نوعى تکذیب عملى آن است. «بئس مثل القوم الّذین کذّبوا»
6- عمل نکردن به علم، نوعى ظلم است. «و اللّه لایهدى القوم الظالمین»
7- دلیل محرومیّتها، عملکرد خود ماست. «و اللّه لایهدى القوم الظالمین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است