display result search
- 10683
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 11 سوره مجادله
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره مجادله- آیه 11
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُواْ فِى الْمَجَالِسِ فَافْسَحُواْ یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُواْ فَانشُزُواْ یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
ترجمه
اى کسانى که ایمان آورده اید! هرگاه به شما گفته شود در مجالس (براى دیگران) جا باز کنید، پس جا باز کنید تا خدا نیز براى شما گشایش دهد و هرگاه گفته شود برخیزید، برخیزید. (بزرگى، به نشستن در جاى خاص نیست، بلکه) خدا از میان شما کسانى را که ایمان آورده و کسانى را که صاحب علم و دانشاند، به درجاتى رفعت و بزرگى مى دهد و خداوند به آنچه انجام مىدهید به خوبى آگاه است.
«تفسّح» به معناى وسعت دادن، گشایش و جا دادن است و «انشزوا» به معناى بلند شدن از جاى براى احترام به دیگران است.
در آیه قبل، عامل حزن و ناراحتى را نجوا بیان کرد، در این آیه، عامل شادمانى و محبت را، جا دادن براى نشستن در مجالس بیان مىکند.
خداوند در قرآن براى چند گروه، جایگاه و درجات مخصوصى قرار داده است: انبیا، مجاهدان، نمازگزاران، اهل انفاق، مؤمنانى که عمل صالح انجام مىدهند و دانشمندان.
شاید جمله «یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین أوتوا العلم درجات» نشانه آن باشد که فرمان برپا، به خاطر ورود مؤمنان و دانشمندان است، یعنى به احترام آنان قیام کنید.
یک خاطره:
مرحوم طبرسى در کتاب احتجاج نقل مىکند که در زمان امام هادى یکى از فقهاى شیعه که در بحث با یک ناصبى منحرف، او را روشن کرده و حقّانیت خود را ثابت کرده بود، وارد مجلسى شد که در آن مجلس، علویّون و بنىهاشم نیز حضور داشتند. امام هادى آن فقیه را در بهترین جاى مجلس نشاند. این همه احترام، براى علویّون و بنىهاشم گران آمد، بزرگ آنان زبان به اعتراض گشود که چرا چنین فردى را بر ما برترى دادى؟
امام فرمود: آیا به داورى قرآن راضى هستید؟ گفتند: بله، حضرت این آیه را تلاوت فرمود: «تفسحوا فى المجالس... و اذا قیل لکم انشزوا فانشزوا یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین اوتوا العلم درجات» ارزش این شخص به خاطر بحث علمى و شکستى که به آن ناصبى داد از هر شرف و نسبى بیشتر است.
آرى، عالم مؤمن بر مؤمن عادى برترى دارد، چنانکه مؤمن بر غیر مؤمن برترى دارد. قرآن در جاى دیگر مىفرماید: «هل یستوى الّذین یعلمون والّذین لایعلمون»
پیام ها
1- ایمان شرایط و لوازمى دارد که باید رعایت گردد. «یا أیّها الّذین آمنوا اذا...»
2- جا دادن و احترام به تازه واردان، یک ارزش است. «فافسحوا... فانشزوا»
3- جا دادن به دیگران در هر مجلسى که باشد لازم است. «فى المجالس»
4- عمل به دستورات خداوند، زمینه براى دریافت پاداشهاى بیشتر است. «فافسحوا یفسح اللّه لکم»
5 - گشایش در کار دیگران، سبب گشایش خداوند در امور شماست. «فافسحوا یفسح اللّه لکم» پاداش الهى با عمل متناسب است. گشایش، گشایش مىآورد.
6- رعایت آداب اجتماعى، حتّى در نشست و برخاست، مورد سفارش اسلام است. «فافسحوا... فانشزوا»
7- گاهى لازم است به احترام ورود بزرگان و دانشمندان به اهل مجلس گفته شود که برخیزید. «انشزوا فانشزوا»
8 - علم، هدیه و تفضّل الهى است. «اوتوا العلم...»
9- صاحبان علم و دانش، باید در جامعه اسلامى از جایگاه بالا و والایى برخوردار باشند. «و الّذین اوتوا العلم درجات»
10- عمل دانشمند، پاداش بیشترى دارد. «یرفع اللّه... الّذین اوتوا العلم درجات»
11- جا دادنها و بلند شدنها، خالصانه و براى خدا باشد نه به انگیزههاى دیگر. «واللّه بما تعملون خبیر»
12- در نشست و برخاستها، خدا را فراموش نکنیم. «واللّه بما تعملون خبیر»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُواْ فِى الْمَجَالِسِ فَافْسَحُواْ یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُواْ فَانشُزُواْ یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ
ترجمه
اى کسانى که ایمان آورده اید! هرگاه به شما گفته شود در مجالس (براى دیگران) جا باز کنید، پس جا باز کنید تا خدا نیز براى شما گشایش دهد و هرگاه گفته شود برخیزید، برخیزید. (بزرگى، به نشستن در جاى خاص نیست، بلکه) خدا از میان شما کسانى را که ایمان آورده و کسانى را که صاحب علم و دانشاند، به درجاتى رفعت و بزرگى مى دهد و خداوند به آنچه انجام مىدهید به خوبى آگاه است.
«تفسّح» به معناى وسعت دادن، گشایش و جا دادن است و «انشزوا» به معناى بلند شدن از جاى براى احترام به دیگران است.
در آیه قبل، عامل حزن و ناراحتى را نجوا بیان کرد، در این آیه، عامل شادمانى و محبت را، جا دادن براى نشستن در مجالس بیان مىکند.
خداوند در قرآن براى چند گروه، جایگاه و درجات مخصوصى قرار داده است: انبیا، مجاهدان، نمازگزاران، اهل انفاق، مؤمنانى که عمل صالح انجام مىدهند و دانشمندان.
شاید جمله «یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین أوتوا العلم درجات» نشانه آن باشد که فرمان برپا، به خاطر ورود مؤمنان و دانشمندان است، یعنى به احترام آنان قیام کنید.
یک خاطره:
مرحوم طبرسى در کتاب احتجاج نقل مىکند که در زمان امام هادى یکى از فقهاى شیعه که در بحث با یک ناصبى منحرف، او را روشن کرده و حقّانیت خود را ثابت کرده بود، وارد مجلسى شد که در آن مجلس، علویّون و بنىهاشم نیز حضور داشتند. امام هادى آن فقیه را در بهترین جاى مجلس نشاند. این همه احترام، براى علویّون و بنىهاشم گران آمد، بزرگ آنان زبان به اعتراض گشود که چرا چنین فردى را بر ما برترى دادى؟
امام فرمود: آیا به داورى قرآن راضى هستید؟ گفتند: بله، حضرت این آیه را تلاوت فرمود: «تفسحوا فى المجالس... و اذا قیل لکم انشزوا فانشزوا یرفع اللّه الّذین آمنوا منکم و الّذین اوتوا العلم درجات» ارزش این شخص به خاطر بحث علمى و شکستى که به آن ناصبى داد از هر شرف و نسبى بیشتر است.
آرى، عالم مؤمن بر مؤمن عادى برترى دارد، چنانکه مؤمن بر غیر مؤمن برترى دارد. قرآن در جاى دیگر مىفرماید: «هل یستوى الّذین یعلمون والّذین لایعلمون»
پیام ها
1- ایمان شرایط و لوازمى دارد که باید رعایت گردد. «یا أیّها الّذین آمنوا اذا...»
2- جا دادن و احترام به تازه واردان، یک ارزش است. «فافسحوا... فانشزوا»
3- جا دادن به دیگران در هر مجلسى که باشد لازم است. «فى المجالس»
4- عمل به دستورات خداوند، زمینه براى دریافت پاداشهاى بیشتر است. «فافسحوا یفسح اللّه لکم»
5 - گشایش در کار دیگران، سبب گشایش خداوند در امور شماست. «فافسحوا یفسح اللّه لکم» پاداش الهى با عمل متناسب است. گشایش، گشایش مىآورد.
6- رعایت آداب اجتماعى، حتّى در نشست و برخاست، مورد سفارش اسلام است. «فافسحوا... فانشزوا»
7- گاهى لازم است به احترام ورود بزرگان و دانشمندان به اهل مجلس گفته شود که برخیزید. «انشزوا فانشزوا»
8 - علم، هدیه و تفضّل الهى است. «اوتوا العلم...»
9- صاحبان علم و دانش، باید در جامعه اسلامى از جایگاه بالا و والایى برخوردار باشند. «و الّذین اوتوا العلم درجات»
10- عمل دانشمند، پاداش بیشترى دارد. «یرفع اللّه... الّذین اوتوا العلم درجات»
11- جا دادنها و بلند شدنها، خالصانه و براى خدا باشد نه به انگیزههاى دیگر. «واللّه بما تعملون خبیر»
12- در نشست و برخاستها، خدا را فراموش نکنیم. «واللّه بما تعملون خبیر»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان