display result search
- 8228
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 16 سوره حدید
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره حدید - آیه 16
أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُواْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُم لِذِکْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا یَکُونُواْ کَالَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه
آیا براى کسانى که ایمان آورده اند، زمان آن نرسیده که دلهایشان براى یاد خدا و آنچه از حق نازل شده، نرم و فروتن گردد و مانند کسانى نباشند که پیش از این، کتاب آسمانى به آنان داده شد، پس زمان طولانى بر آنان گذشت و دلهایشان سخت گردید و بسیارشان فاسق گشتند؟
«یَأن» از «آن»، به معناى مطلق زمان است.
در این آیه، هم سبب خشوع مطرح شده که یاد خداست، «تخشع قلوبهم لذکر اللّه» و هم سبب سنگدلى که دور شدن از کتاب خدا در دوره طولانى است. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم». در روایات نیز مىخوانیم: دوران غیبت حضرت مهدى (عج) به قدرى طولانى مىشود که گروه گروه مردم دین خود را از دست مى دهند.
در برخى از آیات قرآن، همانند آیه مورد بحث، خداوند از مؤمنان مىخواهد که مانند برخى افراد و گروهها نباشند و در برخى آیات، سفارش نموده که مانند این الگوها باشید. اکنون نظرى اجمالى به این دو دسته آیات مىافکنیم:
الف) با راستگویان باشید. «کونوا مع الصّادقین»
با صالحان همراه شوید. «الحقنى بالصّالحین»، «و أکن من الصّالحین»
با نیکوکاران باشید. «توفّنا مع الابرار»
با صابران باشید. «و کایّن من نبىّ قاتل معه رِبیّون کثیر فما وهنوا لما أصابهم فى سبیل اللّه و ما ضعفوا و ما استکانوا» چه بسا پیامبرى که همراه او پیروان بسیارى جنگیدند و کشته شدند، در حالى که در برابر سختىهایى که در راه خدا به آنان مىرسید، مقاومت کردند و هیچ سست نشده و تسلیم نشدند.
با پیامبر و پیروان واقعى او باشد. «لکم فى رسول اللّه أسوة» «قد کانت لکم أسوة حسنة فى ابراهیم و الّذین معه»
از سپاسگزاران نعمتها باشید. «کن من الشّاکرین»
از اهل عبادت و بندگى باشید. «کن من السّاجدین»
عامل به دستورات پروردگار و خدایى باشید. «کونوا ربّانیّین»
از تسلیمشدگان در برابر خدا باشید. «و اُمرت أن أکون من المسلمین»
با اهل ایمان باشید. «و اُمرت أن أکون من المؤمنین»
برپادارنده قسط و عدل باشید. «کونوا قوّامین بالقسط»
برپادارنده دستورات خدا باشید. «کونوا قوّامین للّه»
یارىگر دین خدا باشید. «کونوا أنصار اللّه»
ب) منافق صفت نباشید. «و لاتکونوا کالّذین قالوا سمعنا و هم لایسمعون» و مانند آنان (منافقان) نباشید که گفتند شنیدیم و در حقیقت نشنیدند.
ریاکار نباشید. «و لاتکونوا کالّذین خرجوا من دیارهم بطراً و رئاء النّاس» و مانند آنان (منافقان) نباشید که به قصد ریا و تظاهر، خانه و کاشانه خود را رها کردند.
پیمان شکن نباشید. «و لاتکونوا کالتى نقضت غَزْلها من بعد قوة انکاثا» و همانند زنى نباشید که پنبههایى که رشته و تابیده، واتاباند و از هم باز نمود.
پیامبر را اذیّت و ناراحت نکنید. «لاتکونوا کالّذین آذوا موسى»و مانند یهودیانى نباشید که پیامبرشان حضرت موسى را آزار و اذیّت مىکردند.
خدا را فراموش نکنید. «لاتکونوا کالّذین نسوا اللّه فانساهم أنفسهم» همانند کسانى که خدا را به فراموشى سپردند، نباشید که عذاب خودفراموشى به دنبال دارد.
نا امید نباشید. «فلاتکن من القانطین»،«لاتقنطوا من رحمة اللّه»
ناسپاس و کافر نباشید. «لاتکونوا کالّذین کفروا»
یار و مددکار مجرمان نباشید. «فلن أکون ظهیراً للمجرمین»
شکاک و دو دل نباشید. «فلاتکن من الممترین»
با حق و حقیقت دشمنى نکنید. «و لاتکن للخائنین خصیما» به نفع خیانتکاران، با دیگران خصومت و دشمنى نکنید.
از غافلان و نادانان نباشید. «و لاتکن من الغافلین»، «و لاتکوننّ من الجاهلین»
آیات و نشانههاى الهى را دروغ نپندارید. «و لاتکوننّ من الّذین کذّبوا بآیات اللّه فتکون من الخاسرین» واز کسانى که آیات خدا را تکذیب کردند، نباشید که از زیانکاران خواهید بود.
پشتیبان کافران و بىدینان نباشید. «فلاتکونن ظهیراً للکافرین»
در معامله، کم فروش و گران فروش نباشید. «و لاتکونوا من المخسرین»
تفرقه و اختلاف نداشته باشید. «و لاتکونوا کالّذین تفرّقوا و اختلفوا»
پیام ها
1- ایمان بدون خشوع قلب قابل توبیخ است. «الم یأن للذین آمنوا أن تخشع قلوبهم»
2- براى دعوت به خشوع، از اهرم ایمان استفاده کنید. (شما که ایمان دارید چرا خشوع ندارید؟) «الم یأن للذین آمنوا أن تخشع قلوبهم»
3- هدف از نزول آیات الهى، خشوع دلهاست. «تخشع قلوبهم... و ما نَزَل من الحقّ»
4- ذکر خدا و تلاوت آیات قرآنى، زمینهساز خشوع قلب است. «تخشع قلوبهم لذکر اللّه و ما نزل من الحقّ»
5 - یاد الطاف الهى و یاد عفو و قهر و سنّتهاى او، وسیلهى خشوع است. «ان تخشع قلوبهم لذکر اللّه»
6- از تاریخ پیشینیان عبرت بگیریم. «و لایکونوا کالّذین...»
7- تداوم غفلت، سبب سنگدلى مى شود. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم»
8 - سنّتهاى الهى براى همه امّتها یکسان است. «و لایکونوا کالّذین... من قبل»
9- از مهلت دادن الهى سوء استفاده نکنیم. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم»
10- سنگدلى، زمینه فسق و گناه است. «فقست قلوبهم و کثیر منهم فاسقون»
11- ابزار هدایت به تنهایى کافى نیست، آمادگى روحى لازم است. «اوتوا الکتاب... فقست قلوبهم..»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُواْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُم لِذِکْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا یَکُونُواْ کَالَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَکَثِیرٌ مِّنْهُمْ فَاسِقُونَ
ترجمه
آیا براى کسانى که ایمان آورده اند، زمان آن نرسیده که دلهایشان براى یاد خدا و آنچه از حق نازل شده، نرم و فروتن گردد و مانند کسانى نباشند که پیش از این، کتاب آسمانى به آنان داده شد، پس زمان طولانى بر آنان گذشت و دلهایشان سخت گردید و بسیارشان فاسق گشتند؟
«یَأن» از «آن»، به معناى مطلق زمان است.
در این آیه، هم سبب خشوع مطرح شده که یاد خداست، «تخشع قلوبهم لذکر اللّه» و هم سبب سنگدلى که دور شدن از کتاب خدا در دوره طولانى است. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم». در روایات نیز مىخوانیم: دوران غیبت حضرت مهدى (عج) به قدرى طولانى مىشود که گروه گروه مردم دین خود را از دست مى دهند.
در برخى از آیات قرآن، همانند آیه مورد بحث، خداوند از مؤمنان مىخواهد که مانند برخى افراد و گروهها نباشند و در برخى آیات، سفارش نموده که مانند این الگوها باشید. اکنون نظرى اجمالى به این دو دسته آیات مىافکنیم:
الف) با راستگویان باشید. «کونوا مع الصّادقین»
با صالحان همراه شوید. «الحقنى بالصّالحین»، «و أکن من الصّالحین»
با نیکوکاران باشید. «توفّنا مع الابرار»
با صابران باشید. «و کایّن من نبىّ قاتل معه رِبیّون کثیر فما وهنوا لما أصابهم فى سبیل اللّه و ما ضعفوا و ما استکانوا» چه بسا پیامبرى که همراه او پیروان بسیارى جنگیدند و کشته شدند، در حالى که در برابر سختىهایى که در راه خدا به آنان مىرسید، مقاومت کردند و هیچ سست نشده و تسلیم نشدند.
با پیامبر و پیروان واقعى او باشد. «لکم فى رسول اللّه أسوة» «قد کانت لکم أسوة حسنة فى ابراهیم و الّذین معه»
از سپاسگزاران نعمتها باشید. «کن من الشّاکرین»
از اهل عبادت و بندگى باشید. «کن من السّاجدین»
عامل به دستورات پروردگار و خدایى باشید. «کونوا ربّانیّین»
از تسلیمشدگان در برابر خدا باشید. «و اُمرت أن أکون من المسلمین»
با اهل ایمان باشید. «و اُمرت أن أکون من المؤمنین»
برپادارنده قسط و عدل باشید. «کونوا قوّامین بالقسط»
برپادارنده دستورات خدا باشید. «کونوا قوّامین للّه»
یارىگر دین خدا باشید. «کونوا أنصار اللّه»
ب) منافق صفت نباشید. «و لاتکونوا کالّذین قالوا سمعنا و هم لایسمعون» و مانند آنان (منافقان) نباشید که گفتند شنیدیم و در حقیقت نشنیدند.
ریاکار نباشید. «و لاتکونوا کالّذین خرجوا من دیارهم بطراً و رئاء النّاس» و مانند آنان (منافقان) نباشید که به قصد ریا و تظاهر، خانه و کاشانه خود را رها کردند.
پیمان شکن نباشید. «و لاتکونوا کالتى نقضت غَزْلها من بعد قوة انکاثا» و همانند زنى نباشید که پنبههایى که رشته و تابیده، واتاباند و از هم باز نمود.
پیامبر را اذیّت و ناراحت نکنید. «لاتکونوا کالّذین آذوا موسى»و مانند یهودیانى نباشید که پیامبرشان حضرت موسى را آزار و اذیّت مىکردند.
خدا را فراموش نکنید. «لاتکونوا کالّذین نسوا اللّه فانساهم أنفسهم» همانند کسانى که خدا را به فراموشى سپردند، نباشید که عذاب خودفراموشى به دنبال دارد.
نا امید نباشید. «فلاتکن من القانطین»،«لاتقنطوا من رحمة اللّه»
ناسپاس و کافر نباشید. «لاتکونوا کالّذین کفروا»
یار و مددکار مجرمان نباشید. «فلن أکون ظهیراً للمجرمین»
شکاک و دو دل نباشید. «فلاتکن من الممترین»
با حق و حقیقت دشمنى نکنید. «و لاتکن للخائنین خصیما» به نفع خیانتکاران، با دیگران خصومت و دشمنى نکنید.
از غافلان و نادانان نباشید. «و لاتکن من الغافلین»، «و لاتکوننّ من الجاهلین»
آیات و نشانههاى الهى را دروغ نپندارید. «و لاتکوننّ من الّذین کذّبوا بآیات اللّه فتکون من الخاسرین» واز کسانى که آیات خدا را تکذیب کردند، نباشید که از زیانکاران خواهید بود.
پشتیبان کافران و بىدینان نباشید. «فلاتکونن ظهیراً للکافرین»
در معامله، کم فروش و گران فروش نباشید. «و لاتکونوا من المخسرین»
تفرقه و اختلاف نداشته باشید. «و لاتکونوا کالّذین تفرّقوا و اختلفوا»
پیام ها
1- ایمان بدون خشوع قلب قابل توبیخ است. «الم یأن للذین آمنوا أن تخشع قلوبهم»
2- براى دعوت به خشوع، از اهرم ایمان استفاده کنید. (شما که ایمان دارید چرا خشوع ندارید؟) «الم یأن للذین آمنوا أن تخشع قلوبهم»
3- هدف از نزول آیات الهى، خشوع دلهاست. «تخشع قلوبهم... و ما نَزَل من الحقّ»
4- ذکر خدا و تلاوت آیات قرآنى، زمینهساز خشوع قلب است. «تخشع قلوبهم لذکر اللّه و ما نزل من الحقّ»
5 - یاد الطاف الهى و یاد عفو و قهر و سنّتهاى او، وسیلهى خشوع است. «ان تخشع قلوبهم لذکر اللّه»
6- از تاریخ پیشینیان عبرت بگیریم. «و لایکونوا کالّذین...»
7- تداوم غفلت، سبب سنگدلى مى شود. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم»
8 - سنّتهاى الهى براى همه امّتها یکسان است. «و لایکونوا کالّذین... من قبل»
9- از مهلت دادن الهى سوء استفاده نکنیم. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم»
10- سنگدلى، زمینه فسق و گناه است. «فقست قلوبهم و کثیر منهم فاسقون»
11- ابزار هدایت به تنهایى کافى نیست، آمادگى روحى لازم است. «اوتوا الکتاب... فقست قلوبهم..»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است