display result search
- 9878
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 56 - 58 سوره ذاریات
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره ذاریات- آیه 56 - 58
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ
مَآ أُرِیدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَآ أُرِیدُ أَن یُطْعِمُونِ
إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ
ترجمه
و جن و انس را نیافریدم مگر براى آنکه مرا عبادت کنند.
و من از آنان هیچ رزقى نمى خواهم و نمىخواهم که به من طعام دهند.
زیرا خداوند است آن روزى رسانِ نیرومندِ استوار.
در حدیثى از امام حسین (ع) مى خوانیم: خداوند مردم را نیافرید مگر براى معرفت و شناختن و چون او را شناختند، او را عبادت مى کنند و هر که او را عبادت کند، از بندگى غیر او بى نیاز مى شود.
جنّ، قبل از انسان آفریده شده و داراى تکلیف است. در این آیه نیز نامش قبل از انسان آمده است. «و ما خلقت الجنّ و الانس»
در قرآن، تمام آفرینش بر اساس حق است و هیچ آفریدهاى باطل نیست، «و ما خلقنا السموات و الارض و ما بینهما الاّ بالحق» و همه آفریده ها در مسیر بهره مندى انسان است. «خلق لکم»، «سخّر لکم» «متاعاً لکم
و انسان نیز براى هدفى متعالى آفریده شده که راه رسیدن به آن، عبادت خدا است. «و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون» البتّه عبادت معناى عام دارد و به هر کار نیکى که با هدف الهى انجام شود، عبادت گفته مى شود.
سؤال: در قرآن اهداف دیگرى، همچون آزمایش و امتحان، براى آفرینش انسان مطرح شده، آیا آن اهداف با هدفى که در این آیه آمده، هماهنگ است؟
پاسخ: قرآن در آیه دوم سوره مُلک مى فرماید: «خلق الموت والحیاة لیبلوکم أیّکم أحسن عملا» مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک عمل بهترى دارید. و در آیه دوازدهم سوره طلاق مى فرماید: «لتعلموا انّ اللّه على کلّ شىء قدیر» هدف از آفرینش، علم انسان به قدرت الهى است.
در جمع بندى این آیات به نتیجه مى رسیم که هدف اصلى، بندگى خداوند است، لیکن عبادت نیازمند معرفت است که در جمله «لتعلموا» بیان شده است و در عبادت که همان پذیرفتن راه الهى و رها کردن راههاى غیر الهى است، انسان آزمایش مى شود که در جمله «لیبکوکم» آمده است.
سؤال: اگر هدف آفرینش بشر عبادت است، پس چرا این هدف بطور کامل تحقق نیافته است؟
پاسخ: بارها خداوند در قرآن فرموده که اگر مى خواستیم، همه را به اجبار هدایت کرده و به بندگى خود در مى آوردیم، امّا خداوند بشر را آزاد آفرید، تا آگاهانه و آزادانه، عبادت کند.
سؤال: آیا خداوند به عبادت ما نیازمند است؟
پاسخ: قرآن بارها مىفرماید: خداوند از هر جهت غنى است، نه تنها از انسان، بلکه از همه هستى بى نیاز است. اگر به ما دستور دادند که منزل خود را رو به آفتاب بسازیم، نباید کسى گمان کند که خورشید به خانه ما نیاز دارد، این ما هستیم که به نور و انرژى آن محتاجیم. در این آیات نیز بى نیازى خداوند بیان شده است: «ما أرید منهم من رزق»
سؤال: اگر خداوند رزّاق است، پس چرا به همه رزق یکسان نمى دهد؟
پاسخ: رزّاق بودن یکى از صفات خداوند است، یکى دیگر از صفات او حکیم بودن است. یکسان بودن رزق، امرى حکیمانه نیست، بلکه باید تابع تلاش و کوشش انسانها باشد. قرآن مى فرماید:
«فامشوا فى مناکبها» از دامنه زمین بالا روید و رزق به دست آورید.
«وابتغوا من فضل اللّه» به سراغ کسب و کار و فضل الهى بروید و داد و ستد کنید. چنانکه نباید توقّع داشته باشیم معلّم به همه شاگردان نمره یکسان بدهد، زیرا علاوه بر معلّم بودن و اختیار نمره دادن، حکیم نیز هست و باید میان شاگردان کوشا و بازیگوش، فرق بگذارد.
سؤال: اگر خداوند رزّاق است، قحطىها براى چیست؟
پاسخ: گاهى کمبودها جنبه کیفرى دارد، چنانکه قرآن در مورد کیفر بنى اسرائیل مى فرماید: «فبظلم من الّذین هادوا حرّمنا» به خاطر ظلمى که یهود کردند، بخشى از خوردنىها را بر آنان حرام کردیم.
گاهى جنبه آزمایشى دارد: «و لنبلونّکم بشىء من الخوف و الجوع» ما از طریق گرسنگى و ترس و... شما را آزمایش مى کنیم.
گاهى جنبه تربیتى دارد: «فاخذناهم بالبأساء... لعلّهم یتضرّعون» ما براى تضرّع و برگشت آنان به سوى خداوند، آنها را از طریق ناگوارىها گوشمالى مى دهیم.
و گاهى نتیجه قهرى برخورد نادرست انسان با طبیعت است، همچون تخریب جنگلها، آلوده ساختن آب رودخانه ها و به هم زدن تعادل محیط زیست که در طول زمان، مشکلات بسیارى از جمله قحطى را به دنبال مى آورد.
اگر ایمان داشته باشیم که رزق از خداست، ریشه بسیارى از حرص ها، بخل ها، حیله ها، حسدها، کلاهبردارىها و کم فروشىها، در انسان مى خشکد. «انّ اللّه هو الرّزاق...»
پیام ها
1- جنّ و انس در تکلیف مشترکند. «الجنّ و الانس... لیعبدون»
2- عبادت کردن بشر و الهى شدن مردم مهم است، نه عبادت شدن خداوند. «لیعبدون» (نفرمود: «لأعبد» تا من عبادت شوم.)
3- لازمه عبادت، معرفت معبود است، پس آفرینش جن و انس براى شناخت حقّ و حرکت در راه خداوند است. «لیعبدون»
4- انسان در معرض غفلت و نسیان است و باید پیوسته هدفش را به او تذکّر داد. «و ذکّر... ما خلقت الجنّ و الانس...»
5 - خداوند بى نیاز است و عبادتى که از جن و انس مى خواهد، به خاطر احتیاج او نیست بلکه به خاطر رشد آنهاست. «و ما أرید منهم من رزق...»
6- کسى که خودش رزّاق است، چه نیازى به رزق بندگان دارد. «ما أرید منهم من رزق... ان اللّه هو الرّزاق»
7- تمام امکانات و تخصّصها و ابزارها، وسیله و بستر رسیدن به رزق است ولى روزى رسان تنها خداست. «انّ اللّه هو الرّزاق»
8 - خداوند در توان روزىرسانى کمبودى ندارد. «هو الرّزاق ذوالقوّة»
9- با گذشت زمان، قدرت روزى رسانى خداوند کمرنگ نمى شود. «المتین» («متین» به معناى ثابت و استوار است)
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ
مَآ أُرِیدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَآ أُرِیدُ أَن یُطْعِمُونِ
إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ
ترجمه
و جن و انس را نیافریدم مگر براى آنکه مرا عبادت کنند.
و من از آنان هیچ رزقى نمى خواهم و نمىخواهم که به من طعام دهند.
زیرا خداوند است آن روزى رسانِ نیرومندِ استوار.
در حدیثى از امام حسین (ع) مى خوانیم: خداوند مردم را نیافرید مگر براى معرفت و شناختن و چون او را شناختند، او را عبادت مى کنند و هر که او را عبادت کند، از بندگى غیر او بى نیاز مى شود.
جنّ، قبل از انسان آفریده شده و داراى تکلیف است. در این آیه نیز نامش قبل از انسان آمده است. «و ما خلقت الجنّ و الانس»
در قرآن، تمام آفرینش بر اساس حق است و هیچ آفریدهاى باطل نیست، «و ما خلقنا السموات و الارض و ما بینهما الاّ بالحق» و همه آفریده ها در مسیر بهره مندى انسان است. «خلق لکم»، «سخّر لکم» «متاعاً لکم
و انسان نیز براى هدفى متعالى آفریده شده که راه رسیدن به آن، عبادت خدا است. «و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون» البتّه عبادت معناى عام دارد و به هر کار نیکى که با هدف الهى انجام شود، عبادت گفته مى شود.
سؤال: در قرآن اهداف دیگرى، همچون آزمایش و امتحان، براى آفرینش انسان مطرح شده، آیا آن اهداف با هدفى که در این آیه آمده، هماهنگ است؟
پاسخ: قرآن در آیه دوم سوره مُلک مى فرماید: «خلق الموت والحیاة لیبلوکم أیّکم أحسن عملا» مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک عمل بهترى دارید. و در آیه دوازدهم سوره طلاق مى فرماید: «لتعلموا انّ اللّه على کلّ شىء قدیر» هدف از آفرینش، علم انسان به قدرت الهى است.
در جمع بندى این آیات به نتیجه مى رسیم که هدف اصلى، بندگى خداوند است، لیکن عبادت نیازمند معرفت است که در جمله «لتعلموا» بیان شده است و در عبادت که همان پذیرفتن راه الهى و رها کردن راههاى غیر الهى است، انسان آزمایش مى شود که در جمله «لیبکوکم» آمده است.
سؤال: اگر هدف آفرینش بشر عبادت است، پس چرا این هدف بطور کامل تحقق نیافته است؟
پاسخ: بارها خداوند در قرآن فرموده که اگر مى خواستیم، همه را به اجبار هدایت کرده و به بندگى خود در مى آوردیم، امّا خداوند بشر را آزاد آفرید، تا آگاهانه و آزادانه، عبادت کند.
سؤال: آیا خداوند به عبادت ما نیازمند است؟
پاسخ: قرآن بارها مىفرماید: خداوند از هر جهت غنى است، نه تنها از انسان، بلکه از همه هستى بى نیاز است. اگر به ما دستور دادند که منزل خود را رو به آفتاب بسازیم، نباید کسى گمان کند که خورشید به خانه ما نیاز دارد، این ما هستیم که به نور و انرژى آن محتاجیم. در این آیات نیز بى نیازى خداوند بیان شده است: «ما أرید منهم من رزق»
سؤال: اگر خداوند رزّاق است، پس چرا به همه رزق یکسان نمى دهد؟
پاسخ: رزّاق بودن یکى از صفات خداوند است، یکى دیگر از صفات او حکیم بودن است. یکسان بودن رزق، امرى حکیمانه نیست، بلکه باید تابع تلاش و کوشش انسانها باشد. قرآن مى فرماید:
«فامشوا فى مناکبها» از دامنه زمین بالا روید و رزق به دست آورید.
«وابتغوا من فضل اللّه» به سراغ کسب و کار و فضل الهى بروید و داد و ستد کنید. چنانکه نباید توقّع داشته باشیم معلّم به همه شاگردان نمره یکسان بدهد، زیرا علاوه بر معلّم بودن و اختیار نمره دادن، حکیم نیز هست و باید میان شاگردان کوشا و بازیگوش، فرق بگذارد.
سؤال: اگر خداوند رزّاق است، قحطىها براى چیست؟
پاسخ: گاهى کمبودها جنبه کیفرى دارد، چنانکه قرآن در مورد کیفر بنى اسرائیل مى فرماید: «فبظلم من الّذین هادوا حرّمنا» به خاطر ظلمى که یهود کردند، بخشى از خوردنىها را بر آنان حرام کردیم.
گاهى جنبه آزمایشى دارد: «و لنبلونّکم بشىء من الخوف و الجوع» ما از طریق گرسنگى و ترس و... شما را آزمایش مى کنیم.
گاهى جنبه تربیتى دارد: «فاخذناهم بالبأساء... لعلّهم یتضرّعون» ما براى تضرّع و برگشت آنان به سوى خداوند، آنها را از طریق ناگوارىها گوشمالى مى دهیم.
و گاهى نتیجه قهرى برخورد نادرست انسان با طبیعت است، همچون تخریب جنگلها، آلوده ساختن آب رودخانه ها و به هم زدن تعادل محیط زیست که در طول زمان، مشکلات بسیارى از جمله قحطى را به دنبال مى آورد.
اگر ایمان داشته باشیم که رزق از خداست، ریشه بسیارى از حرص ها، بخل ها، حیله ها، حسدها، کلاهبردارىها و کم فروشىها، در انسان مى خشکد. «انّ اللّه هو الرّزاق...»
پیام ها
1- جنّ و انس در تکلیف مشترکند. «الجنّ و الانس... لیعبدون»
2- عبادت کردن بشر و الهى شدن مردم مهم است، نه عبادت شدن خداوند. «لیعبدون» (نفرمود: «لأعبد» تا من عبادت شوم.)
3- لازمه عبادت، معرفت معبود است، پس آفرینش جن و انس براى شناخت حقّ و حرکت در راه خداوند است. «لیعبدون»
4- انسان در معرض غفلت و نسیان است و باید پیوسته هدفش را به او تذکّر داد. «و ذکّر... ما خلقت الجنّ و الانس...»
5 - خداوند بى نیاز است و عبادتى که از جن و انس مى خواهد، به خاطر احتیاج او نیست بلکه به خاطر رشد آنهاست. «و ما أرید منهم من رزق...»
6- کسى که خودش رزّاق است، چه نیازى به رزق بندگان دارد. «ما أرید منهم من رزق... ان اللّه هو الرّزاق»
7- تمام امکانات و تخصّصها و ابزارها، وسیله و بستر رسیدن به رزق است ولى روزى رسان تنها خداست. «انّ اللّه هو الرّزاق»
8 - خداوند در توان روزىرسانى کمبودى ندارد. «هو الرّزاق ذوالقوّة»
9- با گذشت زمان، قدرت روزى رسانى خداوند کمرنگ نمى شود. «المتین» («متین» به معناى ثابت و استوار است)
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است