- 19338
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 4 سوره محمد
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره محمد - آیه 4
فَإِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إذَآ أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّواْ الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنّاً بَعْدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَآءُ اللَّهُ لَاْنتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِن لِّیَبْلُوَاْ بَعْضَکُم بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُواْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ فَلَن یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ
ترجمه
پس هرگاه با کسانى که کافر شدند (در میدان جنگ) رو به رو شدید، گردن هایشان را بزنید تا آن که آنان را از پا درآورید (و چون در دست شما اسیر شوند) پس آنان را سخت ببندید (تا فرار نکنند) سپس، یا بر آنان منّت نهید (و آزادشان کنید) و یا با گرفتن فدیه و عوض، رهایشان کنید تا جنگ بار سنگین خود را بر زمین نهد. این است (دستور خداوند) و اگر خداوند اراده مى کرد، (از طریق صاعقه و زلزله و دیگر بلایا) از آن کفّار انتقام مى کشید، ولى خدا (فرمان جنگ داد) تا برخى از شما را به وسیله برخى دیگر بیازماید و کسانى که در راه خدا کشته شدند، هرگز خداوند اعمالشان را از بین نمىبرد.
«أثخنتموهم» از «ثخن» به معناى غلبه کامل و زمین گیر کردن دشمن است. «وثاق»، وسیله بستن مثل طناب است.
فلسفه جهاد در اسلام، چند امر است:
الف) براى دفاع از خود یا دیگر مظلومان. «اُذن للذّین یقاتلون بانهم ظلموا»، «کما یقاتلونکم کافّة»
ب) به جهت برانداختن فساد و فتنه. «قاتلوهم حتّى لاتکون فتنة»
ج) براى حفظ مراکز توحیدى. «لو لادفع اللّه النّاس بعضهم ببعض لهدّمت صوامع و بیع»
د) براى دفاع از احکام و حدود الهى. «قاتلوا الّذین لایؤمنون باللّه و لا بالیوم الاخر و لا یحرّمون ما حرّم اللّه و رسوله و لایدینون دین الحق»
این آیه مربوط به میدان نبرد است، یعنى در صحنه جنگ که کافران در برابر شما ایستادهاند و قصد از میان برداشتن شما را دارند، شما با قاطعیّت و صلابت بجنگید و آنان را بکشید و پس از غلبه کامل بر آنان و اطمینان از درهم شکستن قواى دشمن، اسیر بگیرید و پس از پایان جنگ، هرگونه که رهبر اسلامى مصلحت دانست، جنگ، در قبال گرفتن عوض یا بدون آن، اسیران را آزاد کنید.
لذا برخى که گمان کردهاند آیه مىگوید: هر کافرى را هرکجا یافتید بکشید، به واژه «حرب» به معناى جنگ و مسئله اسارت که در جنگ پیش مىآید، توجّهى نکردهاند.
از پیامبر سؤال شد که شهید در راه خدا کیست؟ آیا کسى که با انگیزه به رخ کشیدن شجاعت خود و یا به خاطر تعصّبات خانوادگى و قومى و یا از روى ریا و خودنمایى جنگیده و جان خود را از دست داده، شهید است؟
حضرت فرمودند: «مَن قاتل لتکون کلمة اللّه هى العلیا فهو فى سبیل اللّه» شهید، کسى است که براى اعتلاى راه خدا جنگیده باشد.
پیام ها
1- از میان کافران، تنها آنان را که در برابر شما به جنگ ایستاده اند، از میان بردارید. «فاذا لقیتم»
2- رزمنده مسلمان باید آماده، آموزش دیده و شجاع باشد. «فضرب الرقاب»
3- هدف اصلى در حمله به دشمن، نقاط کلیدى و حساس باشد. «الرقاب»
4- تا دشمن از پاى در نیامده و زمینگیر نشده، به فکر اسیر گرفتن و جمع غنائم نباشید. «حتّى اذا اثخنتموهم»
5 - در هنگام نبرد محکم کارى کنید تا دشمن سوء استفاده نکند و اسیران فرار نکنند. «فشدّوا الوثاق»
6- در جبهه باید اختیاراتى به فرمانده تفویض شود. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداءً»
7- هدف از جهاد، جلوگیرى از ظلم و یا از بین بردن ظلم و ستم است و لذا عفو و بخشش اسیران از سفارشهاى اسلام است. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداءً»
8 - در جهاد اسلامى، هم قدرت لازم است، «فضرب الرقاب» و هم عطوفت و مهربانى. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداء»
9- آزاد کردن اسیران، بدون گرفتن عوض، بر آزاد کردن با عوض مقدّم است. «فاِمّا منّا بعد و اِمّا فداء»
10- جنگ و جهاد، یکى از زمینه هاى آزمایش الهى است. «لیبلوا بعضکم ببعض»
11- جهاد در اسلام، براى حفظ دین خداست، نه کشورگشایى، استعمار، تهدید، رقابت، انتقام، حسادت و... . «فى سبیل اللّه»
12- گرچه در جنگ بعضى شهید مى شوند ولى خداوند اهدافشان را به ثمر مىرساند و زحمات آنان هرگز تباه نمى شود. «قتلوا فى سبیل اللّه فلن یضلّ أعمالهم»
13- جنگ، میدان آزمایش الهى و کفّار، وسیله آزمایش و شهدا، پیروزمندان این آزمایشند. «لیبلوَا بعضکم ببعض و الّذین قتلوا... فلن یضل أعمالهم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
فَإِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى إذَآ أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّواْ الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنّاً بَعْدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَآءُ اللَّهُ لَاْنتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِن لِّیَبْلُوَاْ بَعْضَکُم بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُواْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ فَلَن یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ
ترجمه
پس هرگاه با کسانى که کافر شدند (در میدان جنگ) رو به رو شدید، گردن هایشان را بزنید تا آن که آنان را از پا درآورید (و چون در دست شما اسیر شوند) پس آنان را سخت ببندید (تا فرار نکنند) سپس، یا بر آنان منّت نهید (و آزادشان کنید) و یا با گرفتن فدیه و عوض، رهایشان کنید تا جنگ بار سنگین خود را بر زمین نهد. این است (دستور خداوند) و اگر خداوند اراده مى کرد، (از طریق صاعقه و زلزله و دیگر بلایا) از آن کفّار انتقام مى کشید، ولى خدا (فرمان جنگ داد) تا برخى از شما را به وسیله برخى دیگر بیازماید و کسانى که در راه خدا کشته شدند، هرگز خداوند اعمالشان را از بین نمىبرد.
«أثخنتموهم» از «ثخن» به معناى غلبه کامل و زمین گیر کردن دشمن است. «وثاق»، وسیله بستن مثل طناب است.
فلسفه جهاد در اسلام، چند امر است:
الف) براى دفاع از خود یا دیگر مظلومان. «اُذن للذّین یقاتلون بانهم ظلموا»، «کما یقاتلونکم کافّة»
ب) به جهت برانداختن فساد و فتنه. «قاتلوهم حتّى لاتکون فتنة»
ج) براى حفظ مراکز توحیدى. «لو لادفع اللّه النّاس بعضهم ببعض لهدّمت صوامع و بیع»
د) براى دفاع از احکام و حدود الهى. «قاتلوا الّذین لایؤمنون باللّه و لا بالیوم الاخر و لا یحرّمون ما حرّم اللّه و رسوله و لایدینون دین الحق»
این آیه مربوط به میدان نبرد است، یعنى در صحنه جنگ که کافران در برابر شما ایستادهاند و قصد از میان برداشتن شما را دارند، شما با قاطعیّت و صلابت بجنگید و آنان را بکشید و پس از غلبه کامل بر آنان و اطمینان از درهم شکستن قواى دشمن، اسیر بگیرید و پس از پایان جنگ، هرگونه که رهبر اسلامى مصلحت دانست، جنگ، در قبال گرفتن عوض یا بدون آن، اسیران را آزاد کنید.
لذا برخى که گمان کردهاند آیه مىگوید: هر کافرى را هرکجا یافتید بکشید، به واژه «حرب» به معناى جنگ و مسئله اسارت که در جنگ پیش مىآید، توجّهى نکردهاند.
از پیامبر سؤال شد که شهید در راه خدا کیست؟ آیا کسى که با انگیزه به رخ کشیدن شجاعت خود و یا به خاطر تعصّبات خانوادگى و قومى و یا از روى ریا و خودنمایى جنگیده و جان خود را از دست داده، شهید است؟
حضرت فرمودند: «مَن قاتل لتکون کلمة اللّه هى العلیا فهو فى سبیل اللّه» شهید، کسى است که براى اعتلاى راه خدا جنگیده باشد.
پیام ها
1- از میان کافران، تنها آنان را که در برابر شما به جنگ ایستاده اند، از میان بردارید. «فاذا لقیتم»
2- رزمنده مسلمان باید آماده، آموزش دیده و شجاع باشد. «فضرب الرقاب»
3- هدف اصلى در حمله به دشمن، نقاط کلیدى و حساس باشد. «الرقاب»
4- تا دشمن از پاى در نیامده و زمینگیر نشده، به فکر اسیر گرفتن و جمع غنائم نباشید. «حتّى اذا اثخنتموهم»
5 - در هنگام نبرد محکم کارى کنید تا دشمن سوء استفاده نکند و اسیران فرار نکنند. «فشدّوا الوثاق»
6- در جبهه باید اختیاراتى به فرمانده تفویض شود. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداءً»
7- هدف از جهاد، جلوگیرى از ظلم و یا از بین بردن ظلم و ستم است و لذا عفو و بخشش اسیران از سفارشهاى اسلام است. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداءً»
8 - در جهاد اسلامى، هم قدرت لازم است، «فضرب الرقاب» و هم عطوفت و مهربانى. «فاِمّا منّاً بعد و اِمّا فداء»
9- آزاد کردن اسیران، بدون گرفتن عوض، بر آزاد کردن با عوض مقدّم است. «فاِمّا منّا بعد و اِمّا فداء»
10- جنگ و جهاد، یکى از زمینه هاى آزمایش الهى است. «لیبلوا بعضکم ببعض»
11- جهاد در اسلام، براى حفظ دین خداست، نه کشورگشایى، استعمار، تهدید، رقابت، انتقام، حسادت و... . «فى سبیل اللّه»
12- گرچه در جنگ بعضى شهید مى شوند ولى خداوند اهدافشان را به ثمر مىرساند و زحمات آنان هرگز تباه نمى شود. «قتلوا فى سبیل اللّه فلن یضلّ أعمالهم»
13- جنگ، میدان آزمایش الهى و کفّار، وسیله آزمایش و شهدا، پیروزمندان این آزمایشند. «لیبلوَا بعضکم ببعض و الّذین قتلوا... فلن یضل أعمالهم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان
کاربر مهمان