display result search
- 6229
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 34 سوره فصلت
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره فصلت - آیه 34
وَلَا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ
ترجمه
و نیکى با بدى یکسان نیست؛ (بدى دیگران را) با شیوه بهتر (که نیکى است) دفع کن، که این هنگام آن کس که میان تو و او دشمنى است همچون دوست گرم مىشود (و عداوتش نسبت به تو تمام مى شود).
در برابر کسانى که مردم را به خدا دعوت مى کنند افراد بى تفاوت و نااهل و بدرفتارى پیدا مى شوند که اگر مبلّغ دین، با اخلاق خوش و سعه صدر با آنان برخورد نکند توفیقى حاصل نمىشود. این آیه سفارش مى کند که بدىها را با خوبى پاسخ بده و اهل انتقام نباش؛ همان گونه که در دعاى مکارم الاخلاق، امام زین العابدین از خداوند مىخواهد که به او توفیق دهد که در برابر غیبت مردم از او، نیکى مردم را بگوید و از بدى آنان بگذرد و هر کس با او قطع رابطه کرد با او معاشرت کند. بارها در سیره پیامبر اکرم و اهل بیت معصوم آن حضرت نمونه هایى از این برخوردها را مى خوانیم که سرسختترین مخالفان را به طرفدار آنان تبدیل کرده است.
مردم چند دسته اند:
کسى که دوست خود را حفظ مى کند.
کسى که دوست خود را نسبت به خود بى تفاوت مى کند.
کسى که دوست خود را به دشمن تبدیل مى کند.
کسى که دشمن را به دوست تبدیل مى کند.
روش برخورد با مخالفان
مخالفان به چند دسته تقسیم مىشوند که باید با هر کدام به نحوى عمل کرد:
* گاهى افرادى به خاطر جهل و نادانى در برابر حقّ قرار مى گیرند و دشمنى مى کنند که این آیه دستور محبت و برخورد احسن مى دهد.
در آیات دیگر نیز در اینباره آمده است:
1- و هنگامى که نادانان ایشان را (به سخنى ناروا) مخاطب سازند، با آنها سخنى مسالمت آمیز یا سلام گویند. «و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما»
2- و چون بر بیهوده و ناپسند بگذرند، با بزرگوارى بگذرند. «و اذا مرّوا باللغو مرّوا کراما»
* گاهى مخالفت افراد بر اساس شک و تردید است که باید با آنان از طریق استدلال و برطرف کردن شبهات برخورد کرد.
شک در مورد خداوند. «أفى اللّه شک...»
شک و تردید در مورد قیامت و رستاخیز. «ان کنتم فى ریب من البعث»
تردید در مورد نزول وحى وکتب آسمانى بر پیامبر. «ان کنتم فى ریب مما نزلنا على عبدنا»
* گاهى مخالفت بر اساس حسادت است که باید با اغماض برخورد کرد.
برادران یوسف اعتراف به حسادت و خطاى خود کردند، که با وعده آمرزش حضرت یوسف روبرو شدند. «انّا کنّا لخاطئین... لا تثریب علیکم الیوم»
هابیل، در مقابل حسادت برادرش قابیل گفت: اگر تو قصد کشتن من را دارى، من (هرگز) دست به چنین کارى نمىزنم. «لئن بسطت الىّ یدک لتقتلنى ما انا بباسط یدى الیک لاقتلک»
* گاهى مخالفت به خاطر حفظ موقعیّت و رفاه و کامیابىهاى مادّى است. در این موارد اتمام حجّت کافى است و آیات «ذرهم» (آنان را به حال خود واگذار) و «اعرض عنهم» (از آنان رویگردان و دورى کن) مطرح است.
* گاهى مخالفت، در قالب کارشکنى و هَجو و تضعیف ایمان مردم است که برخورد با این گروه را آیات ذیل در قالب برخورد شدید با آنان و قطع رابطه و دستگیرى و گاهى اعدام مشخص مى کند:
«واغلظ علیهم» با سختى و شدّت با کفّار برخورد کن.
«اذا سمعتم آیات اللّه یکفر بها و یستهزء بها فلاتقعدوا معهم حتّى یخوضوا فى حدیث غیره» و چون بشنوید که به آیات خدا کفر مىورزند و آنان را به مسخره مى گیرند، نباید با آنان بنشینید تا به گفتارى دیگر بپردازند.
«لا تتخدوا الیهود و النصارى اولیاء» یهود و نصارى را دوست و سرپرست خود نسازید.
«اخذوا و قتّلوا تقتیلا» کفّار را بگیرید و به شدّت به قتل رسانید.
* گاهى دشمنى آنان با دست بردن به اسلحه و مبارزه مسلحانه است که قرآن مى فرماید: «فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیکم...» همان گونه آنان بر شما تعدّى کردند باید با آنان مقابله به مثل کنید.
بعضى در تفسیر آیه 40 سوره شورى «و جزاء سیّئة سیئة مثلها» گفته اند: مراد این است که اگر بدى کسى را با بدى پاسخ داد شما هم مثل او هستى، چنانکه در آیه 43 همان سوره مىفرماید: «و لمن صبر و غفر انّ ذلک لمن عزم الامور» و کسى که تحمّل بدى مردم را داشته باشد و از آنان بگذرد، این از تصمیمات شایسته است.
پیام ها
1- یکى از راههاى دعوت الى اللّه آن است که تنش زدایى نماییم و بدى دیگران را با نیکى دفع کنیم. «و من احسن قولاً ممّن دعا الى اللّه... ادفع بالتى هى احسن»
2- فکر نکنید مرور زمان مسایل را کهنه مى کند و همه چیز فراموش مى شود. (برخوردهاى مثبت و منفى هرگز یکسان نیست، و آثار آن در عمق روح افراد باقى مى ماند. «لا تستوى الحسنة و لا السیّئة»
3- یک نمونه عملى دعوت به سوى خدا (که در آیه قبل آمده بود) دفع بدىهاى مردم با برخوردهاى خوب است. «ادفع بالتى هى احسن»
4- در برخورد با مخالفان، اخلاق نیک کافى نیست، تهاجم اخلاقى لازم است «ادفع بالتى هى احسن» (دفع بدىهاى دشمن با روش نیکو کافى نیست، بلکه به نیکوترین روشها و برترین رفتارهاى اخلاقى نیاز است).
از محبت خارها گل مى شود
از محبت سرکه ها مُل مى شود
5 - کیمیاى واقعى، آن نیست که مس را طلا کند، بلکه برخوردى است که دشمنى را به محّبت تبدیل نماید. «ادفع بالتى هى احسن» (روز فتح مکّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پیامبر اکرم فرمود: امروز روز انتقام نیست بلکه روز رحمت و مرحمت است).
6- سعه صدر شرط توفیق در تبلیغ است. «ادفع بالتى هى احسن -... کانّه ولىّ حمیم»
7- توجّه به نتیجه کار، انگیزه انسان را بالا مى برد. (اگر بدانیم که نتیجه برخورد خوب، تبدیل دشمن به دوست است، انگیزه این کار در ما زیاد مى شود. «ادفع بالتى هى احسن -... کانّه ولىّ حمیم»
8 - در رفتارهاى شایسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حیا و شرمندگى در او به وجود مى آید و او را به رفتار دوستانه وادار مى کند. «کانّه ولىّ حمیم»
9- ارزش دوست به گرمى اوست. «ولىّ حمیم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
وَلَا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ
ترجمه
و نیکى با بدى یکسان نیست؛ (بدى دیگران را) با شیوه بهتر (که نیکى است) دفع کن، که این هنگام آن کس که میان تو و او دشمنى است همچون دوست گرم مىشود (و عداوتش نسبت به تو تمام مى شود).
در برابر کسانى که مردم را به خدا دعوت مى کنند افراد بى تفاوت و نااهل و بدرفتارى پیدا مى شوند که اگر مبلّغ دین، با اخلاق خوش و سعه صدر با آنان برخورد نکند توفیقى حاصل نمىشود. این آیه سفارش مى کند که بدىها را با خوبى پاسخ بده و اهل انتقام نباش؛ همان گونه که در دعاى مکارم الاخلاق، امام زین العابدین از خداوند مىخواهد که به او توفیق دهد که در برابر غیبت مردم از او، نیکى مردم را بگوید و از بدى آنان بگذرد و هر کس با او قطع رابطه کرد با او معاشرت کند. بارها در سیره پیامبر اکرم و اهل بیت معصوم آن حضرت نمونه هایى از این برخوردها را مى خوانیم که سرسختترین مخالفان را به طرفدار آنان تبدیل کرده است.
مردم چند دسته اند:
کسى که دوست خود را حفظ مى کند.
کسى که دوست خود را نسبت به خود بى تفاوت مى کند.
کسى که دوست خود را به دشمن تبدیل مى کند.
کسى که دشمن را به دوست تبدیل مى کند.
روش برخورد با مخالفان
مخالفان به چند دسته تقسیم مىشوند که باید با هر کدام به نحوى عمل کرد:
* گاهى افرادى به خاطر جهل و نادانى در برابر حقّ قرار مى گیرند و دشمنى مى کنند که این آیه دستور محبت و برخورد احسن مى دهد.
در آیات دیگر نیز در اینباره آمده است:
1- و هنگامى که نادانان ایشان را (به سخنى ناروا) مخاطب سازند، با آنها سخنى مسالمت آمیز یا سلام گویند. «و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما»
2- و چون بر بیهوده و ناپسند بگذرند، با بزرگوارى بگذرند. «و اذا مرّوا باللغو مرّوا کراما»
* گاهى مخالفت افراد بر اساس شک و تردید است که باید با آنان از طریق استدلال و برطرف کردن شبهات برخورد کرد.
شک در مورد خداوند. «أفى اللّه شک...»
شک و تردید در مورد قیامت و رستاخیز. «ان کنتم فى ریب من البعث»
تردید در مورد نزول وحى وکتب آسمانى بر پیامبر. «ان کنتم فى ریب مما نزلنا على عبدنا»
* گاهى مخالفت بر اساس حسادت است که باید با اغماض برخورد کرد.
برادران یوسف اعتراف به حسادت و خطاى خود کردند، که با وعده آمرزش حضرت یوسف روبرو شدند. «انّا کنّا لخاطئین... لا تثریب علیکم الیوم»
هابیل، در مقابل حسادت برادرش قابیل گفت: اگر تو قصد کشتن من را دارى، من (هرگز) دست به چنین کارى نمىزنم. «لئن بسطت الىّ یدک لتقتلنى ما انا بباسط یدى الیک لاقتلک»
* گاهى مخالفت به خاطر حفظ موقعیّت و رفاه و کامیابىهاى مادّى است. در این موارد اتمام حجّت کافى است و آیات «ذرهم» (آنان را به حال خود واگذار) و «اعرض عنهم» (از آنان رویگردان و دورى کن) مطرح است.
* گاهى مخالفت، در قالب کارشکنى و هَجو و تضعیف ایمان مردم است که برخورد با این گروه را آیات ذیل در قالب برخورد شدید با آنان و قطع رابطه و دستگیرى و گاهى اعدام مشخص مى کند:
«واغلظ علیهم» با سختى و شدّت با کفّار برخورد کن.
«اذا سمعتم آیات اللّه یکفر بها و یستهزء بها فلاتقعدوا معهم حتّى یخوضوا فى حدیث غیره» و چون بشنوید که به آیات خدا کفر مىورزند و آنان را به مسخره مى گیرند، نباید با آنان بنشینید تا به گفتارى دیگر بپردازند.
«لا تتخدوا الیهود و النصارى اولیاء» یهود و نصارى را دوست و سرپرست خود نسازید.
«اخذوا و قتّلوا تقتیلا» کفّار را بگیرید و به شدّت به قتل رسانید.
* گاهى دشمنى آنان با دست بردن به اسلحه و مبارزه مسلحانه است که قرآن مى فرماید: «فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدى علیکم...» همان گونه آنان بر شما تعدّى کردند باید با آنان مقابله به مثل کنید.
بعضى در تفسیر آیه 40 سوره شورى «و جزاء سیّئة سیئة مثلها» گفته اند: مراد این است که اگر بدى کسى را با بدى پاسخ داد شما هم مثل او هستى، چنانکه در آیه 43 همان سوره مىفرماید: «و لمن صبر و غفر انّ ذلک لمن عزم الامور» و کسى که تحمّل بدى مردم را داشته باشد و از آنان بگذرد، این از تصمیمات شایسته است.
پیام ها
1- یکى از راههاى دعوت الى اللّه آن است که تنش زدایى نماییم و بدى دیگران را با نیکى دفع کنیم. «و من احسن قولاً ممّن دعا الى اللّه... ادفع بالتى هى احسن»
2- فکر نکنید مرور زمان مسایل را کهنه مى کند و همه چیز فراموش مى شود. (برخوردهاى مثبت و منفى هرگز یکسان نیست، و آثار آن در عمق روح افراد باقى مى ماند. «لا تستوى الحسنة و لا السیّئة»
3- یک نمونه عملى دعوت به سوى خدا (که در آیه قبل آمده بود) دفع بدىهاى مردم با برخوردهاى خوب است. «ادفع بالتى هى احسن»
4- در برخورد با مخالفان، اخلاق نیک کافى نیست، تهاجم اخلاقى لازم است «ادفع بالتى هى احسن» (دفع بدىهاى دشمن با روش نیکو کافى نیست، بلکه به نیکوترین روشها و برترین رفتارهاى اخلاقى نیاز است).
از محبت خارها گل مى شود
از محبت سرکه ها مُل مى شود
5 - کیمیاى واقعى، آن نیست که مس را طلا کند، بلکه برخوردى است که دشمنى را به محّبت تبدیل نماید. «ادفع بالتى هى احسن» (روز فتح مکّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پیامبر اکرم فرمود: امروز روز انتقام نیست بلکه روز رحمت و مرحمت است).
6- سعه صدر شرط توفیق در تبلیغ است. «ادفع بالتى هى احسن -... کانّه ولىّ حمیم»
7- توجّه به نتیجه کار، انگیزه انسان را بالا مى برد. (اگر بدانیم که نتیجه برخورد خوب، تبدیل دشمن به دوست است، انگیزه این کار در ما زیاد مى شود. «ادفع بالتى هى احسن -... کانّه ولىّ حمیم»
8 - در رفتارهاى شایسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حیا و شرمندگى در او به وجود مى آید و او را به رفتار دوستانه وادار مى کند. «کانّه ولىّ حمیم»
9- ارزش دوست به گرمى اوست. «ولىّ حمیم»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است