- 1770
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 4 سوره غافر
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره غافر - آیه 4
مَا یُجَادِلُ فِى آیَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِینَ کَفَرُواْ فَلَا یَغْرُرْکَ تَقَلُّبُهُمْ فِى الْبِلاَدِ
ترجمه
جز کسانى که کفر ورزیدند کسى در آیات خداوند جدال و ستیزه نمىکند پس تحرّک آنان در شهرها تو را نفریبد.
«جدل» در لغت به معناى تاباندن طناب است و در اصطلاح به گفتگوهایى که طرفین مىخواهند یکدیگر را در پیچ و تابهاى بحث شکست دهند، گفته مىشود.
جدال و گفتگو
جدال دو نوع است:
الف) جدال نیکو که سیرهى انبیاست و نوعى گفتگو و تلاش براى ارشاد مردم است. چنانکه کفّار به حضرت نوح مىگفتند: تو براى ارشاد ما بسیار جدل و تلاش مىکنى. «یا نوح قد جادلتنا فاکثرت جدالنا»
ب) جدال باطل که به منظور محو یا کم رنگ کردن حقّ، انواع طرحهاى انحرافى و باطل را به میان مىآورد. «و جادلوا بالباطل لیدحضوا به الحقّ»
در مسائل علمى و عقیدتى باید از جدل پرهیز کرد مگر با روش نیکو؛
«و لا تجادلوا اهل الکتاب الاّ بالّتى هى احسن»
«جادلهم بالتى هى احسن»
نمونه هایى از جدال نیکو
* حضرت ابراهیم (ع) نمرود را به خداپرستى دعوت کرد و فرمود: خدایى را پرستش کن که مرگ و حیات به دست اوست. نمرود گفت: مرگ و حیات در دست من نیز هست. مىتوانم دستور اعدام دهم یا یک اعدامى را آزاد کنم.
ابراهیم فرمود: خداوند نظام را آن گونه طراحى کرده که طلوع خورشید از مشرق است، تو خورشید را از مغرب ظاهر کن، نمرود مبهوت شد.
* قرآن کریم بارها در گفتگو با مخالفان اظهار داشته که اگر کتابى مثل من یا ده سوره مثل سوره هاى من یا یک سوره مثل من بیاورید، من دعوت خود را پس مى گیرم. حتّى به آنان فرموده که از هر کس مى خواهید براى همکارى دعوت کنید ولى بدانید که هرگز حتّى یک سوره مثل قرآن نخواهید آورد.
جدال باطل با تحریک شیطان است. «انّ الشیاطین لیوحون الى اولیائهم لیجادلوکم»
مفاسد جدال:
1. سبب گمراهى است. «ما ضلّ قومٌ بعد هدىً کانوا علیه الاّ اوتوا الجَدَل» هیچ گروه هدایت شدهاى منحرف نشدند مگر به خاطر جدالهاى ناروا.
2. سبب قهر الهى است. «من جادل فى خصومة بغیر علم لم یزل فى سخط اللّه حتّى ینزع» هر کس بدون آگاهى در موارد نزاع به جدل بپردازد، در قهر الهى است مگر آنکه از جدال دست بر دارد.
3. مایه پشیمانى است. «ایّاک و اللجاجة فان اوّلها جهل و آخرها الندامة» از لجاجت که زمینه جدال است دورى کن که آغازش نادانى و پایانش پشیمانى است.
روش گفتگو و جدال نیکو
1. از رقیب، دلیل بخواهد. «قل هاتوا برهانکم»
2. از اوّل خود را برتر نبیند. «انّا او ایّاکم لعلى هدى او فى ضلال مبین»
3. آن چه را حقّ است بپذیرد گرچه به دلیل مصلحت آن را رد کند. «فیهما اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر»
4. به رقیب، فرصت فکر کردن بدهد. «و ان احد من المشرکین استجارک فاجره»
5. ادب و متانت را رعایت کند. «لا تسبّوا الذّین یدعون من دون اللّه عدوّاً»
6. منصف باشد و همه را به یک چشم نبیند. «فریق منهم»(
7. سخن منطقى بگوید. «قولاً سدیدا»
8. سخن نرم بگوید. «قولاً لیّنا»
پیام ها
1- مجادله با حقّ، عاملى جز کفر ندارد. «ما یجادل... الاّ الذّین کفروا»
2- توقع نداشته باشید که سخن حقّ شما را همه بپذیرند. «یجادل فى آیات اللّه»
3- شیوه کفّار، جدال به باطل است. («ما یجادل» فعل مضارع، نشانه دوام است).
4- انبیا نیز به تذکّر و موعظه نیاز دارند. «فلا یغررک...»
5 - مرعوب کفّار نشوید و در موضع انفعالى قرار نگیرید. «فلا یغررک تقلّبهم»
6- تحرکات کفّار، مهلتى است که خداوند به آنان داده تا پیمانهى آنها به سر آید، نگران نباشید. «فلا یغررک»
7- کفّار در تلاشند، غفلت نکنید. «تقلّبهم فى البلاد» (مانورهاى نظامى، کنفرانسهاى سیاسى، سفرهاى دورهاى و قراردادهاى بین المللى که از سوى سران استکبار برگزار مىشود، از مصادیق «تقلّبهم فى البلاد» است).
8 - رهبر جامعه اسلامى باید از تحرکات کفّار آگاه باشد. «تقلّبهم فى البلاد»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
مَا یُجَادِلُ فِى آیَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِینَ کَفَرُواْ فَلَا یَغْرُرْکَ تَقَلُّبُهُمْ فِى الْبِلاَدِ
ترجمه
جز کسانى که کفر ورزیدند کسى در آیات خداوند جدال و ستیزه نمىکند پس تحرّک آنان در شهرها تو را نفریبد.
«جدل» در لغت به معناى تاباندن طناب است و در اصطلاح به گفتگوهایى که طرفین مىخواهند یکدیگر را در پیچ و تابهاى بحث شکست دهند، گفته مىشود.
جدال و گفتگو
جدال دو نوع است:
الف) جدال نیکو که سیرهى انبیاست و نوعى گفتگو و تلاش براى ارشاد مردم است. چنانکه کفّار به حضرت نوح مىگفتند: تو براى ارشاد ما بسیار جدل و تلاش مىکنى. «یا نوح قد جادلتنا فاکثرت جدالنا»
ب) جدال باطل که به منظور محو یا کم رنگ کردن حقّ، انواع طرحهاى انحرافى و باطل را به میان مىآورد. «و جادلوا بالباطل لیدحضوا به الحقّ»
در مسائل علمى و عقیدتى باید از جدل پرهیز کرد مگر با روش نیکو؛
«و لا تجادلوا اهل الکتاب الاّ بالّتى هى احسن»
«جادلهم بالتى هى احسن»
نمونه هایى از جدال نیکو
* حضرت ابراهیم (ع) نمرود را به خداپرستى دعوت کرد و فرمود: خدایى را پرستش کن که مرگ و حیات به دست اوست. نمرود گفت: مرگ و حیات در دست من نیز هست. مىتوانم دستور اعدام دهم یا یک اعدامى را آزاد کنم.
ابراهیم فرمود: خداوند نظام را آن گونه طراحى کرده که طلوع خورشید از مشرق است، تو خورشید را از مغرب ظاهر کن، نمرود مبهوت شد.
* قرآن کریم بارها در گفتگو با مخالفان اظهار داشته که اگر کتابى مثل من یا ده سوره مثل سوره هاى من یا یک سوره مثل من بیاورید، من دعوت خود را پس مى گیرم. حتّى به آنان فرموده که از هر کس مى خواهید براى همکارى دعوت کنید ولى بدانید که هرگز حتّى یک سوره مثل قرآن نخواهید آورد.
جدال باطل با تحریک شیطان است. «انّ الشیاطین لیوحون الى اولیائهم لیجادلوکم»
مفاسد جدال:
1. سبب گمراهى است. «ما ضلّ قومٌ بعد هدىً کانوا علیه الاّ اوتوا الجَدَل» هیچ گروه هدایت شدهاى منحرف نشدند مگر به خاطر جدالهاى ناروا.
2. سبب قهر الهى است. «من جادل فى خصومة بغیر علم لم یزل فى سخط اللّه حتّى ینزع» هر کس بدون آگاهى در موارد نزاع به جدل بپردازد، در قهر الهى است مگر آنکه از جدال دست بر دارد.
3. مایه پشیمانى است. «ایّاک و اللجاجة فان اوّلها جهل و آخرها الندامة» از لجاجت که زمینه جدال است دورى کن که آغازش نادانى و پایانش پشیمانى است.
روش گفتگو و جدال نیکو
1. از رقیب، دلیل بخواهد. «قل هاتوا برهانکم»
2. از اوّل خود را برتر نبیند. «انّا او ایّاکم لعلى هدى او فى ضلال مبین»
3. آن چه را حقّ است بپذیرد گرچه به دلیل مصلحت آن را رد کند. «فیهما اثم کبیر و منافع للناس و اثمهما اکبر»
4. به رقیب، فرصت فکر کردن بدهد. «و ان احد من المشرکین استجارک فاجره»
5. ادب و متانت را رعایت کند. «لا تسبّوا الذّین یدعون من دون اللّه عدوّاً»
6. منصف باشد و همه را به یک چشم نبیند. «فریق منهم»(
7. سخن منطقى بگوید. «قولاً سدیدا»
8. سخن نرم بگوید. «قولاً لیّنا»
پیام ها
1- مجادله با حقّ، عاملى جز کفر ندارد. «ما یجادل... الاّ الذّین کفروا»
2- توقع نداشته باشید که سخن حقّ شما را همه بپذیرند. «یجادل فى آیات اللّه»
3- شیوه کفّار، جدال به باطل است. («ما یجادل» فعل مضارع، نشانه دوام است).
4- انبیا نیز به تذکّر و موعظه نیاز دارند. «فلا یغررک...»
5 - مرعوب کفّار نشوید و در موضع انفعالى قرار نگیرید. «فلا یغررک تقلّبهم»
6- تحرکات کفّار، مهلتى است که خداوند به آنان داده تا پیمانهى آنها به سر آید، نگران نباشید. «فلا یغررک»
7- کفّار در تلاشند، غفلت نکنید. «تقلّبهم فى البلاد» (مانورهاى نظامى، کنفرانسهاى سیاسى، سفرهاى دورهاى و قراردادهاى بین المللى که از سوى سران استکبار برگزار مىشود، از مصادیق «تقلّبهم فى البلاد» است).
8 - رهبر جامعه اسلامى باید از تحرکات کفّار آگاه باشد. «تقلّبهم فى البلاد»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان