- 2544
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 1 و 2 سوره زمر
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره زمر- آیه 1 و 2
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ
إِنَّآ أَنزَلْنَآ إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَّهُ الدِّینَ
ترجمه
نزول (تدریجى) کتاب (بر تو) از جانب خداوند عزیز حکیم است.
همانا ما این کتاب (آسمانى) را به سوى تو به حقّ نازل کردیم، پس خدا را در حالى که دین خود را براى او خالص نموده اى عبادت کن.
«تنزیل» به معناى نزول تدریجى و «اِنزال» به معناى نزول دفعى و یک باره است. در این آیات به هر دو نوع نزولِ قرآن اشاره شده است.
واژه «عزّت» 88 مرتبه در قرآن آمده است که 46 مرتبه آن در کنار حکمت است. «العزیز الحکیم» آرى عزّت زمانى دائمى است که همراه با حکمت باشد. عزیز واقعى تنها اوست زیرا خالق و مقتدر است، غیب و شهود را مىداند و قبض و بسط رزق بدست اوست.
در حدیث مىخوانیم: هر کس عزّت دنیا و آخرت مى خواهد مطیع خداى عزیز باشد. «فمن اراد عزّ الدارین فلیُطع العزیز»
تکرار کلمه کتاب در دو آیه پى در پى که یک بار مىفرماید: «کتاب از سوى خداى عزیز است» و بار دیگر مىفرماید: «کتاب حقّ است»، رمز آن است که راه عزّت فرد و جامعه اتصال به خداى عزیز و مکتب حقّ است و اطاعت از هر کس جز خدا و پیروى از هر دینى جز مکتب وحى، آغاز یا فرجامى ذلّت بار خواهد داشت. غیر از خداى عزیز همه محدود و فانى هستند و جز مکتب وحى همه مکاتب یا محدود نگرند یا خرافى یا سختگیر یا غیر فطرى. آرى، مکتب ساخته دست انسان وابسته نمىتواند جامعه عزیز بسازد و لذا در آیه سوم مى فرماید: دین خالص مخصوص خداست.
گرچه خطاب عبادت خالصانه، متوجّه پیامبر است ولى در حقیقت این خطاب، همه مردم را شامل مى شود.
«دین» در لغت به معناى جزا، آئین، ملّت، عبادت و اطاعت به کار مىرو. ولى در اینجا به معناى عبادت مراد است، زیرا سخن از عبادت است. «فاعبداللّه مخلصاً له الدین»
پیام ها
1- قدر کتاب آسمانى را بدانیم، زیرا که از طرف خداوند حکیم نازل شده و جلوه عزّت و حکمت اوست. «من اللّه العزیز الحکیم»
2- بر خلاف عزّت طاغوتها که همراه با استبداد است، عزّت الهى همراه با حکمت است. «العزیز الحکیم»
3- چون خداوند عزیز و شکستناپذیر است، سخن او نیز در برابر تمام مکتبها و سخنها پیروز و شکستناپذیر است. «الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
4- قرآن، عزّت آفرین و حکمتآموز است. «الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
5 - گرچه قرآن، به تدریج در مدّت 23 سال نازل شد، «تنزیل الکتاب» امّا در آغاز بعثت یک باره و یکپارچه بر قلب مبارک پیامبر نازل شده است. «انّا انزلنا»
6- قرآن، همچون خداوند حقّ و ثابت است. «بالحقّ» (قرآن، سراسر حقّ و از هر گونه خیال پردازى و سخن نادرست به دور است). «بالحقّ»
7- دلیل و فلسفه نزول قرآن، ارائه حقّ به مردم است. «تنزیل الکتاب... بالحقّ»
8 - عبادت باید در بستر حقّ باشد. «بالحقّ فاعبد» (راه سعادت، قرار گرفتن در محور مکتب، عبادت و اخلاص است).
9- همان گونه که هدف تکوین و آفرینش، عبادت است «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» هدف تشریع و نزول کتاب نیز عبادت است. «انا انزلنا الکتاب... فاعبداللّه»
10- نزول کتاب نعمتى است که سزاوار شکر الهى است. «تنزیل الکتاب... فاعبد»
11- دیندارى باید از هوسها، خیالها و خرافات دور باشد. «مخلصاً له الدین»
12- در عبادات، قصد قربت لازم است. «فاعبد اللّه مخلصاً»
توضیحات
سیماى سوره زمر
این سوره هفتاد و پنج آیه دارد و در مکّه نازل شده است و همچون دیگر سورههاى مکى، بیشتر مطالب آن در مورد خدا و قیامت است.
«زُمَر» به معناى گروه و جماعت است و نامگذارى این سوره بدین کلمه، از آن جهت است که دوزخیان و بهشتیان به صورت گروه گروه وارد دوزخ یا بهشت مىشوند، چنانکه در آیات 71 و 73 به این مطلب اشاره شده است.
توحید در خالقیّت، ربوبیّت و عبادت و خصوصاً اخلاص در عبادت و بندگى، بیش از همه در این سوره مورد توجّه و تأکید قرار گرفته است.
حضور مردم در دادگاه قیامت و داورى خداوند بر اساس پرونده اعمال و گواهى شاهدان و سوق دادن گنهکاران به دوزخ و پاکان به بهشت، از مطالبى است که به تفصیل در این سوره آمده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ
إِنَّآ أَنزَلْنَآ إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَّهُ الدِّینَ
ترجمه
نزول (تدریجى) کتاب (بر تو) از جانب خداوند عزیز حکیم است.
همانا ما این کتاب (آسمانى) را به سوى تو به حقّ نازل کردیم، پس خدا را در حالى که دین خود را براى او خالص نموده اى عبادت کن.
«تنزیل» به معناى نزول تدریجى و «اِنزال» به معناى نزول دفعى و یک باره است. در این آیات به هر دو نوع نزولِ قرآن اشاره شده است.
واژه «عزّت» 88 مرتبه در قرآن آمده است که 46 مرتبه آن در کنار حکمت است. «العزیز الحکیم» آرى عزّت زمانى دائمى است که همراه با حکمت باشد. عزیز واقعى تنها اوست زیرا خالق و مقتدر است، غیب و شهود را مىداند و قبض و بسط رزق بدست اوست.
در حدیث مىخوانیم: هر کس عزّت دنیا و آخرت مى خواهد مطیع خداى عزیز باشد. «فمن اراد عزّ الدارین فلیُطع العزیز»
تکرار کلمه کتاب در دو آیه پى در پى که یک بار مىفرماید: «کتاب از سوى خداى عزیز است» و بار دیگر مىفرماید: «کتاب حقّ است»، رمز آن است که راه عزّت فرد و جامعه اتصال به خداى عزیز و مکتب حقّ است و اطاعت از هر کس جز خدا و پیروى از هر دینى جز مکتب وحى، آغاز یا فرجامى ذلّت بار خواهد داشت. غیر از خداى عزیز همه محدود و فانى هستند و جز مکتب وحى همه مکاتب یا محدود نگرند یا خرافى یا سختگیر یا غیر فطرى. آرى، مکتب ساخته دست انسان وابسته نمىتواند جامعه عزیز بسازد و لذا در آیه سوم مى فرماید: دین خالص مخصوص خداست.
گرچه خطاب عبادت خالصانه، متوجّه پیامبر است ولى در حقیقت این خطاب، همه مردم را شامل مى شود.
«دین» در لغت به معناى جزا، آئین، ملّت، عبادت و اطاعت به کار مىرو. ولى در اینجا به معناى عبادت مراد است، زیرا سخن از عبادت است. «فاعبداللّه مخلصاً له الدین»
پیام ها
1- قدر کتاب آسمانى را بدانیم، زیرا که از طرف خداوند حکیم نازل شده و جلوه عزّت و حکمت اوست. «من اللّه العزیز الحکیم»
2- بر خلاف عزّت طاغوتها که همراه با استبداد است، عزّت الهى همراه با حکمت است. «العزیز الحکیم»
3- چون خداوند عزیز و شکستناپذیر است، سخن او نیز در برابر تمام مکتبها و سخنها پیروز و شکستناپذیر است. «الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
4- قرآن، عزّت آفرین و حکمتآموز است. «الکتاب من اللّه العزیز الحکیم»
5 - گرچه قرآن، به تدریج در مدّت 23 سال نازل شد، «تنزیل الکتاب» امّا در آغاز بعثت یک باره و یکپارچه بر قلب مبارک پیامبر نازل شده است. «انّا انزلنا»
6- قرآن، همچون خداوند حقّ و ثابت است. «بالحقّ» (قرآن، سراسر حقّ و از هر گونه خیال پردازى و سخن نادرست به دور است). «بالحقّ»
7- دلیل و فلسفه نزول قرآن، ارائه حقّ به مردم است. «تنزیل الکتاب... بالحقّ»
8 - عبادت باید در بستر حقّ باشد. «بالحقّ فاعبد» (راه سعادت، قرار گرفتن در محور مکتب، عبادت و اخلاص است).
9- همان گونه که هدف تکوین و آفرینش، عبادت است «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون» هدف تشریع و نزول کتاب نیز عبادت است. «انا انزلنا الکتاب... فاعبداللّه»
10- نزول کتاب نعمتى است که سزاوار شکر الهى است. «تنزیل الکتاب... فاعبد»
11- دیندارى باید از هوسها، خیالها و خرافات دور باشد. «مخلصاً له الدین»
12- در عبادات، قصد قربت لازم است. «فاعبد اللّه مخلصاً»
توضیحات
سیماى سوره زمر
این سوره هفتاد و پنج آیه دارد و در مکّه نازل شده است و همچون دیگر سورههاى مکى، بیشتر مطالب آن در مورد خدا و قیامت است.
«زُمَر» به معناى گروه و جماعت است و نامگذارى این سوره بدین کلمه، از آن جهت است که دوزخیان و بهشتیان به صورت گروه گروه وارد دوزخ یا بهشت مىشوند، چنانکه در آیات 71 و 73 به این مطلب اشاره شده است.
توحید در خالقیّت، ربوبیّت و عبادت و خصوصاً اخلاص در عبادت و بندگى، بیش از همه در این سوره مورد توجّه و تأکید قرار گرفته است.
حضور مردم در دادگاه قیامت و داورى خداوند بر اساس پرونده اعمال و گواهى شاهدان و سوق دادن گنهکاران به دوزخ و پاکان به بهشت، از مطالبى است که به تفصیل در این سوره آمده است.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان