display result search
- 11222
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 11سوره رعد
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره رعد- آیه 11
لَهُ مُعَقِّبَتٌ مِّن بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَآ أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءاً فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ
ترجمه
براى انسان فرشتگانى است که پىدرپى او را از پیشرو و از پشت سر از فرمان خداوند حفاظت مى کنند. همانا خداوند حال قومى را تغییر نمى دهد تا آنکه آنان حال خود را تغییر دهند و هرگاه خداوند براى قومى آسیبى بخواهد پس هیچ برگشتى براى آن نیست و در برابر او هیچ دوست و کارساز و حمایت کنندهاى براى آنان نیست.
«معقبات» جمع «معّقبة» است و حرف «تاء» آن براى تأنیث نیست، بلکه براى مبالغه است. مثل علامة، لذا فاعل «یحفظونه» مذکر آمده است.
البتّه مراد از «معقبات» تعقیب انسان نیست تا با «بین یدیه» منافات داشته باشد، بلکه منظور، تعاقب و پى در پى آمدن ملائکه شب و روز است.
مراد از «امر اللَّه» در این آیه قهر و عذاب الهى نیست، زیرا معنا ندارد که فرشتگان انسان را در برابر کیفر الهى حفاظت کنند، بلکه مراد خطرات و حوادث طبیعى است. چون طبیعت مخلوق خداست و آنچه در آن بگذرد نیز به خواست و اراده او مى باشد.
در آیات و روایات متعدّد از فرشتگانى یاد شده که مأمور حفظ جان انسان و ثبت کارهاى او هستند و از آنان در برابر خطراتى که مورد ارادهى حتمى خداوند نیست محافظت مىنمایند. البتّه بنابر مستفاد از روایات، همینکه اراده قطعى خداوند رسید، فرشتگانِ محافظ، مأموریّت حفاظت را رها و انسان را به دست اجل حتمى الهى مى سپارند. بنابراین امر و فرمان خداوند دوگونه است، حتمى و غیرحتمى (قضا و قدر) و فرشتگان فقط انسان را از حوادث غیر حتمى حفظ مى کنند، بدیهى است که این حفاظت باعث سلب اختیار از انسان نمى شود و سرنوشت انسان ها و امتّها همچنان در اختیار خود آنهاست.
حفاظت فرشتگان هم از جان انسانهاست و هم از اعمال و رفتار آنها «ان علیکم لحافظین - یرسل علیکم حفظة» و هم از ایمان و فکر آنها در برابر انحرافات و وسواس شیطانى، زیرا «یحفظونه» هم شامل روح مى شود و هم شامل جسم.
امام سجاد (ع) با اشاره به این آیه فرمودند:
گناهانى که نعمت ها را تغییر مى دهند عبارتند از: ظلم به مردم، ناسپاسى خداوند و رها کردن کارهاى خیرى که انسان به آن عادت کرده است.
این آیه در مورد جوامع بشرى است، نه تک تک افراد انسانى. یعنى جامعه صالح، مشمول برکات خداوند و جامعه منحرف، گرفتار قهر الهى مى شود. امّا این قاعده در مورد فرد صالح و انسان ناصالح صادق نیست، زیرا گاهى ممکن است شخصى صالح باشد، ولى به خاطر آزمایش الهى گرفتار مشکلات شود و یا اینکه فردى ناصالح باشد، ولى به جهت مهلت الهى، رها گردد.
پیام ها
1- خداوند انسان را رها نمى گذارد. «له معقبات»
2- گروهى از فرشتگان الهى، محافظ انسانها هستند. «له معقبات»
3- خداوند انسان را از حوادث غیر مترقّبه حفظ مى کند، «له معقبات یحفظونه» نه از حوادثى که با علم و عمد براى خود بوجود مى آورند. «انّ اللَّه لایغیّر مابقوم»
4- خطرات و حوادث گوناگون، انسان را احاطه کرده است. «منبینیدیهومنخلفه»
5 - خداوند نعمتى را که عطا فرماید پس نمىگیرد، مگر آنکه مردم، آن نعمت را ناسپاسى کنند. «انّ اللَّه لایغیّر ما بقوم»
6- به سراغ شانس و بخت اقبال و فال و نجوم نروید، سرنوشت شما به دست خودتان است. «حتّى یغیّروا ما بانفسهم»
7- حفاظت خداوند تا زمانى است که انسان، کفران نعمت نکند وگرنه از لطف الهى محروم و به حال خود رها خواهد شد. «اذا اراد اللَّه بقوم سوءاً»
8 - برخوردارى از نعمت هاى ظاهرى و بیرونى، وابسته به کمالات نفسانى و حالات درونى است. «حتّى یغیّروا ما بانفسهم» در جاى دیگر مىفرماید: «و لو انّ اهل القرى آمنوا و اتَّقَوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء و الارض...»
9- اراده خداوند بالاتر از همه اراده هاست. «اذا اراد اللَّه بقوم سوءاً فلامردّ له»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
لَهُ مُعَقِّبَتٌ مِّن بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَآ أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءاً فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ
ترجمه
براى انسان فرشتگانى است که پىدرپى او را از پیشرو و از پشت سر از فرمان خداوند حفاظت مى کنند. همانا خداوند حال قومى را تغییر نمى دهد تا آنکه آنان حال خود را تغییر دهند و هرگاه خداوند براى قومى آسیبى بخواهد پس هیچ برگشتى براى آن نیست و در برابر او هیچ دوست و کارساز و حمایت کنندهاى براى آنان نیست.
«معقبات» جمع «معّقبة» است و حرف «تاء» آن براى تأنیث نیست، بلکه براى مبالغه است. مثل علامة، لذا فاعل «یحفظونه» مذکر آمده است.
البتّه مراد از «معقبات» تعقیب انسان نیست تا با «بین یدیه» منافات داشته باشد، بلکه منظور، تعاقب و پى در پى آمدن ملائکه شب و روز است.
مراد از «امر اللَّه» در این آیه قهر و عذاب الهى نیست، زیرا معنا ندارد که فرشتگان انسان را در برابر کیفر الهى حفاظت کنند، بلکه مراد خطرات و حوادث طبیعى است. چون طبیعت مخلوق خداست و آنچه در آن بگذرد نیز به خواست و اراده او مى باشد.
در آیات و روایات متعدّد از فرشتگانى یاد شده که مأمور حفظ جان انسان و ثبت کارهاى او هستند و از آنان در برابر خطراتى که مورد ارادهى حتمى خداوند نیست محافظت مىنمایند. البتّه بنابر مستفاد از روایات، همینکه اراده قطعى خداوند رسید، فرشتگانِ محافظ، مأموریّت حفاظت را رها و انسان را به دست اجل حتمى الهى مى سپارند. بنابراین امر و فرمان خداوند دوگونه است، حتمى و غیرحتمى (قضا و قدر) و فرشتگان فقط انسان را از حوادث غیر حتمى حفظ مى کنند، بدیهى است که این حفاظت باعث سلب اختیار از انسان نمى شود و سرنوشت انسان ها و امتّها همچنان در اختیار خود آنهاست.
حفاظت فرشتگان هم از جان انسانهاست و هم از اعمال و رفتار آنها «ان علیکم لحافظین - یرسل علیکم حفظة» و هم از ایمان و فکر آنها در برابر انحرافات و وسواس شیطانى، زیرا «یحفظونه» هم شامل روح مى شود و هم شامل جسم.
امام سجاد (ع) با اشاره به این آیه فرمودند:
گناهانى که نعمت ها را تغییر مى دهند عبارتند از: ظلم به مردم، ناسپاسى خداوند و رها کردن کارهاى خیرى که انسان به آن عادت کرده است.
این آیه در مورد جوامع بشرى است، نه تک تک افراد انسانى. یعنى جامعه صالح، مشمول برکات خداوند و جامعه منحرف، گرفتار قهر الهى مى شود. امّا این قاعده در مورد فرد صالح و انسان ناصالح صادق نیست، زیرا گاهى ممکن است شخصى صالح باشد، ولى به خاطر آزمایش الهى گرفتار مشکلات شود و یا اینکه فردى ناصالح باشد، ولى به جهت مهلت الهى، رها گردد.
پیام ها
1- خداوند انسان را رها نمى گذارد. «له معقبات»
2- گروهى از فرشتگان الهى، محافظ انسانها هستند. «له معقبات»
3- خداوند انسان را از حوادث غیر مترقّبه حفظ مى کند، «له معقبات یحفظونه» نه از حوادثى که با علم و عمد براى خود بوجود مى آورند. «انّ اللَّه لایغیّر مابقوم»
4- خطرات و حوادث گوناگون، انسان را احاطه کرده است. «منبینیدیهومنخلفه»
5 - خداوند نعمتى را که عطا فرماید پس نمىگیرد، مگر آنکه مردم، آن نعمت را ناسپاسى کنند. «انّ اللَّه لایغیّر ما بقوم»
6- به سراغ شانس و بخت اقبال و فال و نجوم نروید، سرنوشت شما به دست خودتان است. «حتّى یغیّروا ما بانفسهم»
7- حفاظت خداوند تا زمانى است که انسان، کفران نعمت نکند وگرنه از لطف الهى محروم و به حال خود رها خواهد شد. «اذا اراد اللَّه بقوم سوءاً»
8 - برخوردارى از نعمت هاى ظاهرى و بیرونى، وابسته به کمالات نفسانى و حالات درونى است. «حتّى یغیّروا ما بانفسهم» در جاى دیگر مىفرماید: «و لو انّ اهل القرى آمنوا و اتَّقَوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء و الارض...»
9- اراده خداوند بالاتر از همه اراده هاست. «اذا اراد اللَّه بقوم سوءاً فلامردّ له»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است