لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)، جلسه بیستم

1 تعداد قطعات
33 دقیقه مدت قطعه
49 دریافت شده

پخش

مناسبت مذهبی : ماه رمضان

نام سریالی : لذت مناجات(شرح مناجات خمس عشر)

منو

توضیحات
قطعات
مشخصات
تصاویر

سخنرانی آیت الله محمدتقی مصباح یزدی با موضوع «لذت مناجات»، جلسه بیستم، سال 1386

یکی از مناجات‌‌های خمس عشر که بعد از مناجات راجین است مناجات راغبین است. نام این مناجات از ماده‌‌ی رغبت، و در مقابل رهبت می‌‌باشد. در قرآن کریم می‌‌خوانیم: «یَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً»؛ یعنی خدا را هم در حال رغبت و هم در حال رهبت می‌‌خوانند. به هر حال، در این مناجات راغبین، عبارت‌‌هایی ذکر شده که حالت توازن و تعادل بین خوف و رجا را الهام می‌‌کند. به جمله‌‌ای از این دعا توجه کنید:
«بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، إلهی إن کانَ قَلَّ زادِی فی الْمَسِیرِ إلَیْکَ، فَلَقَدْ حَسُنَ ظَنِّی بِالتَّوکُّلِ عَلَیْکَ»؛ خدایا اگر توشه‌‌ی من در این سفر به سوی تو اندک است، اما حسن ظنّ من به توکل بر تو زیاد است. در جای جای این دعا مشاهده می‌‌شود که بین چیزهایی که موجب خوف و رجا هست مقایسه شده است. از یک طرف، توجه به این است که چه راه طولانی را در پیش داریم و نیازمند توشه‌‌ی کافی برای راه هستیم، که این خود موجب نگرانی است؛ چرا که ما توشه‌‌ای نداریم و چیز قابل توجهی برای این سفر تهیه نکرده‌‌ایم. از طرف دیگر، امید این است که انسان اگر چه توشه‌‌اش اندک است، اما توکل بر خدا جبران کمی توشه را می‌‌کند.
ین مسئله، یعنی اندوختن زاد و توشه در این دنیا برای آخرت، یکی از مفاهیم رایج در فرهنگ دینی ماست. ولی این مفهوم مثل همه‌‌ی مفاهیم دینی، چون رایج شده است، آن واقعیت و آن ارزش معنایی خودش را از دست داده؛ به صورت یک شعار و سمبل در آمده و انسان کمتر به عمقش توجه می‌‌کند. مثلاً کلمه‌‌ی ان‌‌شاءالله، به معنای این است که ما همواره در مقابل مشیت خدا، خودمان را باید ناچیز بدانیم و کار را باید به مشیت او محول کنیم. در قرآن کریم به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌‌فرماید: «وَ لا تَقُولَنَّ لِشَیْ‌‌ءٍ إِنِّی فاعِلٌ ذلِکَ غَداً؛ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ»؛ مؤکد می‌‌گوید که مبادا بگویی من فردا کاری را خواهم کرد، مگر اینکه خدا بخواهد. ولی ما به این مفهوم کلمه‌‌ی ان‌‌شاءالله، کمتر توجه می‌‌کنیم و فقط به عنوان یک تبرک و تیمن ذکر می‌‌کنیم. هم چنین درباره کلمه‌‌ی خداحافظ، بسیاری توجه ندارند که معنای آن چیست. من دیدم، مارکیست‌‌ها، کسانی که معتقد به خدا نبودند، وقتی خداحافظی می‌‌کردند می‌‌گفتند: خداحافظ شما! بنابراین، خیلی از مفاهیم دینی است که ما آن طور که باید به معنایش توجه نداریم، همچنان که به امور تکوینی و حکمت‌‌های الهی هم بی‌‌توجه هستیم. یکی از مفاهیمی که کمابیش به همین سرنوشت مبتلا شده، مسئله‌‌ی توشه‌‌ی آخرت است.