- 2863
- 1000
- 1000
- 1000
علل سختی و بلاها در زندگی دنیا - جلسه نهم
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین اویسی با موضوع "علل سختی و بلاها در زندگی دنیا"، جلسه نهم، سال 1395
بحث ما درباره علت دوم سختی ها و بلاها در دنیا بود که همان امتحان الهی است و اکنون در حال بحث و بررسی ابزارهای آزمایش خداوند از دیدگاه قرآن هستیم. یکی از چیزهایی که مفصل در آیات مورد بحث قرار گرفته است بحث امتحان از طریق حبس برکات، از بین بردن ثمرات، گرسنگی، تشنگی و سختی های این گونه است. در آیه 155 سوره بقره خداوند در قرآن می فرماید: «و قطعا شما را به چیزى از [قبیل] ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جانها و محصولات مى آزماییم و مژده ده شکیبایان را». نقص در ثمرات مانند آفات کشاورزی، کمبود باران و خشکسالی و سیل که محصولات را نابود می کند. اگر گرسنگی مذکور در آیه را تعمیم بدهیم، مشکلات اقتصادی امروز را هم فرا می گیرد. گاهی خداوند انسان را با ثروت آزمایش می کند؛ به این معنا که آیا در راه خدا انفاق می کنند و حقوق واجب و مستحبشان را می دهند و گاهی هم خداوند با فقر و گرسنگی امتحان می کند. خداوند برخی را با نقص در اموالشان امتحان می کند تا مشخص شود چه قدر با خدا هستند و اعمال خوب انجام می دهند. برخی ها با ثروت زیاد در این امتحان قبول نمی شوند، بعضی ها هم با فقر و گرسنگی در این امتحان مردود می گردند. امام علی (ع) در نهج البلاغه می فرماید که خداوند نسبت به کسی که دوستش داشته باشد مشکلات و بلاها را ایجاد می کند تا این که شخص متوجه خطایش بشود، گناه را ترک کند، از آن منزجر شود و توبه کند. در آیه 130 سوره اعراف، خداوند می فرماید: «ما فرعونانیان را سخت به قحطی و تنگی معاش (مشکل اقتصادی) و نقص و کمبود در زراعت آزمایش کردیم، تا اینکه متذکر شوند».
یکی دیگر از ابزارهای امتحان بیماری است. خیلی از گناهان مریض در حالت بیماری پاک می شود. خداوند در آیه 126 سوره توبه می فرماید: « آیا آنها نمیبینند که در هر سال، یک یا دو بار آزمایش میشوند؟! باز توبه نمیکنند، و متذکّر هم نمیگردند!». در روایات ما این آیه تفسیر به بیماری شده است. یعنی این بیماری ها آزمایش است. گاهی خداوند موانعی در سر راه ما قرار می دهد که ما پیش نرویم و به پرتگاه جهنم نیفتم، ولی ما حواسمان نیست.
یکی دیگر از ابزارهای امتحان زینت های دنیوی است. خداوند در سوره کهف آیه 7 می فرماید: « ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم، تا آنها را بیازماییم که کدامینشان بهتر عمل میکنند!». زینت ها و زیبایی های دنیا برای همه ما نعمت است. ما سه نوع زینت کلی داریم: 1. زیبایی های باطنی و نفسی مثل علم، اعتقادات خوب و از این قبیل. 2. زیبایی های بدنی مانند قدرت بدنی، زیبایی ظاهری و قد و قامت. 3. زیبایی های خارجی مثل مال و مقام و جایگاه شغلی. قرآن می فرماید که تمام این زینت ها برای انسان ها وسیله امتحان است.
درباره کسی که فرزند معلول یا نابینا به او داده شده است عرض شد که برای پدر و مادر امتحان است ولی این سوال مطرح می شود که برای خود بچه که هنوز مکلف نشده است چطور؟ چگونه این مسئله با عدالت خداوند سازگار است؟ پاسخ این است که تنها با در نظرگرفتن این دنیا، نمی توان عدالت خداوند را قضاوت کرد؛ بلکه باید آخرت را هم در نظر گرفت. همچنین دنیا ظرفیت این را ندارد که عدالت خداوند در این جا اجرا بشود، مثلا فردی که چند هزار نفر را به قتل رسانده است، تنها یک بار قصاص می شود؛ بنابراین این دنیا ظرفیت مجازات کامل افراد را ندارد. همچنین در بحث پاداش هم این دنیا ظرفیت پاداش دادن به افراد را ندارد. در آخرت ظرفیت پاداش و عقاب وجود دارد. روایت داریم که خداوند در آخرت به بچه معلول آن قدر نعمت می دهد که اشخاص دیگر می گویند که ای کاش در دنیا این مشکل را داشتند.
بحث ما درباره علت دوم سختی ها و بلاها در دنیا بود که همان امتحان الهی است و اکنون در حال بحث و بررسی ابزارهای آزمایش خداوند از دیدگاه قرآن هستیم. یکی از چیزهایی که مفصل در آیات مورد بحث قرار گرفته است بحث امتحان از طریق حبس برکات، از بین بردن ثمرات، گرسنگی، تشنگی و سختی های این گونه است. در آیه 155 سوره بقره خداوند در قرآن می فرماید: «و قطعا شما را به چیزى از [قبیل] ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جانها و محصولات مى آزماییم و مژده ده شکیبایان را». نقص در ثمرات مانند آفات کشاورزی، کمبود باران و خشکسالی و سیل که محصولات را نابود می کند. اگر گرسنگی مذکور در آیه را تعمیم بدهیم، مشکلات اقتصادی امروز را هم فرا می گیرد. گاهی خداوند انسان را با ثروت آزمایش می کند؛ به این معنا که آیا در راه خدا انفاق می کنند و حقوق واجب و مستحبشان را می دهند و گاهی هم خداوند با فقر و گرسنگی امتحان می کند. خداوند برخی را با نقص در اموالشان امتحان می کند تا مشخص شود چه قدر با خدا هستند و اعمال خوب انجام می دهند. برخی ها با ثروت زیاد در این امتحان قبول نمی شوند، بعضی ها هم با فقر و گرسنگی در این امتحان مردود می گردند. امام علی (ع) در نهج البلاغه می فرماید که خداوند نسبت به کسی که دوستش داشته باشد مشکلات و بلاها را ایجاد می کند تا این که شخص متوجه خطایش بشود، گناه را ترک کند، از آن منزجر شود و توبه کند. در آیه 130 سوره اعراف، خداوند می فرماید: «ما فرعونانیان را سخت به قحطی و تنگی معاش (مشکل اقتصادی) و نقص و کمبود در زراعت آزمایش کردیم، تا اینکه متذکر شوند».
یکی دیگر از ابزارهای امتحان بیماری است. خیلی از گناهان مریض در حالت بیماری پاک می شود. خداوند در آیه 126 سوره توبه می فرماید: « آیا آنها نمیبینند که در هر سال، یک یا دو بار آزمایش میشوند؟! باز توبه نمیکنند، و متذکّر هم نمیگردند!». در روایات ما این آیه تفسیر به بیماری شده است. یعنی این بیماری ها آزمایش است. گاهی خداوند موانعی در سر راه ما قرار می دهد که ما پیش نرویم و به پرتگاه جهنم نیفتم، ولی ما حواسمان نیست.
یکی دیگر از ابزارهای امتحان زینت های دنیوی است. خداوند در سوره کهف آیه 7 می فرماید: « ما آنچه را روی زمین است زینت آن قرار دادیم، تا آنها را بیازماییم که کدامینشان بهتر عمل میکنند!». زینت ها و زیبایی های دنیا برای همه ما نعمت است. ما سه نوع زینت کلی داریم: 1. زیبایی های باطنی و نفسی مثل علم، اعتقادات خوب و از این قبیل. 2. زیبایی های بدنی مانند قدرت بدنی، زیبایی ظاهری و قد و قامت. 3. زیبایی های خارجی مثل مال و مقام و جایگاه شغلی. قرآن می فرماید که تمام این زینت ها برای انسان ها وسیله امتحان است.
درباره کسی که فرزند معلول یا نابینا به او داده شده است عرض شد که برای پدر و مادر امتحان است ولی این سوال مطرح می شود که برای خود بچه که هنوز مکلف نشده است چطور؟ چگونه این مسئله با عدالت خداوند سازگار است؟ پاسخ این است که تنها با در نظرگرفتن این دنیا، نمی توان عدالت خداوند را قضاوت کرد؛ بلکه باید آخرت را هم در نظر گرفت. همچنین دنیا ظرفیت این را ندارد که عدالت خداوند در این جا اجرا بشود، مثلا فردی که چند هزار نفر را به قتل رسانده است، تنها یک بار قصاص می شود؛ بنابراین این دنیا ظرفیت مجازات کامل افراد را ندارد. همچنین در بحث پاداش هم این دنیا ظرفیت پاداش دادن به افراد را ندارد. در آخرت ظرفیت پاداش و عقاب وجود دارد. روایت داریم که خداوند در آخرت به بچه معلول آن قدر نعمت می دهد که اشخاص دیگر می گویند که ای کاش در دنیا این مشکل را داشتند.
کاربر مهمان