- 792
- 1000
- 1000
- 1000
تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟، جلسه هفتم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حامد کاشانی با موضوع «تکلیف گرایی یا مصلحت سنجی؟»، جلسه هفتم، سال 1396
بالاخره تکلیفمداری یا مصلحتاندیشی. اگر مصلحت اندیشی درست انجام بشود، خود تکلیف است و اتّفاقاً باید آن را انجام بدهیم امّا چون تلخ است که انسان به ظاهر به بعضی از حقوق عمل نکند، در جامعهی خود ما میبینیم گاهی اذیّت میشویم که بعضی از مصلحتاندیشیها صورت میگیرد و اینکه بررسی بکنیم، ببینیم که چه چیزهایی باعث میشود که ما وادار میشویم به مصلحت عمل بکنیم نه به آن تکلیف ظاهری.
بحثی که امروز میخواهم خدمت شما عرض بکنم از مسائل دامنهداری است که متأسّفانه در تاریخ تحلیلی کمتر به آن پرداخته شده است؛ آن هم این است که امیر المؤمنین صلوات الله علیه یک عزل و نصبی کرده است، خیلی بین مورّخین مسئلهدار شده است. گاهی پیش میآید مثلاً فرض کنید در جامعهی خود ما یک فردی را برای یک مسئولیت پنج شش ساله، هفت سالهای انتخاب میکنند؛ بعد از شش ماه، یک سال طرف را برمیدارند. از این اتّفاقها زمان امیر المؤمنین علیه السّلام هم افتاده است؟ بله افتاده است.
امیر المؤمنین علیه السّلام به عنوان امام معصوم حکومت نمیکرد. حتّی شیعیان و طرفداران خود امیر المؤمنین علیه السّلام هم به عنوان امام معصوم به ایشان نگاه نمیکردند. لذا حضرت باید اینها را، حتّی نزدیکان خود را توجیه میکرده است تا کار پیش برود. اینطور نبوده است که حضرت دستور بدهد، اینها گوش بدهند. حالا این غربت امیر المؤمنین علیه السّلام است امّا بالاخره یک واقعیت موجود هم است.
اتّفاقاً از این جهت هم ما بیشتر میتوانیم در حکومت خودمان از این مسئله استفاده بکنیم که میبینیم امیر المؤمنین صلوات الله علیه حرفهایی میزنند، کسانی که ایشان را قبول دارند حتّی إن قلت میکنند؛ میگویند: این کار را بکنیم بهتر است. خیلی از اوقات هم امیر المؤمنین علیه السّلام کوتاه میآید. آقا چرا راجع به این مسئله موضعگیری کردید، راجع به فلان مسئله موضعگیری نکردید؟ چرا اینجا اینطور گفتید، چرا اینطور نگفتید؟ نزدیکان امیر المؤمنین علیه السّلام میآیند به حضرت إن قلت و قلت میکنند. این هم مظلومیّت عجیب حضرت است، لذا به شرایط جامعهی ما خیلی نزدیک است. چرا شما راجع به فلان مسئله موضعگیری میکنید، راجع به فلان مسئله موضعگیری نمیکنید؟ الآن به مصلحت است که این حرف را بزنید یا نه؟
بالاخره تکلیفمداری یا مصلحتاندیشی. اگر مصلحت اندیشی درست انجام بشود، خود تکلیف است و اتّفاقاً باید آن را انجام بدهیم امّا چون تلخ است که انسان به ظاهر به بعضی از حقوق عمل نکند، در جامعهی خود ما میبینیم گاهی اذیّت میشویم که بعضی از مصلحتاندیشیها صورت میگیرد و اینکه بررسی بکنیم، ببینیم که چه چیزهایی باعث میشود که ما وادار میشویم به مصلحت عمل بکنیم نه به آن تکلیف ظاهری.
بحثی که امروز میخواهم خدمت شما عرض بکنم از مسائل دامنهداری است که متأسّفانه در تاریخ تحلیلی کمتر به آن پرداخته شده است؛ آن هم این است که امیر المؤمنین صلوات الله علیه یک عزل و نصبی کرده است، خیلی بین مورّخین مسئلهدار شده است. گاهی پیش میآید مثلاً فرض کنید در جامعهی خود ما یک فردی را برای یک مسئولیت پنج شش ساله، هفت سالهای انتخاب میکنند؛ بعد از شش ماه، یک سال طرف را برمیدارند. از این اتّفاقها زمان امیر المؤمنین علیه السّلام هم افتاده است؟ بله افتاده است.
امیر المؤمنین علیه السّلام به عنوان امام معصوم حکومت نمیکرد. حتّی شیعیان و طرفداران خود امیر المؤمنین علیه السّلام هم به عنوان امام معصوم به ایشان نگاه نمیکردند. لذا حضرت باید اینها را، حتّی نزدیکان خود را توجیه میکرده است تا کار پیش برود. اینطور نبوده است که حضرت دستور بدهد، اینها گوش بدهند. حالا این غربت امیر المؤمنین علیه السّلام است امّا بالاخره یک واقعیت موجود هم است.
اتّفاقاً از این جهت هم ما بیشتر میتوانیم در حکومت خودمان از این مسئله استفاده بکنیم که میبینیم امیر المؤمنین صلوات الله علیه حرفهایی میزنند، کسانی که ایشان را قبول دارند حتّی إن قلت میکنند؛ میگویند: این کار را بکنیم بهتر است. خیلی از اوقات هم امیر المؤمنین علیه السّلام کوتاه میآید. آقا چرا راجع به این مسئله موضعگیری کردید، راجع به فلان مسئله موضعگیری نکردید؟ چرا اینجا اینطور گفتید، چرا اینطور نگفتید؟ نزدیکان امیر المؤمنین علیه السّلام میآیند به حضرت إن قلت و قلت میکنند. این هم مظلومیّت عجیب حضرت است، لذا به شرایط جامعهی ما خیلی نزدیک است. چرا شما راجع به فلان مسئله موضعگیری میکنید، راجع به فلان مسئله موضعگیری نمیکنید؟ الآن به مصلحت است که این حرف را بزنید یا نه؟
تاکنون نظری ثبت نشده است