- 1249
- 1000
- 1000
- 1000
آغاز امامت امیرالمؤمنین علی(ع)، آغاز تاریخ اسلام، جلسه سوم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حامد کاشانی با موضوع «آغاز امامت امیرالمؤمنین علی(ع)، آغاز تاریخ اسلام»، جلسه سوم، سال 1398
یک بحث تلخی را مطرح کردیم که ضرورت داشت و امروز شاید بیشتر ضرورت آن روشن شود. امروز ممکن است یک مقدار از تلخیها را از یک زاویهی دیگر بگویم تا موضوع اصلی دست ما بیاید. موضوع اصلی ما آغاز امامت امیرالمؤمنین(ع) است، ولی چون در آغاز امامت امیرالمؤمنین برای امیرالمؤمنین و زهرای مرضیه اتفاقاتی افتاد و شاید فهم این مشکل باشد، یعنی از رسول خاتم با آیات قرآن و معجزات رسول خدا، شاید اگر آن فضا را نشناسیم توقع داشتیم همه چیز خیلی منظم پیش میرفت و اتفاقی هم نمیافتاد و شاید به ذهن بعضی برسد، اختلافات بین مسلمین در ماجرای خلافت امیرالمؤمنین شروع شد. ما سعی داریم بگوییم: اینطور نیست و اختلاف بین فرق مختلف اسلامی به نحوه نگاهشان به شئون پیغمبر اکرم و به عصمت رسول خدا، به اطاعت محض از پیغمبر و اخلاق پیغمبر و اوصاف رسول خداست. یک اختلاف مبنایی است که مسائل بعدی حتی خلافت هم نسبت به این خرد و کوچک است. اصل اینجاست و چون ممکن است در ذهن عزیزان ما این باشد که رسول خدا وقتی به نبوت رسیدند، فکر کنند عزیزان ما این عشق و علاقهای که امروز به رسول خدا داریم، همه مسلمین زمان پیامبر داشتند؟ لذا بحث ما اینطور است که یک مقدمهای میگوییم و چند آیه را مختصر میگوییم که زمان رسول خدا چه گروههایی وسط جامعه اسلامی دنبال تضعیف پیغمبر بودند به صورت مجمل، یک مسألهی مبنایی به وجود آمد که مطرح میکنیم و بعد به تدابیر پیغمبر اکرم برای جلوگیری از انحراف میپردازیم. این سیر بحث ماست.
قرآن کریم دربارهی بعضی از کسانی که در دورهای که رسول خدا زندگی میکرده و اینها به ظاهر مسلمان هستند، آیه 98 سوره توبه میفرماید: «وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ یَتَّخِذُ ما یُنْفِقُ مَغْرَماً» اگر به اینها بگوییم: خمس بدهید، زکات بدهید، این را خسارت و غرامت حساب میکنند. یعنی ایمان هنوز کامل نشده «وَ یَتَرَبَّصُ بِکُمُ الدَّوائِرَ» هر لحظه میگوید: عیب ندارد، این بار این زکات را میدهیم و این حکومت دوام ندارد. نبی مکرم اسلام بالاخره خواهند کشت. وسط جامعه اسلامی است، اینها آمدند نفوذ کردند و هر لحظه منتظر شکست هستند. یا مثلاً فرض کنید عزیزانی ممکن است گله کنند از اینکه مدافعان حرم بیرون از مرزها زحمت میکشند، از مرزهای اسلامی دفاع میکنند و عدهای هم بی انصافی میکنند و کنایه میزنند. ممکن است فکر کنند چیز عجیبی است. نه! زمان رسول خدا قرآن میفرماید: «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ» اینهایی که در جنگ نمیرفتند، در جنگ شرکت نمیکردند هیچ، خوشحال هم بودند و میگفتند: با این نرفتن شاید تضعیف شود و شکست بخورد. «وَ کَرِهُوا أَنْ یُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ» دوست نداشتند در راه خدا مال و جانشان را بدهند و میگفتند: در این گرما چه کار دارید؟ رسول خدا فرمان آغاز حرکت به سمت جهاد فی سبیل الله را صادر کند، یعنی هم مخالفت میکردند و هم به گوش بقیه میرساندند. قرآن با اینها تند برخورد میکند. «قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا» گرم است، حرارت جهنم از این شدیدتر است.
یک بحث تلخی را مطرح کردیم که ضرورت داشت و امروز شاید بیشتر ضرورت آن روشن شود. امروز ممکن است یک مقدار از تلخیها را از یک زاویهی دیگر بگویم تا موضوع اصلی دست ما بیاید. موضوع اصلی ما آغاز امامت امیرالمؤمنین(ع) است، ولی چون در آغاز امامت امیرالمؤمنین برای امیرالمؤمنین و زهرای مرضیه اتفاقاتی افتاد و شاید فهم این مشکل باشد، یعنی از رسول خاتم با آیات قرآن و معجزات رسول خدا، شاید اگر آن فضا را نشناسیم توقع داشتیم همه چیز خیلی منظم پیش میرفت و اتفاقی هم نمیافتاد و شاید به ذهن بعضی برسد، اختلافات بین مسلمین در ماجرای خلافت امیرالمؤمنین شروع شد. ما سعی داریم بگوییم: اینطور نیست و اختلاف بین فرق مختلف اسلامی به نحوه نگاهشان به شئون پیغمبر اکرم و به عصمت رسول خدا، به اطاعت محض از پیغمبر و اخلاق پیغمبر و اوصاف رسول خداست. یک اختلاف مبنایی است که مسائل بعدی حتی خلافت هم نسبت به این خرد و کوچک است. اصل اینجاست و چون ممکن است در ذهن عزیزان ما این باشد که رسول خدا وقتی به نبوت رسیدند، فکر کنند عزیزان ما این عشق و علاقهای که امروز به رسول خدا داریم، همه مسلمین زمان پیامبر داشتند؟ لذا بحث ما اینطور است که یک مقدمهای میگوییم و چند آیه را مختصر میگوییم که زمان رسول خدا چه گروههایی وسط جامعه اسلامی دنبال تضعیف پیغمبر بودند به صورت مجمل، یک مسألهی مبنایی به وجود آمد که مطرح میکنیم و بعد به تدابیر پیغمبر اکرم برای جلوگیری از انحراف میپردازیم. این سیر بحث ماست.
قرآن کریم دربارهی بعضی از کسانی که در دورهای که رسول خدا زندگی میکرده و اینها به ظاهر مسلمان هستند، آیه 98 سوره توبه میفرماید: «وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ یَتَّخِذُ ما یُنْفِقُ مَغْرَماً» اگر به اینها بگوییم: خمس بدهید، زکات بدهید، این را خسارت و غرامت حساب میکنند. یعنی ایمان هنوز کامل نشده «وَ یَتَرَبَّصُ بِکُمُ الدَّوائِرَ» هر لحظه میگوید: عیب ندارد، این بار این زکات را میدهیم و این حکومت دوام ندارد. نبی مکرم اسلام بالاخره خواهند کشت. وسط جامعه اسلامی است، اینها آمدند نفوذ کردند و هر لحظه منتظر شکست هستند. یا مثلاً فرض کنید عزیزانی ممکن است گله کنند از اینکه مدافعان حرم بیرون از مرزها زحمت میکشند، از مرزهای اسلامی دفاع میکنند و عدهای هم بی انصافی میکنند و کنایه میزنند. ممکن است فکر کنند چیز عجیبی است. نه! زمان رسول خدا قرآن میفرماید: «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ» اینهایی که در جنگ نمیرفتند، در جنگ شرکت نمیکردند هیچ، خوشحال هم بودند و میگفتند: با این نرفتن شاید تضعیف شود و شکست بخورد. «وَ کَرِهُوا أَنْ یُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ» دوست نداشتند در راه خدا مال و جانشان را بدهند و میگفتند: در این گرما چه کار دارید؟ رسول خدا فرمان آغاز حرکت به سمت جهاد فی سبیل الله را صادر کند، یعنی هم مخالفت میکردند و هم به گوش بقیه میرساندند. قرآن با اینها تند برخورد میکند. «قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا» گرم است، حرارت جهنم از این شدیدتر است.
کاربر مهمان