- 699
- 1000
- 1000
- 1000
هنر خوب زیستن، جلسه بیست و هشتم
سخنرانی حجت الاسلام احمد لقمانی با موضوع «هنر خوب زیستن»، جلسه بیست و هشتم، سال 1396
یکی از زمینههای رفاه و راحتی، آرامش و آسایش در زندگی انسان، زندگی بی دغدغه، بدون حاشیه و همراه با آرامش است. چه بکنیم دست پیدا کنیم؟ بعضی در این زمینه نقطه نظراتی دارند. اگر فقیر نباشیم کار حل است. یعنی ثروت، اگر گمنام نباشیم دیگر تا ته زندگی را شاد هستیم یعنی شهرت، از آن طرف هم اگر مدرک نداشته باشیم بد است. اگر هم از نظر علمی به جایگاهی برسیم و مدرک داشته باشیم یک زندگی خوب و عالی خواهیم داشت. در تجربیات همه ما میدانیم که اینها عموماً جواب نمیدهد. سراغ چشمه و سرچشمه رفتیم. امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «قوام العیش حسن التقدیر و ملاکه حسن التدبیر» بخش اول را توضیح دادیم. حضرت فرمودند: قوام زندگی، استمرار زندگی و قرص و محکم بودن زندگی اول اندازه نگاهداری خوب است. بی مغز، وارد زندگی نشود. هرچیزی به اندازه باشد. ملاکش چیست؟ فرمودند: خوب برنامهریزی کردن!
زندگیها دو گونه است. گاهی برنامه روزی است و گاهی برنامه ریزی است. زندگی که با برنامه روزی باشد، باری به هر جهت و بی خیال بازی است. امروز زندگی را میبینند. ولی برنامه ریزی آینده را در الآن میآوریم. این خیلی مهم است لذا آینده نگری یا تعبیری کردیم پس اندازها، آینده نگری در زندگی فوق العاده خوب است. خداوند کریم است، رحیم است، مهربان است ولی عقل هم به انسان داده که از الآن به تعبیر صاحب نظران در روز جوانی برای شب پیری خود اقدام کنیم. در آموزههای دینی امیرالمؤمنین اول دستور میدهند، «علیکم بالقصد فی الغناء و الفقر» بر شما باد به میانه روی و اعتدال، الآن که از نظر بدنی قوی هستید، ضربه به بدنتان نزنید. از نظر مالی و آبرویی. بعد حضرت ثمره را بیان میکنند. «من اقتصد فی الغناء و الفقر» کسی که میانه رو و معتدل باشد چه در غنی بودن و چه در فقر، «فقد استعد لنوائب الدهر» خودش را برای سختیهای زندگی آماده کرده است. اگر خدای نکرده ورق زندگی برگشت آماده است. همین امروز و همین هفته را نمیبیند. آینده را هم میبیند. لذا در روایات هم اشاره کردیم، «العالم بزمانه» کسی که عالم به زمان است یعنی چه؟ چشم بصیرت میآورد. اعتدال، اعتبار، عبرت میگیرد. دیگران را دیده چه زندگی داشتند، الآن چه وضعی دارند. «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَیْهِ اللَّوَابِسُ» حوادث به او هجوم نمیبرند و هر آن آماده است. یک روایت شصت سال زندگی پر نشاط به انسان میدهد. میگوید: من میدانستم پا به سن بگذارم اینطور میشود. لذا پیری خوبی دارد و میانسالی و کهنسالی پر نشاطی دارد.
امام باقر(ع) عظمت این حسن تقدیر را بیان میکنند. همراه و هم سنگ با تفقه در دین، صبر بر بلاها، فرمودند: یکی از چیزهایی است که «الکمال کل الکمال» است. تمام خوبیها، مورد سوم را حسن تقدیر داشتن بیان کردند. خوب اندازه گیری کردن. نه افراط و نه تفریط، الآن وارد فراز دوم میشویم که امیرالمؤمنان علی(ع) فرمودند: ملاک این حسن تقدیر، حسن تدبیر است. تدبیر یعنی چه؟ تقاضا میکنم همه مخصوصاً عزیزان جوان سخنان ما را با گوش جان بشنوند. اگر چنین باشد و روی همین روال جلو بروند، پنجاه سال آینده یک زندگی سراسر آرامش دارند.
تدبیر یعنی چه؟ آینده نگری، امام فرمودند: نیمی از زندگی خوب و خوب زندگی کردن، تدبیر است. کسانی که در زندگی به خود سخت میگیرند، زندگی به آنها آسان میِگیرد. بعضی از نوجوانان و جوانان در یک زندگی هستند، پدر زحمت میکشد. مادر زحمت میکشد. عزیزم درس بخوان، استاد شو، یک کسی بشو. این فصلی که این باید تلاش بکند، به خودش سخت نمیگیرد. بی خوابی میخواهد، تلاش میخواهد، گذشت از تفریح و ندیدن تلویزیون میخواهد تا بتواند این دوره را پشت سر بگذارد. کسانی که باری به هر جهت هستند، میگویند: ما الکی خوش هستیم. الآن در زندگی همه چیز فراهم است. بعداً وقتی که تنها میشوند شکننده میشوند. از پا درمیآیند. اگر این دوره را نوجوان و جوان ما خوب تلاش کند، در مسائل صنعتی و مهارتی و علمی و تحقیقاتی بتواند به جایی برسد در آینده زندگی راحت و روانی برایش خواهد بود. این تدبیر است.
یکی از زمینههای رفاه و راحتی، آرامش و آسایش در زندگی انسان، زندگی بی دغدغه، بدون حاشیه و همراه با آرامش است. چه بکنیم دست پیدا کنیم؟ بعضی در این زمینه نقطه نظراتی دارند. اگر فقیر نباشیم کار حل است. یعنی ثروت، اگر گمنام نباشیم دیگر تا ته زندگی را شاد هستیم یعنی شهرت، از آن طرف هم اگر مدرک نداشته باشیم بد است. اگر هم از نظر علمی به جایگاهی برسیم و مدرک داشته باشیم یک زندگی خوب و عالی خواهیم داشت. در تجربیات همه ما میدانیم که اینها عموماً جواب نمیدهد. سراغ چشمه و سرچشمه رفتیم. امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «قوام العیش حسن التقدیر و ملاکه حسن التدبیر» بخش اول را توضیح دادیم. حضرت فرمودند: قوام زندگی، استمرار زندگی و قرص و محکم بودن زندگی اول اندازه نگاهداری خوب است. بی مغز، وارد زندگی نشود. هرچیزی به اندازه باشد. ملاکش چیست؟ فرمودند: خوب برنامهریزی کردن!
زندگیها دو گونه است. گاهی برنامه روزی است و گاهی برنامه ریزی است. زندگی که با برنامه روزی باشد، باری به هر جهت و بی خیال بازی است. امروز زندگی را میبینند. ولی برنامه ریزی آینده را در الآن میآوریم. این خیلی مهم است لذا آینده نگری یا تعبیری کردیم پس اندازها، آینده نگری در زندگی فوق العاده خوب است. خداوند کریم است، رحیم است، مهربان است ولی عقل هم به انسان داده که از الآن به تعبیر صاحب نظران در روز جوانی برای شب پیری خود اقدام کنیم. در آموزههای دینی امیرالمؤمنین اول دستور میدهند، «علیکم بالقصد فی الغناء و الفقر» بر شما باد به میانه روی و اعتدال، الآن که از نظر بدنی قوی هستید، ضربه به بدنتان نزنید. از نظر مالی و آبرویی. بعد حضرت ثمره را بیان میکنند. «من اقتصد فی الغناء و الفقر» کسی که میانه رو و معتدل باشد چه در غنی بودن و چه در فقر، «فقد استعد لنوائب الدهر» خودش را برای سختیهای زندگی آماده کرده است. اگر خدای نکرده ورق زندگی برگشت آماده است. همین امروز و همین هفته را نمیبیند. آینده را هم میبیند. لذا در روایات هم اشاره کردیم، «العالم بزمانه» کسی که عالم به زمان است یعنی چه؟ چشم بصیرت میآورد. اعتدال، اعتبار، عبرت میگیرد. دیگران را دیده چه زندگی داشتند، الآن چه وضعی دارند. «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَیْهِ اللَّوَابِسُ» حوادث به او هجوم نمیبرند و هر آن آماده است. یک روایت شصت سال زندگی پر نشاط به انسان میدهد. میگوید: من میدانستم پا به سن بگذارم اینطور میشود. لذا پیری خوبی دارد و میانسالی و کهنسالی پر نشاطی دارد.
امام باقر(ع) عظمت این حسن تقدیر را بیان میکنند. همراه و هم سنگ با تفقه در دین، صبر بر بلاها، فرمودند: یکی از چیزهایی است که «الکمال کل الکمال» است. تمام خوبیها، مورد سوم را حسن تقدیر داشتن بیان کردند. خوب اندازه گیری کردن. نه افراط و نه تفریط، الآن وارد فراز دوم میشویم که امیرالمؤمنان علی(ع) فرمودند: ملاک این حسن تقدیر، حسن تدبیر است. تدبیر یعنی چه؟ تقاضا میکنم همه مخصوصاً عزیزان جوان سخنان ما را با گوش جان بشنوند. اگر چنین باشد و روی همین روال جلو بروند، پنجاه سال آینده یک زندگی سراسر آرامش دارند.
تدبیر یعنی چه؟ آینده نگری، امام فرمودند: نیمی از زندگی خوب و خوب زندگی کردن، تدبیر است. کسانی که در زندگی به خود سخت میگیرند، زندگی به آنها آسان میِگیرد. بعضی از نوجوانان و جوانان در یک زندگی هستند، پدر زحمت میکشد. مادر زحمت میکشد. عزیزم درس بخوان، استاد شو، یک کسی بشو. این فصلی که این باید تلاش بکند، به خودش سخت نمیگیرد. بی خوابی میخواهد، تلاش میخواهد، گذشت از تفریح و ندیدن تلویزیون میخواهد تا بتواند این دوره را پشت سر بگذارد. کسانی که باری به هر جهت هستند، میگویند: ما الکی خوش هستیم. الآن در زندگی همه چیز فراهم است. بعداً وقتی که تنها میشوند شکننده میشوند. از پا درمیآیند. اگر این دوره را نوجوان و جوان ما خوب تلاش کند، در مسائل صنعتی و مهارتی و علمی و تحقیقاتی بتواند به جایی برسد در آینده زندگی راحت و روانی برایش خواهد بود. این تدبیر است.
تاکنون نظری ثبت نشده است