display result search
- 671
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر سوره ی حجرات، جلسه بیستم
سخنرانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری با موضوع "تفسیر سوره ی حجرات"، جلسه بیستم، سال 1399
بحث ما در آیات 9 و 10 سوره مبارکه حجرات بود که چند مفهوم محوری در این فراز و در این سیاق است؛ یکی مفهوم اخوت است، که شاید کلیدی ترین مفهوم این آیات و آیات بعد می باشد و بعد هم مفهوم بغی و اصلاح و اقتتال است که این چند مفهوم باید توضیح داده بشود.
ارتباط این آیات با سیاق قبلش که بحث خبر نبی اکرم و نبأ فاسق است که بر محور نبی اکرم یک اخوتی شکل می گیرد. یعنی جامعه مؤمنین و امت ایمانی تبدیل به یک خانواده می شوند. همه برادر می شوند و این روابط دشمن دارد. این فاسق می خواهد با نبأ خودش این اخوت را به هم بزند. اما نکته ای وجود دارد که اخوت بر محور حضرت شکل می گیرد. یعنی اگر واقعا جامعه ای بر محور تولی به نبی اکرم شکل گرفت و روابطشان براساس شرایع و مناسکی بود که ناشی از نبوت حضرت است؛ واقعا این جامعه، جامعه ای است که روابطش، روابط اخوت می شود.
حقیقتا بر محور نبی اکرم یک جامعه درست می شود و روابطی که بین افراد این جامعه برقرار می شود بر محور صفات حمیده است. جامعه ای است که طبیعتاً تمام مناسباتشان پرستش خداست، به طوری که محبتشان به همدیگر محبت الهی می شود. وقتی به دیدار همدیگر می روند، گفته شده که این دیدار خداست. حتی اگر با هم مواجه شوند و دست بدهند، گویا این دست دادن با خدای متعال است. این احکامی که در معارف ما آمده فراتر از یک اخوت اعتباری است. واقعا اگر گرد نبی اکرم جمع شدیم و بر محور حضرت امت درست کردیم، حقیقت روابط اخوت شکل می گیرد. اگر حول حضرت جمع شدیم و صفات حضرت در قلب و قوای ما ظهور پیدا کرد و جاری شد، ارتباطمان با حضرت حق و مؤمنین نورانی می شود و حاصلش توکل و یقین و رضا و ایمان و امثال اینهاست. ارتباطمان با دنیا زهد و فراغت می شود و نسبت به مؤمنین جود و سخاوت و محبت می شود. پس این قوایی که به ما داده می شود قوایی است که تمام روابط ما را نورانی می کند. این یک توضیح بود که بر محور حضرت یک جامعه نورانی بر محور صفات حمیده شکل میگیرد که محور این صفات هم پرستش خداست.
ما در عالم اختیار می توانیم بر محور الوهیت حضرت حق جمع بشویم و خود و روابطمان صالح شود. یعنی انسان صالح، عبد صالح، عبدی است که بر محور الوهیت حضرت حق در عالم عمل می کند. او اله این عبد است و روابط اگر بر محور الوهیت حضرت حق بود روابط صالح می شود. منتها وقتی می خواهیم بر محور الوهیت حضرت حق جمع شویم، نمی توانیم مستقیما بر مدار الوهیت جمع بشویم. باید ابتدا بر مدار نبی اکرم جمع بشویم که مفصل در روایات آمده است. اضطرار به حجت یک نکته اش همین است. لذا تجمع ما بر مدار الوهیت ابتدائا وجود مقدس نبی اکرم است.
نبی اکرم یک شریعتی را آوردند که آن روابط ما را تفصیل می دهد و تنظیم می کند که البته غیر از روابط عام وجود مقدس نبی اکرم با هر مؤمنی هم یک ارتباط تک به تک دارند. اتصال روح مؤمن به روح الهی که وجود مقدس معصوم است و از اتصال شعاع خورشید به خورشید بیشتر است و واقعا این اتصال یک ارتباط بین ما و حضرت برقرار می کند. یک ارتباط بین خود این اشعه و یک جمع و جامعه ای درست می شود. هرچه ما بیشتر ذیل پرستش حضرت حق و ولایت نبی اکرم جمع بشویم این اخوت عمیق تر و جدی تر و لطیف تر می شود. خود این اخوت هم درجات دارد. درجات ایمان، درجات اخوت می آورد. مؤمنینی که در درجه دوم هستند یک منزلت دیگر از اخوت دارند، حقوق دیگری با هم دارند که بین مؤمن درجه یک و درجه ده آن اخوت نیست. آن تکالیف را از مؤمن درجه یک نمی خواهند. مؤمنینی که در درجه بالای ایمان هستند یک منزلتی از روابط اخوت بر محور نبی اکرم از آنها شکل می گیرد و یک تکالیفی نسبت به هم پیدا می کنند که به هیچ وجه مراتب پایین ایمان نه این ارتباط را دارند و نه این تکالیف و حقوق بر محور اخوت حقیقی شکل می گیرد.
مؤمنینی که با یکدیگر رابطه اخوت برقرار می کنند به مرحله ای میرسند که مانند اعضای بدن به یکدیگر متصل هستند و یک هدف را در پیش میگیرند و در دوران ظهور این به کامل ترین حالت می رسد. این رابطه اخوت در تمامی قوای آن ها رسوخ میکند و باعث پدیدار شدن صفات حمیده، که همان صفات نبی اکرم است، می شود.
بحث ما در آیات 9 و 10 سوره مبارکه حجرات بود که چند مفهوم محوری در این فراز و در این سیاق است؛ یکی مفهوم اخوت است، که شاید کلیدی ترین مفهوم این آیات و آیات بعد می باشد و بعد هم مفهوم بغی و اصلاح و اقتتال است که این چند مفهوم باید توضیح داده بشود.
ارتباط این آیات با سیاق قبلش که بحث خبر نبی اکرم و نبأ فاسق است که بر محور نبی اکرم یک اخوتی شکل می گیرد. یعنی جامعه مؤمنین و امت ایمانی تبدیل به یک خانواده می شوند. همه برادر می شوند و این روابط دشمن دارد. این فاسق می خواهد با نبأ خودش این اخوت را به هم بزند. اما نکته ای وجود دارد که اخوت بر محور حضرت شکل می گیرد. یعنی اگر واقعا جامعه ای بر محور تولی به نبی اکرم شکل گرفت و روابطشان براساس شرایع و مناسکی بود که ناشی از نبوت حضرت است؛ واقعا این جامعه، جامعه ای است که روابطش، روابط اخوت می شود.
حقیقتا بر محور نبی اکرم یک جامعه درست می شود و روابطی که بین افراد این جامعه برقرار می شود بر محور صفات حمیده است. جامعه ای است که طبیعتاً تمام مناسباتشان پرستش خداست، به طوری که محبتشان به همدیگر محبت الهی می شود. وقتی به دیدار همدیگر می روند، گفته شده که این دیدار خداست. حتی اگر با هم مواجه شوند و دست بدهند، گویا این دست دادن با خدای متعال است. این احکامی که در معارف ما آمده فراتر از یک اخوت اعتباری است. واقعا اگر گرد نبی اکرم جمع شدیم و بر محور حضرت امت درست کردیم، حقیقت روابط اخوت شکل می گیرد. اگر حول حضرت جمع شدیم و صفات حضرت در قلب و قوای ما ظهور پیدا کرد و جاری شد، ارتباطمان با حضرت حق و مؤمنین نورانی می شود و حاصلش توکل و یقین و رضا و ایمان و امثال اینهاست. ارتباطمان با دنیا زهد و فراغت می شود و نسبت به مؤمنین جود و سخاوت و محبت می شود. پس این قوایی که به ما داده می شود قوایی است که تمام روابط ما را نورانی می کند. این یک توضیح بود که بر محور حضرت یک جامعه نورانی بر محور صفات حمیده شکل میگیرد که محور این صفات هم پرستش خداست.
ما در عالم اختیار می توانیم بر محور الوهیت حضرت حق جمع بشویم و خود و روابطمان صالح شود. یعنی انسان صالح، عبد صالح، عبدی است که بر محور الوهیت حضرت حق در عالم عمل می کند. او اله این عبد است و روابط اگر بر محور الوهیت حضرت حق بود روابط صالح می شود. منتها وقتی می خواهیم بر محور الوهیت حضرت حق جمع شویم، نمی توانیم مستقیما بر مدار الوهیت جمع بشویم. باید ابتدا بر مدار نبی اکرم جمع بشویم که مفصل در روایات آمده است. اضطرار به حجت یک نکته اش همین است. لذا تجمع ما بر مدار الوهیت ابتدائا وجود مقدس نبی اکرم است.
نبی اکرم یک شریعتی را آوردند که آن روابط ما را تفصیل می دهد و تنظیم می کند که البته غیر از روابط عام وجود مقدس نبی اکرم با هر مؤمنی هم یک ارتباط تک به تک دارند. اتصال روح مؤمن به روح الهی که وجود مقدس معصوم است و از اتصال شعاع خورشید به خورشید بیشتر است و واقعا این اتصال یک ارتباط بین ما و حضرت برقرار می کند. یک ارتباط بین خود این اشعه و یک جمع و جامعه ای درست می شود. هرچه ما بیشتر ذیل پرستش حضرت حق و ولایت نبی اکرم جمع بشویم این اخوت عمیق تر و جدی تر و لطیف تر می شود. خود این اخوت هم درجات دارد. درجات ایمان، درجات اخوت می آورد. مؤمنینی که در درجه دوم هستند یک منزلت دیگر از اخوت دارند، حقوق دیگری با هم دارند که بین مؤمن درجه یک و درجه ده آن اخوت نیست. آن تکالیف را از مؤمن درجه یک نمی خواهند. مؤمنینی که در درجه بالای ایمان هستند یک منزلتی از روابط اخوت بر محور نبی اکرم از آنها شکل می گیرد و یک تکالیفی نسبت به هم پیدا می کنند که به هیچ وجه مراتب پایین ایمان نه این ارتباط را دارند و نه این تکالیف و حقوق بر محور اخوت حقیقی شکل می گیرد.
مؤمنینی که با یکدیگر رابطه اخوت برقرار می کنند به مرحله ای میرسند که مانند اعضای بدن به یکدیگر متصل هستند و یک هدف را در پیش میگیرند و در دوران ظهور این به کامل ترین حالت می رسد. این رابطه اخوت در تمامی قوای آن ها رسوخ میکند و باعث پدیدار شدن صفات حمیده، که همان صفات نبی اکرم است، می شود.
تاکنون نظری ثبت نشده است