سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان با موضوع «مدیریت ذهن» جلسه یکم: سیر و سلوک الی الله، سال 1403
به دلائلی فکر کردم که ما به این بحث انسان شناسانه و تربیتی و معنوی و حتی ابعاد اجتماعی هم دارد بپردازیم که درباره مدیریت ذهن صحبت کنیم. مدیریت ذهن شامل کنترل ذهن که به هر سو نرود و به هر گونه ای که خواست ما را دچار آسیب نکند و مدیریت ذهن به این معنا که توجه خودمان را به چه امری قرار بدهیم و به چی توجه کنیم در مفاهیم دینی درباره مدیریت ذهن مفاهیم کلیدی بسیار مهمی وجود دارد با عبارت های دیگری که حالا ما جمع بندی اون مفاهیم را تحت عنوانی که امروز باهاش آشناتر هستیم و استعمال می شود تحت عنوان مدیریت ذهن قرار دادیم اما چرا ما درباره مدیریت ذهن می خواهیم صحبت کنیم؟ یک دلیل معنوی دارد دلیل معنوی اش این است که حضرت امام رضوان الله تعالی علیه می فرمایند برای سیر و سلوک الی الله و برای رسیدن به مقام قرب و مجاهدت در راه خدا مجاهدت با نفس قدم اول یا شرط اول، می فرمایند شرط اول این است که شما بتوانید ذهن خودتان را مدیریت کنید بگذارید امام فرمایش شان را بخوانیم در کتاب چهل حدیث می فرماید بدان که شرط بدان که اول شرط از برای مجاهد در این مقام و مقامات دیگر که می تواند منشأ غلبه بر شیطان و جنودش شود حفظ طایر خیال است پرنده خیال خیال یک تعبیری است از همان کنترل ذهن چون اولین بخش ذهن که فرار است و دائما فعال است این بخش خیال آدمی است و بعد ایشان چی می فرماید؟ می فرماید در این مقام و مقامات دیگر یعنی شما در هر مقامی باشی و در هر موقعیت سیر و سلوکی باشی شرط اول این است که کنترل ذهن داشته باشی بعد می فرماید چون که این خیال مرغی است بس پرواز کن که در هر آنی به شاخی خود را می آویزد حالا عبارت های فارسی این کتاب را یک کمی خلاصه امروز مأنوس ممکن است نباشد هر لحظه ای خودش را به شاخه ای آویزان می کند می فرماید تو باید این را کنترل بکنی و این موجب بسی از بدبختی هاست همین که آدم خیلی هم مهم نمی داند ذهنش این ور و اون ور می رود و هر لحظه ای ذهنش را رها کرده و آدم ذهنش را به رادیو و تلوزیون می سپرد و یا بدون انتخاب اینترنت و گوشی خودش به صفحات مجازی می سپرد موجب بسی از بدبختی هاست و خیال یکی از دستاویزهای شیطان است که انسان را به واسطه آن بیچاره کرده به شقاوت دعوت می کند همین مسئله ای که آقا الان فکرت کجاست و الان به چه چیزی داری فکر می کنی همین که آدم بی اراده باشد کافی است همین که آ دم بی برنامه باشد برای ذهن خودش کافی است که به بیچارگی ها دچار می شود حتما هم نمی خواهد فکر گناه و فکر خیانت و اینها تو ذهن انسان باشد
به دلائلی فکر کردم که ما به این بحث انسان شناسانه و تربیتی و معنوی و حتی ابعاد اجتماعی هم دارد بپردازیم که درباره مدیریت ذهن صحبت کنیم. مدیریت ذهن شامل کنترل ذهن که به هر سو نرود و به هر گونه ای که خواست ما را دچار آسیب نکند و مدیریت ذهن به این معنا که توجه خودمان را به چه امری قرار بدهیم و به چی توجه کنیم در مفاهیم دینی درباره مدیریت ذهن مفاهیم کلیدی بسیار مهمی وجود دارد با عبارت های دیگری که حالا ما جمع بندی اون مفاهیم را تحت عنوانی که امروز باهاش آشناتر هستیم و استعمال می شود تحت عنوان مدیریت ذهن قرار دادیم اما چرا ما درباره مدیریت ذهن می خواهیم صحبت کنیم؟ یک دلیل معنوی دارد دلیل معنوی اش این است که حضرت امام رضوان الله تعالی علیه می فرمایند برای سیر و سلوک الی الله و برای رسیدن به مقام قرب و مجاهدت در راه خدا مجاهدت با نفس قدم اول یا شرط اول، می فرمایند شرط اول این است که شما بتوانید ذهن خودتان را مدیریت کنید بگذارید امام فرمایش شان را بخوانیم در کتاب چهل حدیث می فرماید بدان که شرط بدان که اول شرط از برای مجاهد در این مقام و مقامات دیگر که می تواند منشأ غلبه بر شیطان و جنودش شود حفظ طایر خیال است پرنده خیال خیال یک تعبیری است از همان کنترل ذهن چون اولین بخش ذهن که فرار است و دائما فعال است این بخش خیال آدمی است و بعد ایشان چی می فرماید؟ می فرماید در این مقام و مقامات دیگر یعنی شما در هر مقامی باشی و در هر موقعیت سیر و سلوکی باشی شرط اول این است که کنترل ذهن داشته باشی بعد می فرماید چون که این خیال مرغی است بس پرواز کن که در هر آنی به شاخی خود را می آویزد حالا عبارت های فارسی این کتاب را یک کمی خلاصه امروز مأنوس ممکن است نباشد هر لحظه ای خودش را به شاخه ای آویزان می کند می فرماید تو باید این را کنترل بکنی و این موجب بسی از بدبختی هاست همین که آدم خیلی هم مهم نمی داند ذهنش این ور و اون ور می رود و هر لحظه ای ذهنش را رها کرده و آدم ذهنش را به رادیو و تلوزیون می سپرد و یا بدون انتخاب اینترنت و گوشی خودش به صفحات مجازی می سپرد موجب بسی از بدبختی هاست و خیال یکی از دستاویزهای شیطان است که انسان را به واسطه آن بیچاره کرده به شقاوت دعوت می کند همین مسئله ای که آقا الان فکرت کجاست و الان به چه چیزی داری فکر می کنی همین که آدم بی اراده باشد کافی است همین که آ دم بی برنامه باشد برای ذهن خودش کافی است که به بیچارگی ها دچار می شود حتما هم نمی خواهد فکر گناه و فکر خیانت و اینها تو ذهن انسان باشد
تاکنون نظری ثبت نشده است