سخنرانی حجت الاسلام دکتر ناصر رفیعی با موضوع "نفسیر آیات 33 و 34 سوره آل عمران"، سال 1404
شب های پنجشنبه بحث ما در تفسیر قرآن است، رسیدیم به آیه 33 و 34 آل عمران. این آیه ای هست که وقتی علی اکبر علیه السلام روز عاشورا با امام حسین علیه السلام خداحافظی کرد و به طرف میدان می رفت حضرت اباعبدالله پشت سر علی اکبر این آیه را خواند. در روایت داریم یک وقتی در حضور امام رضا علیه السلام مامون رو کرد به امام رضا علیه السلام و گفت آیا در قرآن آیه ای هست که در فضیلت شما اهل بیت باشد؟ امام علیه السلام فرمودند بله خدای تبارک و تعالی ما را انتخاب کرده و ما را برگزیده است و انتخاب ما به دست خداست. مامون گفت این کجای قرآن آمده؟ امام همین آیه را تلاوت کردند. إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ. ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ. بی تردید خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را [به خاطر شایستگی های ویژه ای که در آنان بود] بر جهانیان برگزید. فرزندانی [را برگزید] که [از نظر پاکی، تقوا، درستی و راستی] برخی از [آنان از نسل] برخی دیگرند؛ و خدا شنوا و داناست. در این آیه خدا می فرماید: ما چهار فرد و گروه را برگزیدیم، حضرت آدم اولی هست. امیرالمومنین در خطبه یک نهج البلاغه می فرماید: خداوند از خاک نرم و خاک سخت مخلوط کرد او را با آب آمیخت، وقتی چسبنده و لزج شد از او صورت آدم را آفرید و برای او مفاصل و اعضا و خمیدگی و اینها قرارداد. در او از روح خودش دمید و آدم خلق شد. بالاخره این آدم برگزیده خداست، صفی الله از میان این همه موجود خداوند چرا ایشون را انتخاب کرد؟ و او رو پیغمبر کرد و به ملائکه فرمود در مقابلش سجده کنید؟ پس او برگزیده شد. حضرت آدم اولین موجود و اولین پیامبر خلقت هست. نوح اولین پیامبر اولی العظم هست، چون پیامبران همه دعوتشان جهانی نبوده، بعضی از انبیا مثل حضرت یعقوب برای منطقه خودش بوده است. لذا دومین پیغمبری که خدا می گوید ما برگزیدیم حضرت نوح هست، پس معلوم می شود پیامبران با هم یکی نیستند و تفضیل دارند و مقامات شان با هم فرق می کند. سومین پیغمبر برگزیده ابراهیم علیه السلام است. خدا در قرآن می فرماید: ما آل فرعون را غرق کردیم. دیگد خدا نفرموده ما فرعون و آلش را غرق کردیم که فرعون هم جزوشون بود. فلذا خداوند وقتی می گوید آل ابراهیم، تمام پیامبران بنی اسرائیل را شامل می شود و پیغمبر ما هم شامل می شود، چون پیغمبران یهود از اسحاق اندو پیغمبر ما از اسماعیل است و ائمه اطهار هم که فرزندان پیغمبرند خود امیرالمومنین علیه السلام هم به اسماعیل و نسلشون در واقع در همین سلسله است. لذا آل ابراهیم هم می شوند انبیای بعد از ابراهیم و ائمه اطهار علیهم السلام. این را مرحوم علامه در المیزان هم نوشته است. پیغمبر گرامی اسلام روایت دارد که گاهی می فرمود: من فرزند حضرت ابراهیم هستم و دینم دین ابراهیم هست، یعنی توحید اما من افضل از ابراهیم هستم چون رسول خدا افضل انبیاست. در روایت داریم رسول گرامی اسلام در حالی که امیرالمومنین علیه السلام کنارشان نشسته بودن فرمودند: آرامش، راحتی، فلاح، رستگاری، نجاح، برکت، عفو، عافیت، رضا، قرب به خدا، پیروزی و سرور شادمانی برای کسی است که علی بن ابی طالب علیه السلام را دوست داشته باشد. محبت بدون ولایت فایده ای ندارد.
شب های پنجشنبه بحث ما در تفسیر قرآن است، رسیدیم به آیه 33 و 34 آل عمران. این آیه ای هست که وقتی علی اکبر علیه السلام روز عاشورا با امام حسین علیه السلام خداحافظی کرد و به طرف میدان می رفت حضرت اباعبدالله پشت سر علی اکبر این آیه را خواند. در روایت داریم یک وقتی در حضور امام رضا علیه السلام مامون رو کرد به امام رضا علیه السلام و گفت آیا در قرآن آیه ای هست که در فضیلت شما اهل بیت باشد؟ امام علیه السلام فرمودند بله خدای تبارک و تعالی ما را انتخاب کرده و ما را برگزیده است و انتخاب ما به دست خداست. مامون گفت این کجای قرآن آمده؟ امام همین آیه را تلاوت کردند. إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ. ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ. بی تردید خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را [به خاطر شایستگی های ویژه ای که در آنان بود] بر جهانیان برگزید. فرزندانی [را برگزید] که [از نظر پاکی، تقوا، درستی و راستی] برخی از [آنان از نسل] برخی دیگرند؛ و خدا شنوا و داناست. در این آیه خدا می فرماید: ما چهار فرد و گروه را برگزیدیم، حضرت آدم اولی هست. امیرالمومنین در خطبه یک نهج البلاغه می فرماید: خداوند از خاک نرم و خاک سخت مخلوط کرد او را با آب آمیخت، وقتی چسبنده و لزج شد از او صورت آدم را آفرید و برای او مفاصل و اعضا و خمیدگی و اینها قرارداد. در او از روح خودش دمید و آدم خلق شد. بالاخره این آدم برگزیده خداست، صفی الله از میان این همه موجود خداوند چرا ایشون را انتخاب کرد؟ و او رو پیغمبر کرد و به ملائکه فرمود در مقابلش سجده کنید؟ پس او برگزیده شد. حضرت آدم اولین موجود و اولین پیامبر خلقت هست. نوح اولین پیامبر اولی العظم هست، چون پیامبران همه دعوتشان جهانی نبوده، بعضی از انبیا مثل حضرت یعقوب برای منطقه خودش بوده است. لذا دومین پیغمبری که خدا می گوید ما برگزیدیم حضرت نوح هست، پس معلوم می شود پیامبران با هم یکی نیستند و تفضیل دارند و مقامات شان با هم فرق می کند. سومین پیغمبر برگزیده ابراهیم علیه السلام است. خدا در قرآن می فرماید: ما آل فرعون را غرق کردیم. دیگد خدا نفرموده ما فرعون و آلش را غرق کردیم که فرعون هم جزوشون بود. فلذا خداوند وقتی می گوید آل ابراهیم، تمام پیامبران بنی اسرائیل را شامل می شود و پیغمبر ما هم شامل می شود، چون پیغمبران یهود از اسحاق اندو پیغمبر ما از اسماعیل است و ائمه اطهار هم که فرزندان پیغمبرند خود امیرالمومنین علیه السلام هم به اسماعیل و نسلشون در واقع در همین سلسله است. لذا آل ابراهیم هم می شوند انبیای بعد از ابراهیم و ائمه اطهار علیهم السلام. این را مرحوم علامه در المیزان هم نوشته است. پیغمبر گرامی اسلام روایت دارد که گاهی می فرمود: من فرزند حضرت ابراهیم هستم و دینم دین ابراهیم هست، یعنی توحید اما من افضل از ابراهیم هستم چون رسول خدا افضل انبیاست. در روایت داریم رسول گرامی اسلام در حالی که امیرالمومنین علیه السلام کنارشان نشسته بودن فرمودند: آرامش، راحتی، فلاح، رستگاری، نجاح، برکت، عفو، عافیت، رضا، قرب به خدا، پیروزی و سرور شادمانی برای کسی است که علی بن ابی طالب علیه السلام را دوست داشته باشد. محبت بدون ولایت فایده ای ندارد.
تاکنون نظری ثبت نشده است