display result search
- 659
- 1000
- 1000
- 1000
تقویت اخلاق توحیدی در انسان، جلسه هجدهم
سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید احمد فقیهی با موضوع «تقویت اخلاق توحیدی در انسان»، جلسه هجدهم، سال 1402
یکی از مسائلی که در اخلاق توحیدی مطرح است مسئله فقر و غناست. تمام وجود و هستی ما و تمام هستی این عالم سراپا نیاز به خداوند است. اثبات این مسئله از لحاظ علمی کار خیلی سختی نیست و حتی اگر ما دلایل علمی و فلسفی آن را ندانیم، به صورت تعبدی آن را پذیرفته و قبول داریم. البته در مباحث فلسفی و عرفانی اثبات می شود که انسان عین فقر است. یک وقت می گویم من فقیرم، اما یک وقت می گویم اصلا منی وجود ندارد؛ هر چه هست عین فقر و نیاز است.
ذکر بسیار مهمی که برای توجه به این مسئله برای ما بیان شده است، ذکر لََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَِّهِ الْعَلِِّیِّ الْعَظِیمِ و همچنین ذکر بحول الله وقوته أقوم وأقعد است. در روایات آمده است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: أَ لَاَ أُعلَِّمُکُْمْ خَمْسَ کَلِمَاتٍ خَفِیفَاتٍ عََلَى اللِّسَانِ ثَقِیلَاتٍ فِِی الْمِیزَانِ یُرْضِیَنَ الرَّحْمَنَ وَیَطْرُدْنَ الشَّیْطَانَ وَهُنَّ مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّةِ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ وَهُنَّ مِنَ الْبَاقِیَاتِ الصَّالِحَاتِِ؟ قَالُُوا بَلََى یََا رَسُولَ اللَّهِ! فَقَالَ قُولُُوا سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلََا إِلَهَ إِلََّّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ وَلََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَّهِ الْعَلِِّیِّ الْعَظِیمِ؛
همانگونه که ملاحظه می فرمایید از این ذکر به عنوان گنجی مخفی که تحت عرش خداست یاد شده است. همچنین در روایت دیگری می فرماید: لََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ فَإِنَّهََا کَنْزٌ مِنْ کُنُوزِ الْجَنََّّة.
روشن است که همه ما این مطلب را می دانیم، اما مسئله این است که در زندگی، و در نیازمندی هایی که پیگیری می کنیم و همچنین کارهایی که انجام می دهیم، چقدر این حقیقت را باور کرده ایم که همه اش خداست و اوست و اوست و اوست؟! البته خداوند برای ما هم وظایفی را مقدر کرده است و ما هم باید وظایفه مان را دقیق انجام بدهیم. ممکن است که برخی به ذهنشان برسد که وقتی میگوییم خداوند همه کاره عالم است، به این معناست که من دیگر کاری نمی کنم، اما قضیه عکس این است و کسانی که فهمیدند همه امور به دست خداست، خوب از او اطاعت می کنند. روشن است که اگر من یک شخصیتی را پیدا کنم که بگویند این خیلی کارها از دستش بر می آید، در مقابلش تعظیم میکنم و مطیع او می شوم. اصلا علت اینکه من خوب اطاعت نمی کنم، این است که خوب نفهمیده ام که خدا چه کاره عالم است. علت اینکه در نماز، حال مناجات و توجه برایم حاصل نمی شود، این است که خوب خدا را درک نکرده ام.
مرحوم علامه طباطبایی در المیزان می گوید: ما می گوییم: ایاک نعبد، و بلافاصله می گوییم: و ایاک نستعین؛ یعنی همین عبادت مان هم به حول و قوه توست. این اشتباه در ذهن هیچ کس نیاید که وقتی می گوییم ما عین فقر و نیاز هستیم و همه کاره عالم اوست، به این معناست که دیگر ما وظیفه ای نداریم. اتفاقا وقتی خوب دقت می کنیم، به این نتیجه می رسیم که باید ببینیم که او چه می خواهد، چه چیزی را می پسندد و از من چه چیزی را طلب می کند.
یکی از مسائلی که در اخلاق توحیدی مطرح است مسئله فقر و غناست. تمام وجود و هستی ما و تمام هستی این عالم سراپا نیاز به خداوند است. اثبات این مسئله از لحاظ علمی کار خیلی سختی نیست و حتی اگر ما دلایل علمی و فلسفی آن را ندانیم، به صورت تعبدی آن را پذیرفته و قبول داریم. البته در مباحث فلسفی و عرفانی اثبات می شود که انسان عین فقر است. یک وقت می گویم من فقیرم، اما یک وقت می گویم اصلا منی وجود ندارد؛ هر چه هست عین فقر و نیاز است.
ذکر بسیار مهمی که برای توجه به این مسئله برای ما بیان شده است، ذکر لََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَِّهِ الْعَلِِّیِّ الْعَظِیمِ و همچنین ذکر بحول الله وقوته أقوم وأقعد است. در روایات آمده است که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: أَ لَاَ أُعلَِّمُکُْمْ خَمْسَ کَلِمَاتٍ خَفِیفَاتٍ عََلَى اللِّسَانِ ثَقِیلَاتٍ فِِی الْمِیزَانِ یُرْضِیَنَ الرَّحْمَنَ وَیَطْرُدْنَ الشَّیْطَانَ وَهُنَّ مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّةِ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ وَهُنَّ مِنَ الْبَاقِیَاتِ الصَّالِحَاتِِ؟ قَالُُوا بَلََى یََا رَسُولَ اللَّهِ! فَقَالَ قُولُُوا سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلََا إِلَهَ إِلََّّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ وَلََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَّهِ الْعَلِِّیِّ الْعَظِیمِ؛
همانگونه که ملاحظه می فرمایید از این ذکر به عنوان گنجی مخفی که تحت عرش خداست یاد شده است. همچنین در روایت دیگری می فرماید: لََا حَوْلَ وَلََا قُوَّةَ إِلََّّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ فَإِنَّهََا کَنْزٌ مِنْ کُنُوزِ الْجَنََّّة.
روشن است که همه ما این مطلب را می دانیم، اما مسئله این است که در زندگی، و در نیازمندی هایی که پیگیری می کنیم و همچنین کارهایی که انجام می دهیم، چقدر این حقیقت را باور کرده ایم که همه اش خداست و اوست و اوست و اوست؟! البته خداوند برای ما هم وظایفی را مقدر کرده است و ما هم باید وظایفه مان را دقیق انجام بدهیم. ممکن است که برخی به ذهنشان برسد که وقتی میگوییم خداوند همه کاره عالم است، به این معناست که من دیگر کاری نمی کنم، اما قضیه عکس این است و کسانی که فهمیدند همه امور به دست خداست، خوب از او اطاعت می کنند. روشن است که اگر من یک شخصیتی را پیدا کنم که بگویند این خیلی کارها از دستش بر می آید، در مقابلش تعظیم میکنم و مطیع او می شوم. اصلا علت اینکه من خوب اطاعت نمی کنم، این است که خوب نفهمیده ام که خدا چه کاره عالم است. علت اینکه در نماز، حال مناجات و توجه برایم حاصل نمی شود، این است که خوب خدا را درک نکرده ام.
مرحوم علامه طباطبایی در المیزان می گوید: ما می گوییم: ایاک نعبد، و بلافاصله می گوییم: و ایاک نستعین؛ یعنی همین عبادت مان هم به حول و قوه توست. این اشتباه در ذهن هیچ کس نیاید که وقتی می گوییم ما عین فقر و نیاز هستیم و همه کاره عالم اوست، به این معناست که دیگر ما وظیفه ای نداریم. اتفاقا وقتی خوب دقت می کنیم، به این نتیجه می رسیم که باید ببینیم که او چه می خواهد، چه چیزی را می پسندد و از من چه چیزی را طلب می کند.
تاکنون نظری ثبت نشده است