تفسیر آیات 180 تا 181 سوره اعراف بخش ششم

1 تعداد قطعات
28 دقیقه مدت قطعه
75 دریافت شده

پخش

نام سریالی : سوره اعراف _ تفسیر تسنیم

منو

توضیحات
قطعات
مشخصات
تصاویر

درس آیت الله عبدالله جوادی آملی با موضوع "تفسیر آیات 180 تا 181 سوره اعراف بخش ششم"
مهمترین محور تعلیمی قرآن تعلیم اسمای الهی است
اگر کسی در خدمت ادعیه باشد می‎تواند گوشه‎ای از علم الاسماء را فرا بگیرد.
اسماء حقیقی ولایت اهل‌بیت (ع) است.

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
﴿وَلِلّهِ اْلأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها وَذَرُوا الَّذینَ یُلْحِدُونَ فی أَسْمائِهِ سَیُجْزَوْنَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ ٭ وَمِمَّنْ خَلَقْنا أُمَّةٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ﴾

همانطوری که قرآن در حقیقت برای تعلیم اسماء آمده است و مهمترین محور تعلیمی قرآن همان تعلیم اسمای الهی است همان طوری که قرآن کریم برای تعلیم اسمای الهی نازل شده است و مهمترین محور تعلیمی قرآن کریم تعلیم اسماء حسنی خدای سبحان است ادعیه هم همین‌طور است قسمت مهم ادعیه تعلیم اسماء الهی است و اگر کسی در خدمت ادعیه باشد می‎تواند گوشه‎ای از علم الاسماء را فرا بگیرد.
مطلب دوم آن است که گرچه در بعضی از روایات آمده است خدای سبحان دارای 99 اسم است ولی همان روایاتی که در صدد احصای این 99 اسمند مختلفند بعضی از آن روایات 99 اسمی را می‎شمرند که بعضی از آنها در قرآن هست ولی در روایات نیامده و بعضی از روایاتی که در صدد احصاء هستند گاهی تا 110 اسم را می‎شمرند معلوم می‎شود که روایاتی که می‎گوید خدای سبحان دارای 99 اسم است در صدد حصر حقیقی نیست این دو مطلب، سوم آن است که در دعای شریف جوشن کبیر خوب هزار اسم برای ذات اقدس الهی یاد شده است اینها اسمای حسنای الهی‌اند معلوم می‎شود که آن 99 اسم خصیصه‎ای دارد یا اصل است برای این هزار اسم چون زیر هر اسمی تقریباً ده اسم فرعی منشعب است آن اسمای کلی مثلاً 99 اسمند یا 100 اسمند.
مطلب بعدی آن است که این اسماء آنچه از خود قرآن کریم یا ادعیه استفاده می‎شود موجودات خارجی‎اند یعنی لفظ نیستند یک، مفهوم ذهنی نیستند دو، موجودات خارجی‎اند این موجودات خارجی حالا یا همین حقایق خارجی‎اند که ما می‎بینیم یا نه یک سلسله موجودات خارجی برتری هستند که این حقایق خارجی مظاهر آنها هستند و هو الحق یعنی این الفاظ گرچه اسم است ولی اسم لفظی‎ است معانی اینها گرچه اسماء هستند اما مفهومی‌اند از اینها کاری ساخته نیست البته صواب لفظی یا صواب ذهنی خاص خودشان را دارند اما کاری از اینها ساخته باشد انسان با این بتواند مستجاب الدعوة بشود بیماری را درمان بکند یا آثار دیگری بر این اسم بار باشد این‌چنین نیست موجودات خارجی هر کدام به نوبه خود اسمند یعنی سمه و علامت و نشانه ذات اقدس الهی هستند چون آیات الهی‎اند هر آیه‎ای اسمی است و آن ذات ما تعینی از تعینات که اسم است در این موجودات و حقایق خارجیه ظهور می‎کند در حقیقت اینها مظاهر آن اسمای حسنای الهی‎اند که آن در حقیقت مرحله چهارم است که آنها اسم حقیقی‌اند بقیه مظاهر آنها هست اینکه فرمود: ﴿لِلّهِ اْلأَسْماءُ الْحُسْنى﴾ آن حقایق خارجیه را می‌گفت در دعای شریف کمیل آمده است «وبأسمائک التی ملأت أرکان کل شیء» من تو را سوگند می‎دهم به آن اسمائی که ارکان هر چیزی را پر کرده در دعای هر روز ماه شریف رجب این‌چنین آمده بود که «فبهم ملأت سمائک وأرضک حتی ظهر لا اله إلا أنت» دعایی که صدرش این است «اللهم انی اسئلک بمعانی جمیع ما یدعوک به ولاة أمرک المأمونون علی سرک» خب پس در دعای کمیل آمده است «بأسمائک التی ملأت ارکان کل شیء» در دعای هر روز ماه رجب دو تا مطلب عمیق آمده که این دعای کمیل را شرح می‎کند یکی آن است که آن اسماء حقیقی که سراسر عالم را پر کردند ولایت اهل بیت (علیهم السلام) است «فبهم ملأت سمائک وأرضک» دوم آن است که اینها اسمند برای اینکه هر اسمی مسما را نشان می‎دهد هر آیه‎ای ذی‎الآیه را نشان می‎دهد هیچ چیزی بهتر از اینها نمی‎تواند توحید را نشان بدهد لذا فرمود: «فبهم ملأت سمائک وأرضک حتی ظهر لا اله إلا أنت» در توحید ظاهر شد بهترین اسمی که بتواند مسما را نشان بدهد اهل بیت است برای اینکه انسان وقتی اینها را می‎بیند به علم خدا پی می‎برد قدرت اینها را می‎بیند که «ما قلعت باب خیبر بقوة جسدانیة» به قدرت اینها پی می‎برد عدل اینها را می‎بیند اینها مظهر عدل خدایند اوصاف کمالی اینها را می‎بینند آیات کمال الهی‎اند اینها چون هر چه دارند از خداست دیگر اگر اینها را انسان می‎بیند علم و قدرت را فراوان می‎بیند حیاء و عدل و تواضع را می‎بیند ایثار و احسان را می‎بیند و همه اینها را از خدا دارد و خدا به اینها عطا کرده است پس اینها آیات کبرای الهی‎اند اینکه وجود مبارک حضرت امیر فرمود «ما لله آیة اکبر منی» هیچ موجودی بهتر از من خدا را نشان نمی‎دهد همین است برای اینکه ما می‎خواهیم به اصل ذات حق پی‎ببریم یعنی خدا هست خوب البته علی را می‎بینیم می‎فهمیم خدا هست برای اینکه او مخلوق است دیگر یک خالقی دارد می‎خواهیم بفهمیم او علیم است علم علی را که می‎بینیم می‎فهمیم که او علیم است برای اینکه علم داشت که به او داد دیگر همه کمالاتی که در اهل بیت (علیهم السلام) هست هر کدام آیت کبراست می‎تواند به خوبی نشان بدهد که خدا این وصف را داراست فرمود: «ما لله آیة اکبر منی» خب بنابراین اگر در دعای کمیل آمده است که «بأسمائک التی ملأت أرکان کل شیء» و در دعای هر روز ماه رجب آمده است که «فبهم ملأت سمائک وأرضک» نشان می‎دهد آن اسمای حسنایی که سراسر عالم را پر کرده‎اند این ولایت کلیه خلیفة الله‎ است بعد آنچنان این دعا لطیف و ظریف است که جلوی هر اغراقی را می‎گیرد برای اینکه دارد اینها برده شمایند اینها بنده شمایند به وسیله اینها ما پی به توحید بردیم اینها آنقدر تو را نشان دادند که به هر جا بنگری می‎فهمیم فقط توئی «حتی ظهر أن لا إله إلا أنت» برای اینکه اینها یک ذات فقیر دارند یک علم فقیر دارند یک قدرت فقیر دارند آنکه می‎گوید: «سلونی قبل أن تفقدونی» یک علم فقیر دارند خوب یک غنی را نشان می‎دهد دیگر اینکه می‎گوید: «فلاناً بطرق السماء أعلم منی بطرق الأرض» بعد می‎گوید: «کفی بی فخراً أن تکون لی رباً وکفی بی عزاً أن أکون لک عبداً» تو را دارد نشان می‎دهد دیگر خوب پس اگر ما یک احسان خوبی دیدیم یک عدل خوبی دیدیم که این عدل فقیر بود خوب این عدل فقیر عدل غنی را نشان می‎دهد یک گذشت خوبی را دیدیم این گذشت گذشت فقیرانه بود بعد گذشت غنی و بی‎نیازمندانه تو را نشان می‎دهد همه اینها نشانه اوصاف تو هستند بنابراین به وسیله اینها توحید ظاهر شد «وبهم ملأت السمائک وأرضک حتی ظهر أن لا إله إلا أنت» هیچ توحیدی بهتر از اینها نیست خوب این دعا جامع است بین بیان کمال ولایت اهل بیت (علیهم السلام) و اینکه اینها مربوب ذات اقدس الهی هستند بنابراین اسماء یک موجود خارجی خواهد بود البته لفظ گفتنش ثواب دارد نظیر نمازی که می‎خوانیم وسایر عبادات در حد عبادت لفظی ثواب لفظی را دارد معانیش را که می‎فهمیم همین بحثها موجود بحثهای عادی را داریم این همین ثواب مفهومی دارد اما خیلی کم است اینها اگر کسی بخواهد کاری انجام بدهد باید مظهر بشود یعنی یک مظهر نامی از اسماء الهی بشود تا بتوان کاری انجام بدهد برای اینکه آن اسم است سراسر عالم را پر کرده از اینجا کم کم می‎رسیم به جریان اسم اعظم خوب پس اسم موجود خارجی است و همین موجود خارجی آثار خارجی را دارد اما اینکه ائمه (علیهم السلام) فرمودند که «نحن اسماء الحسنی» معنایش این نیست که ما اسماء حسناییم دیگران مظاهر ما هستند ما اسمای حسنای هستیم دیگران هم اسمای حسنای هستند منتها ما اسمای حسنای هستیم مظهر اسم اعظمیم و اسامی کلی دیگران مظاهر اسمای جزئیه‎اند مثلاً در همین دعای شریف جوشن کبیر که هزار اسم است هر ده‎تای اینها زیرمجموعه یک اسم جامع است و کل این 999 اسم زیر مجموعه یک اسم اعظم است دیگران مظهر اسماء جزئیه الهی‎اند ما مظهر اسماء کلیه الهی هستیم قهراً آنها به برکت ما این مظهریت را پیدا کردند اما نه اینکه ما اسمای حسنای هستیم دیگران مظهر ما هستند موجودات خارجی مظاهر اسماء جزئی‌اند اینها مظاهر اسماء کلی‎اند البته شاگردان اینها می‎توانند مظهر اینها باشند اما هر موجود خارجی که در جهان خارجی یافت می‎شود در و دیو اینها هم می‎توانند مظهر اهل بیت (علیهم السلام) باشند نه اینطور نیست آنها صلاحیت این کار را ندارند خب در جریان.
پرسش: ...
پاسخ: حالا در جریان حضرت نوح (سلام الله علیه) سخن از معیت نبود از معیت سخنی نگفت به اسم خدا یک کاری را انجام داده است به اسم خدا کاری را انجام دادند غیر از این است که الله با انسان معیت داشته باشد حالا شاید کم کم در بحث اسم اعظم آن هم روشن می‌شود خب.
‌پرسش: ...
پاسخ: بله البته هر و عبودیتشان هم در اثر آن ربوبیتشان ظهور می‎کند دیگر یعنی از جهت اینکه عبدند باید کمالات آن جهت ارتباط با رب را هم داشته باشند دیگر در جریان اسم اعظم که روایات فراوانی است که اسم اعظم دارای 73 حرف است و ذات اقدس الهی یک حرف را به خود اختصاص داد بقیه را بین انبیاء (علیهم السلام) تقسیم کرده است به بعضی بیشتر به بعضی کمتر و چون مثلاً شاگرد حضرت سلیمان (سلام الله علیه) برخی از اسم اعظم را دارا بود بعضی از حروف اسم اعظم را دارا بود گفت به اینکه ﴿أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُک﴾ آن طی الأرض را انجام داده است آن تخت را از فاصله 80 فرسخی کمتر یا بیشتر از یمن به فلسطین آورد اینها در روایات اسم اعظم هست و روایاتش هم زیاد است همینها نشان می‎دهد که اسم اعظم لفظ نیست برای اینکه اگر اسم باشد چون دارد اسم اعظم واحد است بعد حالا یک اسمی باشد که 73 تا حرف داشته باشد حالا حرفهایش را تقسیم بکنید مگر اثر دارد یا می‎شود محمل اگر یک اسمی حالا مرکب از چهار حرف است تقطیع بکنیم إربا إربا بکنیم حرفش را بگیریم حرفش که بی‎اثر است که حالا این اسم اعظم فرض بفرمایید که 73 حرف دارد حالا باید همچنین چیزی هم داشته باشیم در عالم که اسمی است که 73 حرف دارد خب حالا حرفهایش را تقطیع بکنیم تکه پاره بکنیم که از معنا می‎افتد که معلوم می‎شود که سخن از لفظ و مفهوم نیست یک مقام خارجی است این شاهد داخلی که خود روایات نشان می‎دهد که اسم اعظم از سنخ لفظ و کلمه و مفهوم و اینها نیست اما شاهد عقلی که دلیل لبی متصل است و با این روایت همراه است یعنی آن دلیل عقلی و لبی متصل به این روایات است چون خیلی روشن است این مسئله اگر خیلی پیچیده باشد می‎گویند لبی منفصل اما وقتی روشن باشد لبی متصل است آن دلیل لبی متصل و شاهد لبی متصل این است که عالم بر اساس نظم علی و معلولی اداره می‎شود آن بیان نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) که در نهج‌البلاغه گاهی هم خوانده می‎شد که می‎فرمود: «کل قائم فی سواه معلول» یعنی هر موجودی که هستی این عین ذات او نیست این معلول هست علت می‎خواهد همین بیان را مرحوم صدوق (رضوان الله علیه) در کتاب توحیدشان از وجود مبارک امام رضا (سلام الله علیه) نقل کرده است آن‌طوری که سید رضی (رضوان الله علیه) در نهج‌البلاغه از حضرت امیر نقل کرد آن‌طوری که مرحوم صدوق (رضوان الله علیه) در کتاب توحیدشان از وجود امام هشتم (سلام الله علیه) نقل کردند نظام، نظام علّی است خب نظام، نظام علت و معلول شد علت باید قوی‌تر از معلول باشد باید در خارج موجود باشد یک لفظ چگونه می‎تواند یک مریضی را که وجود خارجی دارد مرض که وجود خارجی دارد را برطرف کند مفهوم ذهنی چگونه می‎تواند که خودش در خارج موجود نیست فی غایت ضعف است چگونه می‎تواند یک درخت خشکیده را سرسبز کند اگر نظام، نظام علّی است چنان که هست علت باید در خارج موجود باشد اولاً اقوای از معلول باشد ثانیاً تا در او اثر کند ثالثاً براساس این شاهد لبی که هست و براساس آن شاهد داخلی که در خود روایت هست این عدلین شهادت می‌دهند که منظور از اسم اعظم لفظ و حرف و مفهوم نیست اسم اعظم مقام است اگر کسی به آن مقام رسید و گفت یا الله اثر دارد اگر انگشت سلیمان پیغمبر (علیه الصلاة و علیه السلام) نباشد چه خاصیتی از نقش و نگینی این‌چنین نیست که حالا آدم با نقش بتواند کار سلیمان را انجام بدهد که بنابراین اسم اعظم مقام است و این مقام درجاتی دارد ظهوراتی دارد به 73 ظهور به 73 درجه و بالاتر تقسیم شده است آن جامعش خدمت اهل بیت (علیهم السلام) است دیگران کمتر از او را دارند حالا اگر در جریان سفینه نوح است یا کارهای اعجاز‎آمیز دیگر است در روایات دارد که اینها هم به برکت اهل بیت بود یعنی بالأخره انسان کامل در همه جا حضور و ظهور دارد به اذن خدا را مرحوم مفید (رضوان الله علیه) در کتاب شریف امالی‌شان نقل کرده‎اند که در عالم ذریة در آنجا که نشعه اخذ میثاق است اول کسی که به ربوبیت ذات اقدس الهی تعهد سپرده است بعد از پیغمبر وجود مبارک حضرت امیر است بعد سایر انبیاء خب اگر سخن از آن نورانیت مقام نورانیت آنها است آن وقت جا دارد که انسان بگوید مرحله کامل اسم اعظم پیش آنهاست دیگران مرحله وسطایش را دارند بنابراین اسم اعظم لفظ نیست لذا می‎بینید در اینجا می‎فرماید که ﴿لِلّهِ اْلأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها﴾ اما در بخش دیگر دارد که ﴿قُلِ ادْعُوا اللّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَانَ﴾ نه ادعوا بالله ادعوا بالرحمان اینجا که دارد ﴿لِلّهِ اْلأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها﴾ معلوم می‎شود اینها هم رابطند آنجایی که می‎فرماید: ﴿قُلِ ادْعُوا اللّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَانَ﴾ الله را بخوانید حالا الله را اگر عرب هستی می‎گویی الله عجم هستی تازی هستی فارسی هستی می‎گویید خدا یهودی هستی می‎گویید یهوه الله را می‎خوانه نه الف و لام و مشدد و اینها را بخواند ﴿قُلِ ادْعُوا اللّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَانَ﴾ آیه محل بحث این است که ﴿لِلّهِ اْلأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها﴾ آن الله را بخوانید با این اسمای حسنا ولی در این آیه فرمود نه الله را بخوان الرحمان را بخوان حالا به هر لفظی که خواستی بخوانی اینکه فرمود: ﴿قُلِ ادْعُوا اللّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَانَ﴾ حالا اگر کسی فارسی زبان بود و گفت خدا الله را خواند یا نخواند الله را خواند دیگر.
‌پرسش: ...
پاسخ: الفاظ هست یک، معنا هست دو، عمده ایمان و اعتقادی که دارد سه، آن خیلی اثر دارد همین را گاهی انسان وقتی مخلص باشد در حد بالایی از ایمان باشد زودتر نتیجه می‎گیرد اگر نباشد شاید نتیجه نگیرد آن به ایمان وابسته است ایمان هم یک مقام خارجی است ایمان که یک امر ذهنی نیست منتها جایش نفس است آن مقام مؤمن است حتی گفتند «قلب المؤمن عرش الرحمان» حالا اگر غیر مؤمن بخواند چطور این نظیر پنسلین نیست که یستوی فیه المؤمن و الکافر که حالا یک کافر اگر بخواند اثر دارد؟ یک فاسق اگر بخواند اثر دارد؟ یک غیر معتقد اگر بخواند این حرفها را باور ندارد حالا مسلمان هست ولی باور نمی‎کند این حرفها را گفت حالا خب گفتید ما هم می‎خوانیم این که اثر ندارد که ایمان است ایمان امر خارجی است منتها جایش نفس است ایمان که وجود ذهنی نیست مفهوم امر ذهنی است اما علم وجود خارجی است وجود ذهنی، وجود ذهنی است بین علم و وجود ذهنی هم هزارها فرسنگ فاصله هست اینکه می‎بینید در کتابهای حکمت متعالیه بحث وجود ذهنی را یک جا مطرح می‎کنند بحث علم را جای دیگر مطرح می‎کنند برای اینکه علم وجود خارجی است منتها جایش نفس است وجود ذهنی وجودش ذهنی است و بی‎خاصیت هم هست حالا العلم ما هو؟ الوجود الذهنی ما هو؟ کار حکمت متعالیه است اینکه می‎بینید بحثها یک مرحله برای وجود ذهنی است یک مرحله برای علم است مثلاً تقوا موجود خارجی است منتها جایش نفس است عدالت که وجود ذهنی نیست وجود خارجی است منتها جایش نفس است ولی آن وجود ذهنی‎ای که بی‎خاصیت است آن جایش ذهن است خوب ایمان وجود خارجی دارد منتها جایش نفس است این ایمان یک گوهری است اعتقاد است و این عقیده اثر دارد دیگر یک وقت است که امتحاناً می‎خواند یک وقتی کسی اعتقاداً می‎خواند آنکه نتیجه می‎گیرد معتقد است نه ممتحن خب.
پرسش: ...
پاسخ: بله خب این لفظ لذا بی‌اثر هم است «رُبَ تالٍ للقرآن وَالقرآن یلعنه» می‌شود بعد وجود مبارک حضرت هم فرمود: «ویل لمن لاکها بین لحییه ولم ‎یتدبرها» فرمود وای بحال کسی که بین دو فکّش این «لاَ إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ» را بگوید و درباره معنایش تدبر نکند خوب گاهی می‎بینی که اذکار علیه خود ذاکر است خود ذکر به یاد حق است ذاکر غافل اگر فرمود: «ویل لمن لاکها بین لحییه» یعنی دو فکّش «و لم‎یتدبرها» همین است اگر ﴿رب تال القرآن و القرآن یلعنه﴾ خب این هم قرآن می‎خواند دیگر چطور ملعون می‎شود معلوم می‎شود صرف لفظ کافی نیست مفهوم کافی نیست اعتقاد، ایمان خب آنها وجود خارجی دارد یک کسی واقعاً مؤمن باشد به ذات اقدس الهی دارد مراجعه می‎کند دیگر به منبع قدرت دارد مراجعه می‎کند
پرسش:...
پاسخ: مربوط به چیست؟
پرسش: ...
پاسخ: بله آن امور نظیر خواصی که موجودات دیگر دارند آن هم موجود خارجی است دیگر برای آنها این وجود خارجی است اما اینها جزء عموم است گاهی صدق است گاهی کذب است گاهی معصیت است گاهی طاعت است اما وزان کرامت که در مسیر ولایت است جزء حق، صدق چیز دیگری نخواهد بود آنها علم مدرسه‎ای است گاهی دروغ در می‎آید گاهی راست در ‎می‎آید گاهی فاسق وجود دارد گاهی مؤمن وجود دارد اما این مسئله استجابت دعا جزء از راه قداست نفس که یک امر وجود خارجی است پدید نمی‎آید.
‌پرسش: ...
پاسخ: نه لفظ از آن جهت که لفظ است قراردادی است الان می‎بینید همین الفاظی که مثلاً ما کلمه عین را برای او خیلی حرمت قایل هستیم برای اینکه هفتاد معنا دارد و می‎گوییم فلان کس قصیده‎ای گفته است که هفتاد بیت است هر بیتی هم در پایانش کلمه عین آمده است و هر کلمه‎ای هم معنای خاص خودش را دارد این هفتاد معنا در هفتاد بیت آمده است دو قدم آن طرف‌تر می‎رویم می‎بینیم کلمه عین یعنی عین و یاء و نون پیش آنها مهمل هستند اصلاً معنا ندارد اینکه پیش ما هفتاد معنا دارد خیلی هم عزیز و محترمند پیش صاحب زبانهای دیگر مهمل است اصلاً و بالعکس نظام با این قرارداد برنمی‎گردد ادبیات قرارداد است لغت و وضع قرارداد است آنچه پیش ما مستعمل است پیش دیگری مهمل است یک گوشه‎اش باید به تکوین برگردد به واقع برگردد تا آن واقع بتواند اثر کند خب.
پرسش: ...
پاسخ: چرا برای اینکه شما الله را بخوانید نه به الله خدا را بخوانید.
پرسش: ...
پاسخ: بله دیگر «فأدعوه» ندارد آنجا آنها می‎گفتند به اینکه.
پرسش: ...
پاسخ: نه اینجا دارد که اینجا هم دارد که الله را بخوانید با اسمای حسنا آنجا دارد که الله را یا الرحمان را بخوانید.
پرسش: ...
پاسخ: چرا خودشان را بخوانید غرض این است که الله دیگر به وسیله الله نمی‎خوانید خود الله را می‎خوانید چرا؟ برای اینکه.
پرسش: ...
پاسخ: نه خیر این له به أی برمی‎گردد که قبلاً هم همین شد مشرکین می‎گفتند به اینکه بالأخره شما ما را از شرک باز می‎دارید و خودتان هم که مشرکانه عمل می‎کنید گاهی در نیایشهایتان می‎گویید الله گاهی می‎گویید «الرحمن» اینکه ثنوی شد دو تا شد که آیه نازل شد که نه ما چه بگوییم الله چه بگوییم «الرحمن» ﴿قُلِ ادْعُوا اللّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَانَ أَیّاً مَا تَدْعُوا﴾ هر کدام از اینها را بخوانید فله یعنی برای این أی الاسماء الحسنی اگر الله را گفتید همه چیز هست اگر الرحمان را گفتی همه چیز هست برای اینکه اینها مقام کاملند جامعند یا اسم اعظمند به تعبیری دیگر آن اسماء عظیم و زیرمجموعه را کاملاً دارا هستند نه اینکه فله یعنی به آن ذات که ذات دارای اسمای حسناست اینها چون اسم اعظمند سایر اسماء را دارا هستند ﴿أَیّاً مَا تَدْعُوا فَلَهُ﴾ یعنی برای أی نه برای مدعو له خوب چه الله را بخوانید چه الرحمان را بخوانید این الله دارای اسمای حسناست ولی شما الله را دارید می‎خوانید آنکه حرف نمی‎زند الله را می‎خواند آن بیماری که قدرت حرف زدن ندارد طبق روایتی که در دیروز خواندیم فقط از پهلویی به پهلویی می‎غلتد ‎می‎گوید آه وجود مبارک امام صادق فرمود آه اسمی از اسمای الهی است برای اینکه از این مریض دل شکسته بگویند چه کسی را می‎خواهی می‎گوید خدا این حرف نمی‎زند که اینکه حرف نمی‎زند دارد خدا را می‎خواند آنکه که حرف می‎زند که بحمل اولی ذاکر است و به حمل شایع غافل اگر «رُبَ تالٍ للقرآن وَالقرآن یلعنه» رب ذاکر والذکر یلعنه اما آن کس که حرف نمی‎زند دارد خدا رامی‎خواند عمده آن نیایش و گرایش درون آدم است وگرنه لفظ چه اثر دارد.
‌پرسش: ...
پاسخ: دیگر فأدعوا بها ندارد.
پرسش: ...
پاسخ: آیه دیگر همین است این آیه که محل بحث است آنجا دارد الله را بخوانید الرحمان را بخوانید نه اینکه خدا را با الله بخوانید الله را اسم قرار بدهید خدا را با الله بخوانید یا الرحمان را اسم قرار بدهید خدا را با الرحمان بخوانید یک وقت است که ما می‎گوییم که أدعوه و أدعوا ... بیان است که آن ذات را با الله با الرحمان و مانند آن بخوانید یک وقت است که می‎گوییم نه الله را بخوانید یا الرحمان را بخوانید هر کدام از این دو تا را بخوانید اسماء حسنی را دارا هستند.
پرسش: ...
پاسخ: همه را دارد.
پرسش: ...
پاسخ: دیگر فأدعوه بها اضافه است که اخیراً پیدا شده.
«والحمد لله رب العالمین»