display result search
- 686
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر سوره ی حجرات، جلسه هفتم
سخنرانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری با موضوع "تفسیر سوره ی حجرات"، جلسه هفتم، سال 1399
خدای متعال مومنین این سوره را که شاید در مقابل اعرابی هایی هستند که در پایان سوره از آن بحث شده، سه نهی می کند که اولین نهی این است که اگر حضرت یک برنامه ای در عالم دارند بر ایشان پیش دستی نکنید، چه کارهای بزرگ حضرت و چه طرح های کوچک ایشان، چه آنجایی که یک طرح تاریخی و عالم گیر دارند و چه آنجایی که راجع به یک فعل کوچک دستور می دهند. پس در هیچ جا شما نباید بر پیامبر پیش دستی کنید که این پیش دستی بر خداست، پس تقوا پیشه کنید. در آیه بعد کانه این پیش دستی مصادیقی داشته باشد، برای همین می فرماید: مواظب باشید، این رسول ما رسالتی دارد که همراه با یک نباء و خبری است که از عالم غیب آورده، جان ایشان سرشار از این خبر الهی شده و می خواهد شما را هم با خبر کند. ایشان برای این کار یک صوتی در عالم بلند می کند و شما نباید بالا دست او صوت بلند کنید. سومین نهی هم این است که می فرماید: با حضرت هم مباحثه نشوید، چرا که کسی هم مباحثه این پیامبر نیست تا بخواهد حرفی را به این پیامبر یاد بدهد. خبری در دست کسی نیست که این پیامبر نداشته باشد، تا او بخواهد یک خبری برای پیامبر بیاورد و چیزی برای ایشان آشکار کند و با سخن خودش پرده ای بردارد. بعد می فرماید: بنابراین این کارها را نکنید که اگر مومن و اهل عمل هم باشید، اگر این کار را کردید ناخوداگاه تمام عملتان حبط می شود.
باید صداهای ما در مقابل این رسولی که یک خبری آورده و یک صدای در عالم بلند کرده و می خواهد خبر خدا را برساند، فروخفته باشد. این کوتاه بودن صدا هم صفت لفظ و صوت ما نیست، یعنی غض صوت این نیست که ما سعی کنیم لحن مان را کوتاه کنیم، بلکه غض صوت وقتی اتفاق می افتد که در دل ما سر و صدایی نباشد. اگر در قلب ما تقوا بود و اگر قلبمان قلب سلیم بود، آن وقت است که غض صوت داریم. تقوای قلب در قرآن به سلامت قلب و قلب سلیم تفسیر شده است. قلب سلیم هم یعنی ترازوی این قلب، نبی اکرم باشد. چون اگر قلب انسان ترازویش نبی اکرم نباشند، انسان نمی تواند تسلیم باشد. یک جایی سر و صدا بلند می کند، ولو اینکه به زبان نیاورد اما در دلش سر و صدا می کند و در دلش حرج است.
وجود مقدس امیرالمومنین ظرف است، چون در مقابل حضرت گوش است، چون صاحب قلب سلیم و صاحب تقواست. چون نمی خواهد از خودش صدا و نامی در عالم داشته باشد. تمام هم امیرالمومنین این است که صوت رسول خدا را در عالم منعکس کند، لذا می شود لسان رسول خدا. ما هم باید اینطوری باشیم، آنهایی که قلوبشان متقی است و همان حالت تسلیمی را دارند که نبی اکرم در برابر وحی خدای متعال داشته، در مقابل وحی الهی صاحب قلب سلیم هستند. آنها همان حالتی را دارند که امیرالمومنین در مقابل نبی اکرم داشتند، یعنی قلبشان قلب تسلیم به نبی اکرم است و غض صوت دارند. ما نسبت به معصوم باید اینطوری باشیم و اگر غیر از این شد چیزی گیر کسی نمی آید. ما باید در برابر ایشان سمع و گوش باشیم و از خدا بخواهیم گوش دل ما را به کلام امیرالمومنین و نبی اکرم و اهل بیت باز کند.
آیه چهارم در سوره حجرات یک دسته دیگری را معرفی می کند و می فرماید: «دسته اول کسانی هستند که غض صوت دارند و صدایشان پایین است، اینها کسانی هستند که تقوای قلب دارند، دسته دیگر هم کسانی هستند که از بیرون حجره تو را با صدای بلند صدا می زنند که این صدا زدن از راه دور همراه با صوت است. اینها اکثرشان نمی فهمند که دارند چه کار می کنند.» البته بعضی از مفسرین این اکثر را همه معنا کرده و گفته اند: مقصود از اکثر یعنی همه اما آیه نخواسته صریح همه را مذمت کند.
شأن نزول آیه این است که اعرابی ها یعنی آنهایی که بیرون مدینه زندگی می کردند و هجرت نکرده بودند، گاهی می آمدند تا یک سوالی بپرسند. از راه که می رسیدند، هر چند که وقت خلوت حضرت بود، از بیرون سر و صدا راه می انداختند و مدعی بودند که حضرت هم زود بیاید و جوابشان را بدهد.
خدای متعال مومنین این سوره را که شاید در مقابل اعرابی هایی هستند که در پایان سوره از آن بحث شده، سه نهی می کند که اولین نهی این است که اگر حضرت یک برنامه ای در عالم دارند بر ایشان پیش دستی نکنید، چه کارهای بزرگ حضرت و چه طرح های کوچک ایشان، چه آنجایی که یک طرح تاریخی و عالم گیر دارند و چه آنجایی که راجع به یک فعل کوچک دستور می دهند. پس در هیچ جا شما نباید بر پیامبر پیش دستی کنید که این پیش دستی بر خداست، پس تقوا پیشه کنید. در آیه بعد کانه این پیش دستی مصادیقی داشته باشد، برای همین می فرماید: مواظب باشید، این رسول ما رسالتی دارد که همراه با یک نباء و خبری است که از عالم غیب آورده، جان ایشان سرشار از این خبر الهی شده و می خواهد شما را هم با خبر کند. ایشان برای این کار یک صوتی در عالم بلند می کند و شما نباید بالا دست او صوت بلند کنید. سومین نهی هم این است که می فرماید: با حضرت هم مباحثه نشوید، چرا که کسی هم مباحثه این پیامبر نیست تا بخواهد حرفی را به این پیامبر یاد بدهد. خبری در دست کسی نیست که این پیامبر نداشته باشد، تا او بخواهد یک خبری برای پیامبر بیاورد و چیزی برای ایشان آشکار کند و با سخن خودش پرده ای بردارد. بعد می فرماید: بنابراین این کارها را نکنید که اگر مومن و اهل عمل هم باشید، اگر این کار را کردید ناخوداگاه تمام عملتان حبط می شود.
باید صداهای ما در مقابل این رسولی که یک خبری آورده و یک صدای در عالم بلند کرده و می خواهد خبر خدا را برساند، فروخفته باشد. این کوتاه بودن صدا هم صفت لفظ و صوت ما نیست، یعنی غض صوت این نیست که ما سعی کنیم لحن مان را کوتاه کنیم، بلکه غض صوت وقتی اتفاق می افتد که در دل ما سر و صدایی نباشد. اگر در قلب ما تقوا بود و اگر قلبمان قلب سلیم بود، آن وقت است که غض صوت داریم. تقوای قلب در قرآن به سلامت قلب و قلب سلیم تفسیر شده است. قلب سلیم هم یعنی ترازوی این قلب، نبی اکرم باشد. چون اگر قلب انسان ترازویش نبی اکرم نباشند، انسان نمی تواند تسلیم باشد. یک جایی سر و صدا بلند می کند، ولو اینکه به زبان نیاورد اما در دلش سر و صدا می کند و در دلش حرج است.
وجود مقدس امیرالمومنین ظرف است، چون در مقابل حضرت گوش است، چون صاحب قلب سلیم و صاحب تقواست. چون نمی خواهد از خودش صدا و نامی در عالم داشته باشد. تمام هم امیرالمومنین این است که صوت رسول خدا را در عالم منعکس کند، لذا می شود لسان رسول خدا. ما هم باید اینطوری باشیم، آنهایی که قلوبشان متقی است و همان حالت تسلیمی را دارند که نبی اکرم در برابر وحی خدای متعال داشته، در مقابل وحی الهی صاحب قلب سلیم هستند. آنها همان حالتی را دارند که امیرالمومنین در مقابل نبی اکرم داشتند، یعنی قلبشان قلب تسلیم به نبی اکرم است و غض صوت دارند. ما نسبت به معصوم باید اینطوری باشیم و اگر غیر از این شد چیزی گیر کسی نمی آید. ما باید در برابر ایشان سمع و گوش باشیم و از خدا بخواهیم گوش دل ما را به کلام امیرالمومنین و نبی اکرم و اهل بیت باز کند.
آیه چهارم در سوره حجرات یک دسته دیگری را معرفی می کند و می فرماید: «دسته اول کسانی هستند که غض صوت دارند و صدایشان پایین است، اینها کسانی هستند که تقوای قلب دارند، دسته دیگر هم کسانی هستند که از بیرون حجره تو را با صدای بلند صدا می زنند که این صدا زدن از راه دور همراه با صوت است. اینها اکثرشان نمی فهمند که دارند چه کار می کنند.» البته بعضی از مفسرین این اکثر را همه معنا کرده و گفته اند: مقصود از اکثر یعنی همه اما آیه نخواسته صریح همه را مذمت کند.
شأن نزول آیه این است که اعرابی ها یعنی آنهایی که بیرون مدینه زندگی می کردند و هجرت نکرده بودند، گاهی می آمدند تا یک سوالی بپرسند. از راه که می رسیدند، هر چند که وقت خلوت حضرت بود، از بیرون سر و صدا راه می انداختند و مدعی بودند که حضرت هم زود بیاید و جوابشان را بدهد.
تاکنون نظری ثبت نشده است