display result search
- 834
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر سوره ی حجرات، جلسه دوم
سخنرانی آیت الله سید محمدمهدی میرباقری با موضوع "تفسیر سوره ی حجرات"، جلسه دوم، سال 1399
در این سوره گویا خدای متعال از یک امری پرده بر می دارد و آن این است که خدای متعال این رسول را همراه با یک خبری از عالم غیب فرستاده که باید رمزگشایی شود و عالم با این خبر هدایت بشود. برای این که این خبر به مردم برسد، حضرت باید قول و صوتی داشته باشند در مقابل ایشان هم یک جریانی است که به تعبیر قرآن جریان کفر و فسوق و عصیان است. به تعبیر دیگر در مقابل مومنینی که در این سوره مطرح شدند، یک جریان اعرابی گری است. آنها کسانی هستند که دور از شهر حضرتند و هجرت نکردند و به محضر ایشان نیامدند تا معارف را تعلم کنند. کانه حضرت می خواهند خبر الهی را به عالم برسانند، گویا خدای متعال باب توحید و مسیر سعادت بشر را با وجود مقدس نبی اکرم باز کرده، اما یک عده ای می خواهند پیش دستی کنند و در مقابل خبر حضرت خبر بیاورند.
در این سوره خداوند مومنین را پرهیز می دهد از اینکه به پیشی گرفتن بر رسول گرامی اسلام و رفعت صوت و جهر بالقول مبتلا شوند.
در روایتی است که مرحوم صدوق در ثواب الاعمال از وجود مقدس امام صادق (ع) نقل کرده اند فرمودند: «اگر کسی سوره حجرات را در هر شب و یا هر روز بخواند، از زوار وجود مقدس رسول الله خواهد بود.» البته زائر حضرت شدن درجات و مقاماتی دارد و بالاترین ثواب اهل جنت و بالاترین بهجت و لذتی که می برند، زیارت وجود مقدس نبی اکرم (ص) است. وجود مقدس نبی اکرم به حدی مقرب به خدای متعال هستند که موحدین در بهشت، وقتی می خواهند به زیارت پروردگارشان موفق بشوند، از طریق زیارت حضرت خدا را زیارت می کنند. پس اگر کسی مأنوس به این سوره باشد و مقامات این سوره در قلب و وجود او محقق بشود، به زیارت وجود مقدس نبی اکرم نائل خواهد شد.
برای آیات این سوره شأن نزول هایی وارد شده است. مثلا شأن نزول آیه «لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِی» این است که یک عده ای می آمدند و صدایشان را در مقابل حضرت بلند می کردند. خدای متعال می فرماید: «صدایتان را بلند نکنید، شما باید ادب حضور در محضر حضرت را رعایت کرده و در مقابل ایشان آرام حرف بزنید.» یا اینکه فرض کنید اعرابی ها از بیابان می آمدند اما در مدینه صبر نمی کردند که حضرت از خلوت خودشان بیرون بیایند و در مسجد النبی حاضر شوند، بلکه از همان پشت حجره و خانه حضرت صدایشان را بلند می کردند و حضرت را با بی ادبی صدا می زدند. قرآن می فرماید: «وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْض»، اینطور با حضرت برخورد نکنید.
در آیه اول این سوره سه نکته وجود دارد. نکته اول این است، شاید مومنینی که در این سوره مخاطب هستند در مقابل اعرابی هایی هستند که در پایان سوره از آنها صحبت شده است. این اعرابی ها کسانی هستند که ادعای ایمان می کنند اما خدای متعال ایمان آنها را نفی می کند و می فرماید اینها مومن نیستند. نکته دوم این است، که خدای متعال ما را از تقدم بر خدای متعال و رسول نهی کرده است. منظور از این تقدم هم شاید آن برنامه و طرحی باشد که خدای متعال به وسیله رسولش دارد در عالم جلو می برد.
نکته سوم هم این است، که چرا خدای متعال تقدم بر رسول را در کار خودش آورده است؟ درست است که آدم نباید پیشی بر خدای متعال بگیرد و باید با امر و نهی الهی در عالم حرکت کند، ولی ما راهی به آن امر و نهی و طرح الهی نداریم. آن شخصیت بزرگواری که واسطه بین ما و خدای متعال هست و صاحب حقیقت وحی است نبی اکرم است. لذا پیروی خدای متعال یا تقدم بر فرمان الهی از طریق پیروی و تقدم بر حضرت اتفاق می افتد.
در این سوره گویا خدای متعال از یک امری پرده بر می دارد و آن این است که خدای متعال این رسول را همراه با یک خبری از عالم غیب فرستاده که باید رمزگشایی شود و عالم با این خبر هدایت بشود. برای این که این خبر به مردم برسد، حضرت باید قول و صوتی داشته باشند در مقابل ایشان هم یک جریانی است که به تعبیر قرآن جریان کفر و فسوق و عصیان است. به تعبیر دیگر در مقابل مومنینی که در این سوره مطرح شدند، یک جریان اعرابی گری است. آنها کسانی هستند که دور از شهر حضرتند و هجرت نکردند و به محضر ایشان نیامدند تا معارف را تعلم کنند. کانه حضرت می خواهند خبر الهی را به عالم برسانند، گویا خدای متعال باب توحید و مسیر سعادت بشر را با وجود مقدس نبی اکرم باز کرده، اما یک عده ای می خواهند پیش دستی کنند و در مقابل خبر حضرت خبر بیاورند.
در این سوره خداوند مومنین را پرهیز می دهد از اینکه به پیشی گرفتن بر رسول گرامی اسلام و رفعت صوت و جهر بالقول مبتلا شوند.
در روایتی است که مرحوم صدوق در ثواب الاعمال از وجود مقدس امام صادق (ع) نقل کرده اند فرمودند: «اگر کسی سوره حجرات را در هر شب و یا هر روز بخواند، از زوار وجود مقدس رسول الله خواهد بود.» البته زائر حضرت شدن درجات و مقاماتی دارد و بالاترین ثواب اهل جنت و بالاترین بهجت و لذتی که می برند، زیارت وجود مقدس نبی اکرم (ص) است. وجود مقدس نبی اکرم به حدی مقرب به خدای متعال هستند که موحدین در بهشت، وقتی می خواهند به زیارت پروردگارشان موفق بشوند، از طریق زیارت حضرت خدا را زیارت می کنند. پس اگر کسی مأنوس به این سوره باشد و مقامات این سوره در قلب و وجود او محقق بشود، به زیارت وجود مقدس نبی اکرم نائل خواهد شد.
برای آیات این سوره شأن نزول هایی وارد شده است. مثلا شأن نزول آیه «لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِی» این است که یک عده ای می آمدند و صدایشان را در مقابل حضرت بلند می کردند. خدای متعال می فرماید: «صدایتان را بلند نکنید، شما باید ادب حضور در محضر حضرت را رعایت کرده و در مقابل ایشان آرام حرف بزنید.» یا اینکه فرض کنید اعرابی ها از بیابان می آمدند اما در مدینه صبر نمی کردند که حضرت از خلوت خودشان بیرون بیایند و در مسجد النبی حاضر شوند، بلکه از همان پشت حجره و خانه حضرت صدایشان را بلند می کردند و حضرت را با بی ادبی صدا می زدند. قرآن می فرماید: «وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْض»، اینطور با حضرت برخورد نکنید.
در آیه اول این سوره سه نکته وجود دارد. نکته اول این است، شاید مومنینی که در این سوره مخاطب هستند در مقابل اعرابی هایی هستند که در پایان سوره از آنها صحبت شده است. این اعرابی ها کسانی هستند که ادعای ایمان می کنند اما خدای متعال ایمان آنها را نفی می کند و می فرماید اینها مومن نیستند. نکته دوم این است، که خدای متعال ما را از تقدم بر خدای متعال و رسول نهی کرده است. منظور از این تقدم هم شاید آن برنامه و طرحی باشد که خدای متعال به وسیله رسولش دارد در عالم جلو می برد.
نکته سوم هم این است، که چرا خدای متعال تقدم بر رسول را در کار خودش آورده است؟ درست است که آدم نباید پیشی بر خدای متعال بگیرد و باید با امر و نهی الهی در عالم حرکت کند، ولی ما راهی به آن امر و نهی و طرح الهی نداریم. آن شخصیت بزرگواری که واسطه بین ما و خدای متعال هست و صاحب حقیقت وحی است نبی اکرم است. لذا پیروی خدای متعال یا تقدم بر فرمان الهی از طریق پیروی و تقدم بر حضرت اتفاق می افتد.
کاربر مهمان