- 3005
- 1000
- 1000
- 1000
سیری در روایات اخلاقی و معرفتی اهل بیت (ع) - جلسه سوم
سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین فاطمی نیا با موضوع "سیری در روایات اخلاقی و معرفتی اهل بیت (ع) "، جلسه سوم، سال 1397
این دهه محرم، در ضمنِ عزاداری که محور کار ماست، دهه علم و آگاهی نیز هست. امام ما شهید شده است ولی بایستی در مورد نهضت او نیز آگاهی پیدا کنیم. در زیارت اربعین می خوانیم که امام حسین (ع) جان بر کف نهاد تا بندگان خدا را از جهل و نادانی رها کند. این هدف امام حسین (ع) بود.
حال به بحث خود در مورد امام جواد (ع) می پردازیم. ابویحیی صنعانی می گوید: «امام جواد (ع) تازه متولد شده بود که امام رضا (ع) فرمودند: او مولودی پربرکت است که از این پربرکت تر برای شیعیانِ ما به دنیا نیامده است».
امام جواد (ع) فرمودند: «قصد و تقرّب به خداوند متعال به وسیله قلب ها و دلها، بسیار رساننده تر از رنج و سختی دادن به اعضا و جوارح به وسیله اعمال است». آهنگ و قصد کردن به سوی خدا بایستی با قلب ها باشد. تمام کارهایمان از قلب سرچشمه می گیرد و با قلب زودتر هم به مقصد می رسیم. حالا این قلب چیست؟ قلب دو باب دارد: یک بابی است که به سوی عالم ملکوت می باشد و دیگری بابی است که به عالم حواس خمسه یعنی همان حواس ظاهری منتهی می شود که این خواس خمسه جزئی از عالم شهادت است. به آنچه که برای ما غیب است، «عالم غیب» یا «عالم ملکوت» گفته می شود. عالم مُلک یا عالم شهادت هم این عالمی است که در برابر ماست. اگر در عالم رؤیا تأمل کنیم، می بینیم که یک نفر قضیه ای که هنوز به وجود نیامده است را می بیند.
یک سری موانع برای ترقّی قلب وجود دارد که در قالب مثال به آنها اشاره خواهیم کرد. مثال به آینه خواهیم زد. اگر آینه ای داریم ولی چیزی نشان نمی دهد، ممکن است به یکی از این صورت ها باشد. صورت اول اینکه حدید و جوهری را آورده اند برای ساخت آینه ولی هنوز چیزی نشان نمی دهد. صورت دوم اینکه آینه ساخته شده و درست شده است ولی زنگار گرفته است و صورتی را نشان نمی دهد. صورت دیگر اینکه ممکن است که ما آینه را به جهت مناسبی نگیریم. صورتی دیگر اینکه آینه و جهت درست است؛ ولی پرده ای روی آینه افتاده است. و شکل دیگر اینکه ما نمی دانیم آن صورت مطلوب کجاست و جاهل به آن هستیم. حال موارد مذکور در مثال را تطبیق می دهیم. در صورت اول گفتیم هنوز آینه را نساخته اند و صیقل نداده اند: این مانند قلب بچه است که هنوز خیلی کار دارد تا به مراتب بالا برسد. در صورت دوم گفتیم آینه کدورت و زنگار گرفته است: مانند قلب انسان که با معصیت کدر می شود. در صورت سوم گفتیم که ممکن است ما آینه را به جهت مناسبی نگیریم: این یعنی انسان اشتباه در تطبیق دارد و خیال می کند دارد کاری را انجام می دهد؛ در صورتی که دارد وزر و وَبال انجام می دهد. خداوند در قرآن می فرماید: «بگو آیا شما را از زیانکارترین مردم آگاه گردانم، [آنان] کسانى اند که کوششان در زندگى دنیا به هدر رفته و خود مى پندارند که کار خوب انجام مى دهند». تطبیق صورت چهارم و پنجم اینکه در این جا فرد گناه نمی کند و قهر و غلبه بر شهوات هم دارد و واجبات را هم انجام می دهد ولی سوابقی دارد که مثل مسمار در روح او رفته است و باعث حجاب شده است.
این دهه محرم، در ضمنِ عزاداری که محور کار ماست، دهه علم و آگاهی نیز هست. امام ما شهید شده است ولی بایستی در مورد نهضت او نیز آگاهی پیدا کنیم. در زیارت اربعین می خوانیم که امام حسین (ع) جان بر کف نهاد تا بندگان خدا را از جهل و نادانی رها کند. این هدف امام حسین (ع) بود.
حال به بحث خود در مورد امام جواد (ع) می پردازیم. ابویحیی صنعانی می گوید: «امام جواد (ع) تازه متولد شده بود که امام رضا (ع) فرمودند: او مولودی پربرکت است که از این پربرکت تر برای شیعیانِ ما به دنیا نیامده است».
امام جواد (ع) فرمودند: «قصد و تقرّب به خداوند متعال به وسیله قلب ها و دلها، بسیار رساننده تر از رنج و سختی دادن به اعضا و جوارح به وسیله اعمال است». آهنگ و قصد کردن به سوی خدا بایستی با قلب ها باشد. تمام کارهایمان از قلب سرچشمه می گیرد و با قلب زودتر هم به مقصد می رسیم. حالا این قلب چیست؟ قلب دو باب دارد: یک بابی است که به سوی عالم ملکوت می باشد و دیگری بابی است که به عالم حواس خمسه یعنی همان حواس ظاهری منتهی می شود که این خواس خمسه جزئی از عالم شهادت است. به آنچه که برای ما غیب است، «عالم غیب» یا «عالم ملکوت» گفته می شود. عالم مُلک یا عالم شهادت هم این عالمی است که در برابر ماست. اگر در عالم رؤیا تأمل کنیم، می بینیم که یک نفر قضیه ای که هنوز به وجود نیامده است را می بیند.
یک سری موانع برای ترقّی قلب وجود دارد که در قالب مثال به آنها اشاره خواهیم کرد. مثال به آینه خواهیم زد. اگر آینه ای داریم ولی چیزی نشان نمی دهد، ممکن است به یکی از این صورت ها باشد. صورت اول اینکه حدید و جوهری را آورده اند برای ساخت آینه ولی هنوز چیزی نشان نمی دهد. صورت دوم اینکه آینه ساخته شده و درست شده است ولی زنگار گرفته است و صورتی را نشان نمی دهد. صورت دیگر اینکه ممکن است که ما آینه را به جهت مناسبی نگیریم. صورتی دیگر اینکه آینه و جهت درست است؛ ولی پرده ای روی آینه افتاده است. و شکل دیگر اینکه ما نمی دانیم آن صورت مطلوب کجاست و جاهل به آن هستیم. حال موارد مذکور در مثال را تطبیق می دهیم. در صورت اول گفتیم هنوز آینه را نساخته اند و صیقل نداده اند: این مانند قلب بچه است که هنوز خیلی کار دارد تا به مراتب بالا برسد. در صورت دوم گفتیم آینه کدورت و زنگار گرفته است: مانند قلب انسان که با معصیت کدر می شود. در صورت سوم گفتیم که ممکن است ما آینه را به جهت مناسبی نگیریم: این یعنی انسان اشتباه در تطبیق دارد و خیال می کند دارد کاری را انجام می دهد؛ در صورتی که دارد وزر و وَبال انجام می دهد. خداوند در قرآن می فرماید: «بگو آیا شما را از زیانکارترین مردم آگاه گردانم، [آنان] کسانى اند که کوششان در زندگى دنیا به هدر رفته و خود مى پندارند که کار خوب انجام مى دهند». تطبیق صورت چهارم و پنجم اینکه در این جا فرد گناه نمی کند و قهر و غلبه بر شهوات هم دارد و واجبات را هم انجام می دهد ولی سوابقی دارد که مثل مسمار در روح او رفته است و باعث حجاب شده است.
کاربر مهمان
کاربر مهمان