سخنرانی حجت الاسلام علی فتحی با موضوع «سبک زندگی اسلامی»، جلسه اول: راهکار زیستن الهی، سال 1404
سخن از آنجاست که سعادت دو جهان، نه از مسیر حسّ ناتوان انسان و نه از طریق عقل تنها، میسر نگردد. ما معتقدیم، طریق رستگاری دنیوی و اخروی، جز با فروغ وحی الهی و رسالت پیامبران صلی الله علیه و آله منکشف نخواهد شد.
اما در بطن این ادعای سترگ، پرسشهایی سر بر میآورد که آیین ما باید بدان پاسخ دهد: چرا معضلاتی چون طلاق و فقر، با وجود تأکید ما بر کارایی دین، جامعه را فرا گرفته است؟ و چرا در هنگام بروز اختلاف زن و شوهر، حلّ این بنبستها به دست روانشناسان سپرده میشود و نه عالمان دین؟
در آن سوی جهان، غرب مدرن، که بر مبنای فردیت بنا شده، به بنبست قطعی اعتراف کرده است. ایشان دریافتهاند که با مبنای مدرنیته، خوشبختی امکانپذیر نیست، و نتیجه این شکست، افزایش آمار طلاق و ظهور تنهایی و افسردگی است. شاهد این مدعا، تأسیس مناصب دردآلودی چون وزارت تنهایی و خودکشی در کشورهایی همچون ژاپن و انگلستان است. خانم ترزا مِی در سال 2018 این وزیر را منصوب نمود که نشانگر اوج فقر و اختلافات اجتماعی در آن دیار است.
مدعای ما این است که راهکار دین، برای حل تمامی مشکلات، از جمله بیخانمانی و عدم توانایی در ازدواج، اعجازگونه است. دین قادر است از فقر مطلق پیشگیری کند و راهکاری ارائه دهد تا درآمد هفت میلیون تومانی، به بیست یا صد میلیون تومان مبدل گردد. این راهکار نه از چین، نه از روسیه و نه از آمریکا برمیآید؛ بلکه ضمانت آن در کلام معصوم نهفته است؛ چنانکه امام صادق، امام کاظم و امام رضا علیهم السلام فرمودند: «مَن اقتَصَدَ لَم یَفتَقِر»؛ یعنی ما ضمانت میکنیم کسی که حد وسط زندگی را بلد باشد، هرگز فقیر نشود.
سوء برداشت و راه ورود
اما چرا این اعجاز تحقق نمییابد و ما دچار گرفتاری هستیم؟ پاسخ در عدم ورود از درِ صحیح و سوء برداشت از مفاهیم عمیق دینی است. متأسفانه بسیاری از آیات قرآن، همچون مفهوم «وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا» (و از درها وارد خانهها شوید)، به معنای تحتاللفظی و مادی معنا شدهاند. این در حالی است که امام باقر علیه السلام مراد اصلی آیه را روشن میسازند: «مراد این است که هر کاری راهی دارد، از راهش وارد شوید». پول درآوردن راه دارد، ازدواج کردن راه دارد.
این گمراهی در معنا، حتی در تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم» و نیز داستان حضرت آدم علیه السلام و ترک اولی دیده میشود. اما حقیقت آن است که راهکار زندگی اسلامی، بالاخص طریق اهل بیت علیهم السلام، برای هر بنبست جامعه، اعم از مسائل مالی، ازدواج و طلاق، راه حلی قطعی دارد.
در خصوص اختلافات خانوادگی و طلاق که روانشناسان گاه حکم به جدایی میدهند، راهکار دینی در کلام قرآن و آموزههای اهل بیت علیهم السلام نهفته است. راهی که اعجازگونه عمل میکند. این راهکار، مبتنی بر نصّ صریح قرآن کریم است که میفرماید:
«ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ». (به نیکوترین شیوه دفع کن... پس ناگهان کسی که میان تو و او دشمنی بود، چون دوست گرم و صمیمی گردد).
این احسن برخورد، میتواند دشمنی دیرین زن و شوهری را که روانشناسان برایشان طلاق تجویز کردهاند، به عشق مبدل سازد؛ چرا که دین برای مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور نیز، همچنان که مقام معظم رهبری و علامه طباطبایی (ره) بیان فرمودهاند، راهکارهای جامع دارد. علامه طباطبایی فرمودهاند که تمام مکاتب اقتصادی دنیا شکست خوردهاند و تنها راه، راه اسلام است.
سخن از آنجاست که سعادت دو جهان، نه از مسیر حسّ ناتوان انسان و نه از طریق عقل تنها، میسر نگردد. ما معتقدیم، طریق رستگاری دنیوی و اخروی، جز با فروغ وحی الهی و رسالت پیامبران صلی الله علیه و آله منکشف نخواهد شد.
اما در بطن این ادعای سترگ، پرسشهایی سر بر میآورد که آیین ما باید بدان پاسخ دهد: چرا معضلاتی چون طلاق و فقر، با وجود تأکید ما بر کارایی دین، جامعه را فرا گرفته است؟ و چرا در هنگام بروز اختلاف زن و شوهر، حلّ این بنبستها به دست روانشناسان سپرده میشود و نه عالمان دین؟
در آن سوی جهان، غرب مدرن، که بر مبنای فردیت بنا شده، به بنبست قطعی اعتراف کرده است. ایشان دریافتهاند که با مبنای مدرنیته، خوشبختی امکانپذیر نیست، و نتیجه این شکست، افزایش آمار طلاق و ظهور تنهایی و افسردگی است. شاهد این مدعا، تأسیس مناصب دردآلودی چون وزارت تنهایی و خودکشی در کشورهایی همچون ژاپن و انگلستان است. خانم ترزا مِی در سال 2018 این وزیر را منصوب نمود که نشانگر اوج فقر و اختلافات اجتماعی در آن دیار است.
مدعای ما این است که راهکار دین، برای حل تمامی مشکلات، از جمله بیخانمانی و عدم توانایی در ازدواج، اعجازگونه است. دین قادر است از فقر مطلق پیشگیری کند و راهکاری ارائه دهد تا درآمد هفت میلیون تومانی، به بیست یا صد میلیون تومان مبدل گردد. این راهکار نه از چین، نه از روسیه و نه از آمریکا برمیآید؛ بلکه ضمانت آن در کلام معصوم نهفته است؛ چنانکه امام صادق، امام کاظم و امام رضا علیهم السلام فرمودند: «مَن اقتَصَدَ لَم یَفتَقِر»؛ یعنی ما ضمانت میکنیم کسی که حد وسط زندگی را بلد باشد، هرگز فقیر نشود.
سوء برداشت و راه ورود
اما چرا این اعجاز تحقق نمییابد و ما دچار گرفتاری هستیم؟ پاسخ در عدم ورود از درِ صحیح و سوء برداشت از مفاهیم عمیق دینی است. متأسفانه بسیاری از آیات قرآن، همچون مفهوم «وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا» (و از درها وارد خانهها شوید)، به معنای تحتاللفظی و مادی معنا شدهاند. این در حالی است که امام باقر علیه السلام مراد اصلی آیه را روشن میسازند: «مراد این است که هر کاری راهی دارد، از راهش وارد شوید». پول درآوردن راه دارد، ازدواج کردن راه دارد.
این گمراهی در معنا، حتی در تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم» و نیز داستان حضرت آدم علیه السلام و ترک اولی دیده میشود. اما حقیقت آن است که راهکار زندگی اسلامی، بالاخص طریق اهل بیت علیهم السلام، برای هر بنبست جامعه، اعم از مسائل مالی، ازدواج و طلاق، راه حلی قطعی دارد.
در خصوص اختلافات خانوادگی و طلاق که روانشناسان گاه حکم به جدایی میدهند، راهکار دینی در کلام قرآن و آموزههای اهل بیت علیهم السلام نهفته است. راهی که اعجازگونه عمل میکند. این راهکار، مبتنی بر نصّ صریح قرآن کریم است که میفرماید:
«ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ». (به نیکوترین شیوه دفع کن... پس ناگهان کسی که میان تو و او دشمنی بود، چون دوست گرم و صمیمی گردد).
این احسن برخورد، میتواند دشمنی دیرین زن و شوهری را که روانشناسان برایشان طلاق تجویز کردهاند، به عشق مبدل سازد؛ چرا که دین برای مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور نیز، همچنان که مقام معظم رهبری و علامه طباطبایی (ره) بیان فرمودهاند، راهکارهای جامع دارد. علامه طباطبایی فرمودهاند که تمام مکاتب اقتصادی دنیا شکست خوردهاند و تنها راه، راه اسلام است.


کاربر مهمان
کاربر مهمان