display result search
- 12691
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 40 سوره توبه
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره توبه - آیه 40
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُواْ ثَانِىَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِى الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَأَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَ جَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُواْ السُّفْلَى وَ کَلِمَةُ اللَّهِ هِىَ الْعُلْیَا وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ
ترجمه
اگر پیامبر را یارى نکنید، همانا خدا آن زمان که کافران او را (از مکّه) بیرون کردند یارى کرد، در حالى که او نفر دوّم از دو تن بود، زمانى که آن دو در غار (ثور) بودند، (پیامبر) به همراهش (ابوبکر) مى گفت: اندوه مدار که خدا با ماست. پس خدا، آرامش خویش را بر او نازل کرد و او را با سپاهیانى که آنها را ندیدید یارى کرد و سخن و طرح کافران را (که قصد کشتن پیامبر را داشتند،) پستتر (وخنثى) قرار داد و کلمه (و اراده) خداوند (براى نصرت پیامبرش،) برتر (و پیروز) است و خداوند توانا و حکیم است.
آیه، اشاره به توطئه خطرناک مشرکین براى کشتن پیامبر دارد. در داستانِ «لیلة المبیت» از هر قبیله اى شخصى آماده شد و تصمیم گرفتند شبانه پیامبر را بکشند. آن حضرت، على بن ابىطالب را به جاى خود خواباند و شبانه همراه ابوبکر به سوى غار ثور رفت. کفّار در تعقیب پیامبر تا در غار آمدند، ولى با دیدن تار عنکبوت بر غار، منصرف شدند و برگشتند و پیامبر پس از سه روز به مدینه عزیمت فرمود. در آن مدّت، غلام ابوبکر، (عامربن فهره) براى آنان غذا مى برد و على (ع) مقدّمات سفر به مدینه را فراهم مى کرد. پس از سه روز، سه شتر آماده شد و پیامبر ابوبکر و راهنما، عازم مدینه شدند.
چند سؤال و جواب
سؤال: آیا همراهى ابوبکر، براى دفاع از جان پیامبرصلى الله علیه وآله بود؟
پاسخ: یک پیرمرد در برابر بسیج عمومى مشرکان، چه دفاعى مىتوانست بکند؟
سؤال: اطلاق کلمه «صاحبِ پیامبر» در آیه به ابوبکر، نشان لیاقت او براى جانشینى پیامبر نیست؟
پاسخ: کلمه صاحب، مفهوم لایق ندارد. گاهى دو نفر با دو فکر و سلیقه و روش متفاوت، مصاحب مى شوند. چنانکه در آیه 37 کهف مى خوانیم: «قال له صاحبه وهو یحاوره» با آنکه میان آن دو نفر تفاوت بسیار بود.
سؤال: اینکه از میان همه اصحاب، تنها ابوبکر با پیامبر بود، آیا این بالاترین ارزش براى او نیست؟
پاسخ: همان شب، على (ع) هم در بستر پیامبر خوابید. ابوبکر آن شب به خاطر وظیفه، همراه پیامبر بود. دو نفر دو وظیفه انجام دادند.
سؤال: ترس ابوبکر بر جان خودش بود یا بر جان پیامبر؟
پاسخ: اگر بر جان پیامبر نیز ترسیده، وظیفه هر مسلمان است که در موقع خطر، نگران حال رهبر باشد.
سؤال: اصحاب کساء که فضیلت دارند، پنج نفر بودند و اصحاب غار دو نفر، آیا این خصوصى تر و مهم تر نیست؟
پاسخ: دعاهاى پیامبر براى اصحاب کساء که اهل بیت او بودند و در تشهّد هر نماز بر مسلمانان واجب است بر آنان صلوات بفرستند، هر شب و روز و همیشه و همه جا، حساب این دو صحنه را جدا مىکند.
سؤال: در این آیه پیامبر مى فرماید: «انّ اللَّه معنا»، پس خدا با ابوبکر است. آیات دیگر، خدا را با متّقین و محسنین مى داند. پس او نیز از متّقین و محسنین است؟
پاسخ: مادامى که انسان در مدار احسان و تقوا باشد، خدا با اوست، ولى اگر از مدار خارج شد، مشمول لطف خدا نیست. باید دید مسیر حرکت ها، موضع گیرى ها، عکس العمل در برابر غدیر خم و بیعت به کجا انجامید؟
سؤال: آیه مى فرماید: خدا بر او (ابوبکر) آرامش نازل کرد، آیا این امتیاز نیست؟
پاسخ: در این آیه، پنج ضمیر است که همه به پیامبر بر مى گردد، چگونه ضمیر «علیه» به ابوبکر برگردد؟!
پیام ها
1- اسلام وابسته به حمایت ما نیست، حامى اسلام خداست. پس به نصرت خود مغرور نشویم. «الاّ تنصروه»
2- خداوند پیروزى مسلمین را در تبوک تضمین کرد. «الاّ تنصروه فقد نصره اللّه»
3- پیروزى هاى مسلمین، نمونه اى از قدرت الهى است. «على کلّ شىء قدیر الاّ تنصروه فقد نصره اللّه»
4- خروج پیامبر از مکّه، به خاطر جوّ ارعاب و تحت فشار قرار دادن کفّار بود. «اخرجه الذین کفروا»
5 - اگر خدا اراده فرماید، اشرف المخلوق (پیامبر را با اوهن البیوت (تار عنکبوت) حفظ مى کند. «اذ هما فى الغار...»
6- آرامش و اطمینان، هدیه الهى است و با ابزار مادّى فراهم نمى شود. «فانزل اللّه سکینته»
7- فرشتگان به فرمان خدا، مؤمنان را امداد مى کنند. «ایّده بجنودٍ لمتروها»
8 - هجرت، سبب عزّت اسلام و فروپاشى کفر است. «اخرجه... کلمة اللَّه هى العلیا»
9- اراده خداوند، برتر از هر اراده و خواسته اى است. «کلمة اللَّه هىالعلیا»
10- نیروهاى استکبارى، در مقابل مؤمنانى که سکینه و اطمینان دارند، با همه تخصّص ها و امکاناتشان عاجزند. «جعل کلمة الذین کفروا السفلى»
11- عزّت و اعتلاى کلمة اللّه و خنثى شدن توطئه هاى کفّار، نمودى از عزّت و حکمت خداوند است. «فقد نصره اللّه... انّ اللّه عزیز حکیم»
اشاره به آیه 30 سوره انفال «واذ یمکر بک الذّین کفروا ...»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُواْ ثَانِىَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِى الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَأَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَ جَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُواْ السُّفْلَى وَ کَلِمَةُ اللَّهِ هِىَ الْعُلْیَا وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ
ترجمه
اگر پیامبر را یارى نکنید، همانا خدا آن زمان که کافران او را (از مکّه) بیرون کردند یارى کرد، در حالى که او نفر دوّم از دو تن بود، زمانى که آن دو در غار (ثور) بودند، (پیامبر) به همراهش (ابوبکر) مى گفت: اندوه مدار که خدا با ماست. پس خدا، آرامش خویش را بر او نازل کرد و او را با سپاهیانى که آنها را ندیدید یارى کرد و سخن و طرح کافران را (که قصد کشتن پیامبر را داشتند،) پستتر (وخنثى) قرار داد و کلمه (و اراده) خداوند (براى نصرت پیامبرش،) برتر (و پیروز) است و خداوند توانا و حکیم است.
آیه، اشاره به توطئه خطرناک مشرکین براى کشتن پیامبر دارد. در داستانِ «لیلة المبیت» از هر قبیله اى شخصى آماده شد و تصمیم گرفتند شبانه پیامبر را بکشند. آن حضرت، على بن ابىطالب را به جاى خود خواباند و شبانه همراه ابوبکر به سوى غار ثور رفت. کفّار در تعقیب پیامبر تا در غار آمدند، ولى با دیدن تار عنکبوت بر غار، منصرف شدند و برگشتند و پیامبر پس از سه روز به مدینه عزیمت فرمود. در آن مدّت، غلام ابوبکر، (عامربن فهره) براى آنان غذا مى برد و على (ع) مقدّمات سفر به مدینه را فراهم مى کرد. پس از سه روز، سه شتر آماده شد و پیامبر ابوبکر و راهنما، عازم مدینه شدند.
چند سؤال و جواب
سؤال: آیا همراهى ابوبکر، براى دفاع از جان پیامبرصلى الله علیه وآله بود؟
پاسخ: یک پیرمرد در برابر بسیج عمومى مشرکان، چه دفاعى مىتوانست بکند؟
سؤال: اطلاق کلمه «صاحبِ پیامبر» در آیه به ابوبکر، نشان لیاقت او براى جانشینى پیامبر نیست؟
پاسخ: کلمه صاحب، مفهوم لایق ندارد. گاهى دو نفر با دو فکر و سلیقه و روش متفاوت، مصاحب مى شوند. چنانکه در آیه 37 کهف مى خوانیم: «قال له صاحبه وهو یحاوره» با آنکه میان آن دو نفر تفاوت بسیار بود.
سؤال: اینکه از میان همه اصحاب، تنها ابوبکر با پیامبر بود، آیا این بالاترین ارزش براى او نیست؟
پاسخ: همان شب، على (ع) هم در بستر پیامبر خوابید. ابوبکر آن شب به خاطر وظیفه، همراه پیامبر بود. دو نفر دو وظیفه انجام دادند.
سؤال: ترس ابوبکر بر جان خودش بود یا بر جان پیامبر؟
پاسخ: اگر بر جان پیامبر نیز ترسیده، وظیفه هر مسلمان است که در موقع خطر، نگران حال رهبر باشد.
سؤال: اصحاب کساء که فضیلت دارند، پنج نفر بودند و اصحاب غار دو نفر، آیا این خصوصى تر و مهم تر نیست؟
پاسخ: دعاهاى پیامبر براى اصحاب کساء که اهل بیت او بودند و در تشهّد هر نماز بر مسلمانان واجب است بر آنان صلوات بفرستند، هر شب و روز و همیشه و همه جا، حساب این دو صحنه را جدا مىکند.
سؤال: در این آیه پیامبر مى فرماید: «انّ اللَّه معنا»، پس خدا با ابوبکر است. آیات دیگر، خدا را با متّقین و محسنین مى داند. پس او نیز از متّقین و محسنین است؟
پاسخ: مادامى که انسان در مدار احسان و تقوا باشد، خدا با اوست، ولى اگر از مدار خارج شد، مشمول لطف خدا نیست. باید دید مسیر حرکت ها، موضع گیرى ها، عکس العمل در برابر غدیر خم و بیعت به کجا انجامید؟
سؤال: آیه مى فرماید: خدا بر او (ابوبکر) آرامش نازل کرد، آیا این امتیاز نیست؟
پاسخ: در این آیه، پنج ضمیر است که همه به پیامبر بر مى گردد، چگونه ضمیر «علیه» به ابوبکر برگردد؟!
پیام ها
1- اسلام وابسته به حمایت ما نیست، حامى اسلام خداست. پس به نصرت خود مغرور نشویم. «الاّ تنصروه»
2- خداوند پیروزى مسلمین را در تبوک تضمین کرد. «الاّ تنصروه فقد نصره اللّه»
3- پیروزى هاى مسلمین، نمونه اى از قدرت الهى است. «على کلّ شىء قدیر الاّ تنصروه فقد نصره اللّه»
4- خروج پیامبر از مکّه، به خاطر جوّ ارعاب و تحت فشار قرار دادن کفّار بود. «اخرجه الذین کفروا»
5 - اگر خدا اراده فرماید، اشرف المخلوق (پیامبر را با اوهن البیوت (تار عنکبوت) حفظ مى کند. «اذ هما فى الغار...»
6- آرامش و اطمینان، هدیه الهى است و با ابزار مادّى فراهم نمى شود. «فانزل اللّه سکینته»
7- فرشتگان به فرمان خدا، مؤمنان را امداد مى کنند. «ایّده بجنودٍ لمتروها»
8 - هجرت، سبب عزّت اسلام و فروپاشى کفر است. «اخرجه... کلمة اللَّه هى العلیا»
9- اراده خداوند، برتر از هر اراده و خواسته اى است. «کلمة اللَّه هىالعلیا»
10- نیروهاى استکبارى، در مقابل مؤمنانى که سکینه و اطمینان دارند، با همه تخصّص ها و امکاناتشان عاجزند. «جعل کلمة الذین کفروا السفلى»
11- عزّت و اعتلاى کلمة اللّه و خنثى شدن توطئه هاى کفّار، نمودى از عزّت و حکمت خداوند است. «فقد نصره اللّه... انّ اللّه عزیز حکیم»
اشاره به آیه 30 سوره انفال «واذ یمکر بک الذّین کفروا ...»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
تاکنون نظری ثبت نشده است