display result search
- 10185
- 1000
- 1000
- 1000
تفسیر آیه 54 سوره اعراف
سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره اعراف - آیه 54
إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِى الَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثاً وَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَلَمِینَ
ترجمه
همانا پروردگار شما خداوندى است که در شش روز (و دوران) آسمانها و زمین را آفرید و سپس بر عرش (جایگاه قدرت و تدبیر جهان) مستولى شد. او روز را به وسیلهى شب که به سرعت آنرا دنبال مى کند مى پوشاند و خورشید و ماه و ستارگان را (آفرید) که تسلیم فرمان اویند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر تنها از آنِ اوست! خجسته و مبارک است خداوندى که پروردگار جهانیان است.
در آیه قبل، سخن از محو شدن هر چیز و هر کس در قیامت بود، جز خداوند، «ضلّ عنهم...» در اینجا معرّفى پروردگار واقعى است.
«یوم»، غیر از «نهار» است. «نهار»، روزِ در برابر شب است، ولى «یوم»، گاهى به معناى روز است و گاهى به معناى شبانه روز و گاهى هم به روزگار و دوره، یوم گفته شده است و در این آیه، معناى اخیر مراد است.
«تبارک» از «برکت»، به معناى بقا و ماندگارى است. «بَرَک»، سینه شتر است، وقتى که شتر سینه اش را بر زمین مى گذارد، نشانه استقرار و ماندن اوست. آنگاه به هر صفتى که پایدار و بادوام باشد و هر موجودى که داراى عمر طولانى یا آثار مستمرّى باشد، برکت گفته شده است. «بِرکه»، نیز جایى است که مدّتى طولانى آب در آن مىماند و ذخیره مى شود.
با توجّه به قرائن موجود در این آیه و آیات دیگر قرآن، منظور از «خلق»، آفرینش نخستین و منظور از «امر»، جعل و وضع قوانین حاکم بر هستى است که آفریده ها را در مسیر خود هدایت مى کند.
«استوى على العرش»، کنایه از قدرت، سلطه، تدبیر، هدایت و اداره کامل جهان است. در زبان فارسى هم، بر تخت نشاندن یا از تخت نشستن، یعنى بر اوضاع مسلّط شدن و قدرت و حکومت را به دست گرفتن. البتّه ممکن است «عرش»، کنایه از جهان ماوراى ماده و «کرسىّ» کنایه از جهان مادّه باشد، چنانکه در آیةالکرسى مى خوانیم: «وسع کرسیّه السموات و الارض».
همان گونه که خداوند خورشید و ماه و ستارگان را براى هدایت و استفاده مخلوقات مسخّر آنان قرار داد، رسالت و امامت و اهل بیت را نیز در مسیر استفاده و هدایت آنان قرار داد، چنانکه به نقل شیعه و سنّى پیامبر فرمودند: «النّجوم أمان لاهل الارض و اهلبیتى أمان لامّتى»
خداوند گرچه قدرت دارد که همه هستى را در یک لحظه خلق کند، ولى تأنّى و تدریج، سنّت اوست، لذا هستى را در شش دوره آفریده است. چنانکه عجله و شتاب بى دلیل، امرى شیطانى و راه نفوذ و تسلّط اوست. پیامبر فرمودند: «التّأنّى من الرّحمن و العجلة من الشیطان». حضرت على (ع) نیز فرمود: اگر خدا مى خواست آسمان و زمین را در کمتر از یک چشم بهم زدن مى آفرید، ولى ترتیب و مرور را مثالى براى اُمناى خود و حجّتى بر خلقش قرار داد. مولوى مى گوید:
مکر شیطان است تعجیل و شتاب خوى رحمن است صبر و احتساب
با تأنّى گشت موجود از خدا تا به شش روز این زمین و چرخ ها
ورنه قادر بود کز کُن فَیکون صد زمین و چرخ آوردى برون
آدمى را اندک اندک آن همام تا چهل سالش کند مردى تمام
این تأنّى از پى تعلیم توست صبر کن در کار، دیر آى و درست
پیام ها
1- آفریدگار هستى، لایق تدبیر و مدیریّت آن است. «ربّکم اللّه الّذى خلق...»
2- عرش، مرکز مدیریّت و تصمیم گیرى خداوند است. «استوى على العرش»
3- تعقیب دائمى شب و روز، تنها با کروى بودن و حرکت داشتن زمین ممکن است. «یطلبه حثیثاً»
4- هستى، هم نظام دارد و هم تسلیم اراده خداست. «مسخرات بأمره»
5 - هم آفرینش به دست خداست، هم اداره و تدبیر آفریده ها. «له الخلق والامر»
6- خداوند سرچشمه برکات است. «تبارک اللّه»
7- نزول برکات، از ربوبیّت خداوند است. «تبارک اللّه ربّ العالمین»
8 - تمام هستى در حال تکامل و تحت تربیت الهى است. «ربّ العالمین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
إِنَّ رَبَّکُمُ اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِى الَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثاً وَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَلَمِینَ
ترجمه
همانا پروردگار شما خداوندى است که در شش روز (و دوران) آسمانها و زمین را آفرید و سپس بر عرش (جایگاه قدرت و تدبیر جهان) مستولى شد. او روز را به وسیلهى شب که به سرعت آنرا دنبال مى کند مى پوشاند و خورشید و ماه و ستارگان را (آفرید) که تسلیم فرمان اویند. آگاه باشید که آفرینش و تدبیر تنها از آنِ اوست! خجسته و مبارک است خداوندى که پروردگار جهانیان است.
در آیه قبل، سخن از محو شدن هر چیز و هر کس در قیامت بود، جز خداوند، «ضلّ عنهم...» در اینجا معرّفى پروردگار واقعى است.
«یوم»، غیر از «نهار» است. «نهار»، روزِ در برابر شب است، ولى «یوم»، گاهى به معناى روز است و گاهى به معناى شبانه روز و گاهى هم به روزگار و دوره، یوم گفته شده است و در این آیه، معناى اخیر مراد است.
«تبارک» از «برکت»، به معناى بقا و ماندگارى است. «بَرَک»، سینه شتر است، وقتى که شتر سینه اش را بر زمین مى گذارد، نشانه استقرار و ماندن اوست. آنگاه به هر صفتى که پایدار و بادوام باشد و هر موجودى که داراى عمر طولانى یا آثار مستمرّى باشد، برکت گفته شده است. «بِرکه»، نیز جایى است که مدّتى طولانى آب در آن مىماند و ذخیره مى شود.
با توجّه به قرائن موجود در این آیه و آیات دیگر قرآن، منظور از «خلق»، آفرینش نخستین و منظور از «امر»، جعل و وضع قوانین حاکم بر هستى است که آفریده ها را در مسیر خود هدایت مى کند.
«استوى على العرش»، کنایه از قدرت، سلطه، تدبیر، هدایت و اداره کامل جهان است. در زبان فارسى هم، بر تخت نشاندن یا از تخت نشستن، یعنى بر اوضاع مسلّط شدن و قدرت و حکومت را به دست گرفتن. البتّه ممکن است «عرش»، کنایه از جهان ماوراى ماده و «کرسىّ» کنایه از جهان مادّه باشد، چنانکه در آیةالکرسى مى خوانیم: «وسع کرسیّه السموات و الارض».
همان گونه که خداوند خورشید و ماه و ستارگان را براى هدایت و استفاده مخلوقات مسخّر آنان قرار داد، رسالت و امامت و اهل بیت را نیز در مسیر استفاده و هدایت آنان قرار داد، چنانکه به نقل شیعه و سنّى پیامبر فرمودند: «النّجوم أمان لاهل الارض و اهلبیتى أمان لامّتى»
خداوند گرچه قدرت دارد که همه هستى را در یک لحظه خلق کند، ولى تأنّى و تدریج، سنّت اوست، لذا هستى را در شش دوره آفریده است. چنانکه عجله و شتاب بى دلیل، امرى شیطانى و راه نفوذ و تسلّط اوست. پیامبر فرمودند: «التّأنّى من الرّحمن و العجلة من الشیطان». حضرت على (ع) نیز فرمود: اگر خدا مى خواست آسمان و زمین را در کمتر از یک چشم بهم زدن مى آفرید، ولى ترتیب و مرور را مثالى براى اُمناى خود و حجّتى بر خلقش قرار داد. مولوى مى گوید:
مکر شیطان است تعجیل و شتاب خوى رحمن است صبر و احتساب
با تأنّى گشت موجود از خدا تا به شش روز این زمین و چرخ ها
ورنه قادر بود کز کُن فَیکون صد زمین و چرخ آوردى برون
آدمى را اندک اندک آن همام تا چهل سالش کند مردى تمام
این تأنّى از پى تعلیم توست صبر کن در کار، دیر آى و درست
پیام ها
1- آفریدگار هستى، لایق تدبیر و مدیریّت آن است. «ربّکم اللّه الّذى خلق...»
2- عرش، مرکز مدیریّت و تصمیم گیرى خداوند است. «استوى على العرش»
3- تعقیب دائمى شب و روز، تنها با کروى بودن و حرکت داشتن زمین ممکن است. «یطلبه حثیثاً»
4- هستى، هم نظام دارد و هم تسلیم اراده خداست. «مسخرات بأمره»
5 - هم آفرینش به دست خداست، هم اداره و تدبیر آفریده ها. «له الخلق والامر»
6- خداوند سرچشمه برکات است. «تبارک اللّه»
7- نزول برکات، از ربوبیّت خداوند است. «تبارک اللّه ربّ العالمین»
8 - تمام هستى در حال تکامل و تحت تربیت الهى است. «ربّ العالمین»
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن
کاربر مهمان
کاربر مهمان